Τηλεκπαίδευση: Οι απειλές του Υπουργείου Παιδείας στην Αρχή Προστασίας Δεδομένων και οι γκάφες ολκής

Με μία ανακοίνωση που αποτελεί μνημείο ασέβειας και κυνισμού, το Υπουργείο Παιδείας όχι μόνο επιπλήττει την Αρχή Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα για την απόφαση που εξέδωσε για την τηλεκπαίδευση αλλά απειλεί την ανεξάρτητη αρχή με προσφυγή στη δικαιοσύνη σε μία πρωτοφανή κίνηση η οποία θυμίζει άλλα καθεστώτα.

Ευθεία απειλή στην Αρχή

Ας δούμε πρώτα απ’ όλα τι ανακοίνωσε το Υπουργείο (με δύο ημέρες καθυστέρηση αφού η απόφαση εκδόθηκε και κοινοποιήθηκε στις 16 Νοεμβρίου).

“Η Απόφαση της Αρχής Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα (ΑΠΔΠΧ) 50/2021 σχετικά με την τηλεκπαίδευση, η οποία παρασχέθηκε την προηγούμενη σχολική χρονιά με στόχο την απρόσκοπτη συνέχιση της εκπαιδευτικής διαδικασίας παρά την πανδημία, εκπλήσσει λόγω των εσφαλμένων της παραδοχών, αλλά και λόγω της ξαφνικής αλλαγής πλεύσης εκ μέρους της Αρχής και παράκαμψης του διαρκούς διαλόγου της με το Υπουργείο Παιδείας και Θρησκευμάτων.

Η ΑΠΔΠΧ, με την 4/2020 γνωμοδότησή της, είχε κρίνει καταρχήν νόμιμη την τηλεκπαίδευση, προβαίνοντας σε κάποιες συστάσεις, τις οποίες υιοθέτησε το Υπουργείο εντός της προβλεπόμενης τρίμηνης προθεσμίας. Έκτοτε, και ενώ το Υπουργείο βρισκόταν σε συνεχή επικοινωνία με την Αρχή και παρείχε επιπλέον πληροφορίες που ζητήθηκαν, ουδέποτε επισημάνθηκαν αποκλίσεις από τους κανόνες προστασίας προσωπικών δεδομένων, ούτε βεβαίως αναφέρθηκαν τα όσα μόλις επικαλέστηκε για πρώτη φορά η Αρχή για να αιτιολογήσει τη νέα απόφασή της.

Και ενώ δεν εφαρμόζεται πλέον η τηλεκπαίδευση και τα σχολεία μας έχουν επιστρέψει στην κανονικότητα, συγκαλείται περιέργως έκτακτη συνεδρίαση η οποία καταλήγει σε απόφαση στην οποία μεταξύ άλλων:

1. Η Αρχή θεωρεί εσφαλμένα ότι η επεξεργασία δεδομένων που εφαρμόζεται στην τηλεκπαίδευση είναι αυτή που περιγράφεται στα Privacy data sheets της CISCO. Αυτό όμως δεν ισχύει καθώς το Υπουργείο πέτυχε ειδικούς, αυστηρότερους όρους προστασίας των δεδομένων που ισχύουν μόνο στο πλαίσιο της δικής μας σύμβασης. Πέρα από αυτό, η ίδια η Αρχή αναγνωρίζει ότι τα δεδομένα είναι ψευδωνυμοποιημένα και ότι είναι αμφίβολο αν μπορούν να χρησιμοποιηθούν με τρόπο που να επιφέρει δυσμενείς συνέπειες στα υποκείμενα των δεδομένων.

2. Η Αρχή αφιερώνει 3 ολόκληρες σελίδες για να περιγράψει τα μέτρα ενημέρωσης των μελών της εκπαιδευτικής κοινότητας, ήτοι δημιουργία δύο δικτυακών τόπων και τηλεφωνικού κέντρου υποστήριξης, έκδοση εγκυκλίων, ανακοινώσεων και διενέργεια προγραμμάτων επιμόρφωσης (περιλαμβανομένου οδηγού του ΙΕΠ), αλλά ταυτόχρονα κάνει λόγο για… παραβίαση των σχετικών διατάξεων περί ενημέρωσης. Υπογραμμίζεται ότι μέχρι σήμερα ουδέποτε επισημάνθηκε από την Αρχή οποιαδήποτε αστοχία σε σχέση με την ενημέρωση η οποία παρασχέθηκε μεσούσης της πανδημίας.

