Τέμπη: Οι απολογίες και τα έγγραφα που έδειξαν δυνητικές ποινικές ευθύνες υπουργών

Στη Βουλή διαβιβάστηκε το απόγευμα της Δευτέρας (28/04) η δικογραφία για την τραγωδία των Τεμπών, αφού ο εφέτης ανακριτής Σωτήρης Μπακαΐμης βρέθηκε μπροστά σε δυνητικές ποινικές ευθύνες υπουργών για τη διερεύνηση του δυστυχήματος.

Ο λόγος που οι δικογραφία προωθήθηκε στον Άρειο Πάγο αρχικά και στη συνέχεια στη Βουλή, είναι οι δύο απολογίες κρίσιμων στελεχών του υπουργείου Μεταφορών, που κατηγορούνται σε βαθμό κακουργήματος για το αδίκημα της διατάραξης ασφάλειας συγκοινωνιών δια παραλείψεως, καθώς και πλημμεληματική δίωξη για ανθρωποκτονία από αμέλεια κατά συρροή και πρόκληση απλών και επικίνδυνων σωματικών βλαβών κατά συρροή. Τις απολογίες τους, είχε φέρει στο φως της δημοσιότητας το NEWS 24/7 στις 5 και στις 16 Απριλίου με δύο ρεπορτάζ του.

Τι είδε ο ανακριτής

Στην πρώτη απολογία που είχε αποκαλύψει το NEWS 24/7, η Προϊσταμένη της Διεύθυνσης Σιδηροδρομικών Μεταφορών του Υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών, αφενός αρνήθηκε κάθε αρμοδιότητα της ίδιας και του Υπουργείου Μεταφορών και Υποδομών για την ασφάλεια του σιδηροδρόμου, λέγοντας πως αρμόδια για αυτά τα θέματα είναι μόνο η Ρυθμιστική Αρχή Σιδηροδρόμων. Στη συνέχεια, απαντώντας σε ερώτηση του ανακριτή για το ποια είναι η εικόνα που είχε η ίδια για την κατάσταση του σιδηροδρομικού δικτύου από την ανάληψη των καθηκόντων της το 2019 ως και τη μέρα της σύγκρουσης, απάντησε ξεκάθαρα πως υφίστατο «μόνιμη υποχρηματοδότηση του ΟΣΕ με αποτέλεσμα τη μη επαρκή συντήρηση υποδομών, η οποία δεν ήταν προληπτική και στόχευε μόνο στο να συντηρηθεί η γραμμή για ό,τι δεν μπορούσε να αποφευχθεί».

Συμπλήρωσε ακόμη πως η υποστελέχωση ήταν γνωστή, με το προσωπικό να βαίνει συνεχώς μειούμενο, παραθέτοντας μάλιστα και αριθμούς. «Από τους 3.882 υπαλλήλους το 2010, ο διαχειριστής της υποδομής έφτασε να έχει σήμερα 540 υπαλλήλους». Μάλιστα το κορυφαίο στέλεχος του υπουργείου τόνισε πως η έλλειψη προσωπικού συνετέλεσε στη μείωση της χωρητικότητας του δικτύου και άρα στη συχνότητα των δρομολογίων, την ταχύτητα και την καθυστέρηση εξυπηρέτησης του κοινού καθώς και στην έλλειψη συντονισμού μεταξύ των υπηρεσιών του ΟΣΕ.

Τα έγγραφα με παραλήπτες την ηγεσία του υπουργείου

Κατά τη διάρκεια της απολογίας της, η Προϊσταμένη της Διεύθυνσης Σιδηροδρομικών Μεταφορών κατέθεσε στον ανακριτή και μια σειρά εγγράφων, κάποια εκ των οποίων δείχνουν την ηγεσία του υπουργείου.

Συγκεκριμένα, στο εσωτερικό έγγραφο που εστάλη από τη Γενική Γραμματεία Μεταφορών στις 10 Σεπτεμβρίου του 2021, προς τον υπουργό Κώστα Καραμανλή, τον υφυπουργό Υποδομών και Μεταφορών Γ. Καραγιάννη, και τον Γενικό Γραμματέα του υπουργείου Γιάννη Ξιφαρά, αναφέρεται μεταξύ άλλων:

«Η ελλιπής συντήρηση του σιδηροδρομικού δικτύου υποβαθμίζει την ασφάλεια των σιδηροδρομικών μεταφορών αυξάνοντας τις πιθανότητες ατυχημάτων και συμβάντων, οδηγεί σε επιβολή βραδυποριών που αυξάνουν ιδιαίτερα τους χρόνους εκτέλεσης των δρομολογίων, δημιουργεί έκτακτες καθυστερήσεις ταλαιπωρώντας το επιβατικό κοινό και αυξάνει το τελικό κόστος συντήρησης».