3. Η Αρχή αξιολογεί μόνο ορισμένα από τα μέτρα που πήρε το Υπουργείο για την ενημέρωση αμφισβητώντας την αποτελεσματικότητά τους χωρίς την απαιτούμενη τεκμηρίωση/αιτιολόγηση, π.χ. δεν εξηγεί γιατί θεωρεί ότι η λειτουργία ομάδας υποστήριξης σε επίπεδο σχολικής μονάδας δεν διασφαλίζει ότι έχουν ενημερωθεί κατάλληλα οι εκπαιδευτικοί.

4. Η Αρχή επιπλήττει το Υπουργείο Παιδείας για μη συμμόρφωση με νέες υποχρεώσεις που θεσμοθετήθηκαν μόλις τον περασμένο Ιούνιο ενώ η σχολική χρονιά ολοκληρωνόταν και μαζί της και η τηλεκπαίδευση και ενώ η Μελέτη Εκτίμησης Αντικτύπου είχε εκπονηθεί μήνες πριν!

Σημειωτέον, δε, ότι σε καμία άλλη ευρωπαϊκή χώρα δεν γνωρίζουμε να έχει δημιουργηθεί οποιοδήποτε ζήτημα με την εφαρμογή του πανευρωπαϊκού κανονισμού για την προστασία των προσωπικών δεδομένων και τη συγκεκριμένη πλατφόρμα.

Το Υπουργείο Παιδείας και Θρησκευμάτων ασφαλώς σέβεται τις Αποφάσεις των Ανεξάρτητων Αρχών. Οι αποφάσεις, όμως, αυτές υπόκεινται σε δικαστική κρίση.

Όσο για την ανακοίνωση του ΣΥΡΙΖΑ, είναι ανάξια λόγου. Οι εμπνευστές της σπεύδουν να υιοθετήσουν ερμηνείες χωρίς αντίκρισμα, ενώ δεν διστάζουν και να παραποιήσουν πλήρως την ίδια την απόφαση της Αρχής, αναφέροντας ψευδώς ότι δήθεν στην απόφαση περιλαμβάνεται ότι, πέραν πάσης αμφισβητήσεως, προσωπικά δεδομένα διαβιβάστηκαν στις ΗΠΑ και αποτέλεσαν αντικείμενο εμπορικής εκμετάλλευσης. Πόσο πιο χαμηλά! Και μέσα στην απελπισία τους καταστροφολογούν όπως πάντα, πιστοί στο δόγμα του ΟΧΙ σε όλα. Κλείνουν τα σχολεία λόγω πανδημίας, ο ΣΥΡΙΖΑ λέει ΟΧΙ στην τηλεκπαίδευση και τα παιδιά μας στο σκοτάδι. Ανοίγουν τα σχολεία, ο ΣΥΡΙΖΑ λέει ΟΧΙ στη δια ζώσης λειτουργία τους. Διορίζονται 16.200 εκπαιδευτικοί για πρώτη φορά μετά από 12 χρόνια, ο ΣΥΡΙΖΑ καταψηφίζει. Το Νέο Σχολείο γίνεται πράξη, ο ΣΥΡΙΖΑ διαφωνεί. Χωρίς ποτέ να προτείνει κάτι συγκεκριμένο και θετικό.

Η Παιδεία αλλάζει. Με τη στήριξη της κοινωνίας που απαιτεί το καλύτερο για τα παιδιά μας.

Στο λαϊκισμό απαντάμε με υπευθυνότητα. Εργαζόμαστε, μαζί με την εκπαιδευτική κοινότητα, δημιουργώντας το σύγχρονο εκπαιδευτικό σύστημα που αξίζουν τα παιδιά μας και οι εκπαιδευτικοί μας”.

Αδιάβαστο για μία ακόμη φορά το Υπουργείο

Ακόμα όμως και στην ανακοίνωσή του το Υπουργείο δεν αποφεύγει τις ανακρίβειες εκ των οποίων κάποιες είναι χοντροκομμένες.