Ενώ σε άλλο σημείο του εσωτερικού εγγράφου αναφέρεται πως «Η μείωση των δαπανών μπορεί να συντελεστεί με μια σειρά παρεμβάσεων, όπως η πρόσληψη νέου προσωπικού σε κρίσιμες ειδικότητες του ΟΣΕ έτσι ώστε οι αναγκαίες εργασίες να εκτελούνται εντός ωραρίου εργασίας και όχι με την παροχή υπερωριακής εργασίας στο υφιστάμενο προσωπικό, το οποίο έχει μειωθεί δραματικά και δεν έχει ανανεωθεί. Στο πλαίσιο αυτό η πρόσληψη νέου προσωπικού αφενός μειώνει το κόστος και αφετέρου αυξάνει την χωρητικότητα του δικτύου, γεγονός το οποίο για τον ΟΣΕ μεταφράζεται σε αύξηση των εσόδων. Το πρόβλημα στην άμεση πρόσληψη των κρίσιμων ειδικοτήτων εστιάζεται στις χρονοβόρες διαδικασίες πρόσληψης, γεγονός που θα πρέπει να αντιμετωπιστεί σε συνεργασία με το Υπουργείο Εσωτερικών».

Το έγγραφο καταλήγει αναφέροντας πως τα στοιχεία για τα οικονομικά δεδομένα καθώς και αναλυτικότερη ενημέρωση για θέματα προσωπικού του Οργανισμού έχουν συγκεντρωθεί στη Διεύθυνση Σιδηροδρομικών Μεταφορών και βρίσκονται στη διάθεση του υπουργού, του υφυπουργού και του Γενικού Γραμματέα.

Μαζί με αυτό, κατέθεσε και ένα ακόμη έγγραφο, με ημερομηνία 21 Σεπτεμβρίου 2021, που αφορά στην υποχρηματοδότηση και τη συντήρηση του σιδηροδρομικού δικτύου, που είχε αποστείλει και πάλι η Γενική Γραμματεία Μεταφορών προς τον υπουργό, τον υφυπουργό και τον γενικό γραμματέα του υπουργείου.

“Ουδέποτε ζητήθηκε ενημέρωση της ηγεσίας για θέματα ασφαλείας”

Στη δεύτερη απολογία στελέχους του υπουργείου, που αποκάλυψε το NEWS 24/7 στις 16 Απριλίου του 2025,  ο αναπληρωτής Γενικός Διευθυντής Μεταφορών την ημέρα της σύγκρουσης, ο οποίος είναι μέχρι και σήμερα στέλεχος, επίσης έλεγε στον ανακριτή πως το Υπουργείο Μεταφορών είναι αναρμόδιο για την ασφάλεια του σιδηροδρόμου. Είπε επίσης πως δεν έχει καμία εμπλοκή στο πώς γίνονται τα δρομολόγια και δεν έχει αρμοδιότητα να εποπτεύει ούτε τη Hellenic Train.

«Δεν υπάρχει εποπτεία από την Διεύθυνση για ζητήματα ασφαλείας στον ΟΣΕ, γιατί έχει αυτοτέλεια στη λήψη αποφάσεων για την ασφάλεια», «Δεν είχα συνεργασία με τη ΡΑΣ για ζητήματα ασφαλείας γιατί στη θητεία μου δεν είχε αποστείλει έγγραφο στην Διεύθυνση Μεταφορών» ήταν μερικές από τις απαντήσεις του στελέχους στις ερωτήσεις του ανακριτή. Κατέθεσε επίσης πως ο γ.γ. Μεταφορών, Ξιφαράς, ουδέποτε ζήτησε ενημέρωση από την υπηρεσία του για θέματα ασφαλείας, ενώ σημείωσε πως δεν γνωρίζει αν κάποιος προκάτοχός του είχε θέσει εγγράφως ή προφορικά ζητήματα ασφαλείας προς την πολιτική ηγεσία του υπουργείου. Ακόμη, ισχυρίστηκε πως ουδέποτε απευθύνθηκε στην ηγεσία του υπουργείου για την κατάπτωση των συστημάτων ασφαλείας του δικτύου γιατί «δεν εμπίπτουν στα καθήκοντα της Γενικής Διεύθυνσης Μεταφορών. Αποτελεί αποκλειστική αρμοδιότητα της ΡΑΣ και του ΟΣΕ».

Τα παραπάνω, μαζί με τα ΦΕΚ που προσκομίστηκαν από τους κατηγορούμενους, είναι τα βασικά σημεία που «υποχρέωσαν» τον ανακριτή να στείλει τη δικογραφία στη Βουλή προκειμένου να διερευνηθούν πιθανές ποινικές ευθύνες των διατελεσάντων υπουργών Μεταφορών, Κώστα Καραμανλή και Χρήστου Σπίρτζη, για ελλιπή εποπτεία, για την κατάσταση εγκατάλειψης στον σιδηρόδρομο, την έλλειψη προσωπικού αλλά και για το γεγονός πως όλα αυτά ήταν σε πλήρη γνώση της πολιτικής ηγεσίας.