Οταν στο σημείο 4 το Υπουργείο λέει ότι η Αρχή το επιπλήττει “για μη συμμόρφωση με νέες υποχρεώσεις που θεσμοθετήθηκαν μόλις τον περασμένο Ιούνιο” προφανώς αγνοεί ότι η σχετική απόφαση του ευρωπαϊκού δικαστηρίου πάρθηκε και κοινοποιήθηκε τον Ιούνιο του 2020! Μα τέτοιο μπέρδεμα;

Το γεγονός παράλληλα ότι η Αρχή αναγνωρίζει ότι τα δεδομένα είναι ψευδωνυμοποιημένα δεν σημαίνει ότι αυτά είναι αδύνατον να ταυτοποιηθούν. Γι’ αυτό άλλωστε η Αρχή εξήγησε ότι έπρεπε να ληφθούν επιπλέον μέτρα.

Το Υπουργείο, επίσης, για μία ακόμη φορά δείχνει να μην μπορεί να ξεχωρίσει το σκοπό (κανείς δεν διαφωνεί ότι έπρεπε να γίνει τηλεκπαίδευση) με τη διαδικασία η οποία, όπως και η Αρχή κατέδειξε, παρουσιάζει πάρα πολλά προβλήματα ως προς την τήρηση του νόμου.

Ούτε βεβαίως κάποια “περιέργως έκτακτη συνεδρίαση τώρα που τα σχολεία έχουν επιστρέψει στην κανονικότητα” υπάρχει καθώς η Αρχή έχει κοινοποιήσει τη σχετική γνωμοδότησή της από τον Σεπτέμβριο του 2020 όταν είχε προειδοποιήσει το Υπουργείο και είχε δώσει και σχετική διορία συμμόρφωσης. Δεν χρεειαζόταν άρα κάποια “περιέργως έκτακτη συνεδρίαση”.

Το πιο σοβαρό όμως στην ανακοίνωση είναι η απειλή, ευθεία και σαφώς διατυπωμένη, για προσφυγή τα δικαστήρια. Πέρα από το φαιδρό του πράγματος, το Υπουργείο φαίνεται να αγνοεί ότι πριν φτάσει στα δικαστήρια μπορεί να ζητήσει αίτηση θεραπείσς στην Αρχή και εν συνεχεία να προσφύγει, αν επιμένει, στη δικαιοσύνη. Είναι όμως τέτοιος ο τρόπος με τον οποίο πολιτεύεται το Υπουργείο που οι εντυπώσεις παίζουν μεγαλύτερο ρόλο από την ουσία.

Είναι άγνωστο βέβαια αν περιποιεί τιμή για μία κυβέρνηση η οποία αυτοπροσδιορίζεται ως φιλελεύθερη να απειλεί με δικαστικές αγωγές ανεξάρτητη αρχή του ελληνικού κράτους.

Ερωτήματα για Υπουργείο και Μαξίμου

Επί της ευκαιρίας όμως, καλό θα ήταν να μας απαντήσει το Υπουργείο Παιδείας σε μερικά ερωτήματα;

1. Γιατί η Ειρήνη Καπελλάκη, μετακλητή υπάλληλος της Υπουργού Νίκη Κεραμέως, κατείχε και κατέχει τη θέση της DPO, Υπεύθυνης Προστασίας Δεδομένων του Υπουργείου ενώ αυτό δεν προβλέπεται από το νόμο;

2. Γιατί το Υπουργείο Παιδείας επέμεινε στην παράδοση του έργου της τηλεκπαίδευσης σε μία και μόνο εταιρία αν και στην αρχή είχαν εκδηλώσει ενδιαφέρον τρεις και η αρχική απόφαση προέβλεπε συμμετοχή και των τριών;

3. Πώς σκοπεύει το Υπουργείο να αντιμετωπίσει τις αγωγές φυσικών προσώπων που έρχονται και οι οποίες θα βασίζονται στην απόφαση της Αρχής;

Τέλος, το γεγονός ότι το Μαξίμου, μέσω τοποθέτησης του Γιάννη Οικονόμου, στηρίζει ακόμα και τώρα την κα Κεραμέως προφανώς δεν αποτελεί έκπληξη. Ο κυβερνητικός εκπρόσωπος είπε την Πέμπτη ότι διέκρινε αντίφαση της Αρχής και ότι η Αρχή λέει ψέματα στην απόφασή της.

Αυτή είναι άραγε και η άποψη του Πρωθυπουργού; Οτι, δηλαδή, η Αρχή Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα, υπό την ηγεσία του πρώην επικεφαλής του ΣτΕ Κωνσταντίνου Μενουδάκου, ψεύδεται και μάλιστα δημοσίως;

Ακολουθήστε το News247.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις