Τηλεργασία: Τα κέρδη και οι ζημιές μέσα από τη ματιά των τηλεργαζόμενων

Εκτός από υποψήφιο μέλλον η συνθήκη της τηλεργασίας έγινε αναγκαστικό παρόν λόγω της πανδημίας. Εν τω μεταξύ η σχετική κουβέντα για τις συνθήκες κάτω από τις οποίες τηλεργάζονται εκατομμύρια εργαζόμενοι σε όλο τον κόσμο έχει ανοίξει για τα καλά, γεγονός σαφώς θετικό καθώς η μέθοδος και ο τρόπος εργασίας τον 21ο αιώνα αποτελούν ζητήματα που ενδιαφέρουν σχεδόν κάθε κάτοικο αυτού του πλανήτη.

Στην Ελλάδα επίσης η συζήτηση είναι εδώ. Είναι χαρακτηριστικό ότι πρόσφατα η εταιρία δημοσκοπήσεων PULSE RC “έτρεξε” μεγάλη έρευνα για το εργασιακό τοπίο μετά τη λήξη της πανδημίας που διεξήχθη με πρωτοβουλία της εταιρείας στρατηγικής επικοινωνίας SOCIALDOO και το βασικό αποτέλεσμα ήταν ότι η φυσική παρουσία στην εργασία μοιάζει μάλλον αναντικατάστατη.

Θέλοντας να προσεγγίσει τη νέα εργασιακή πραγματικότητα όχι μόνο με τη βοήθεια των αριθμών αλλά και με τη συμβολή/άποψη των υποκειμένων, το NEWS 24/7 δίνει το λόγο σε τέσσερις τηλεργαζόμενους οι οποίοι είδαν τους τελευταίους μήνες τις συνθήκες εργασίας τους να αλλάζουν κατά πολύ. Το ερωτηματολόγιο περιλαμβάνει τρεις απλές ερωτήσεις.

1. Πως βίωσες και βιώνεις ακόμα την εμπειρία της τηλεργασίας σε επαγγελματικό αλλά και σε καθαρά προσωπικό επίπεδο;

2. Εχεις νοσταλγήσει το γραφείο (ή το “φυσικό” εργασιακό σου περιβάλλον); Θα συνέχιζες το καθεστώς τηλεργασίας και μετά τη λήξη της πανδημίας;

3. Νιώθεις, αντιλαμβάνεσαι ότι στην τηλεργασία καταπατάται το δικαίωμά σου στην ιδιωτικότητα; Εχεις αντιληφθεί αυτό που λέμε burn out, δηλαδή εργασιακή εξουθένωση;

Οι απαντήσεις ακολουθούν και είναι άκρως ενδιαφέρουσες αλλά και ενδεικτικές του πλούτου απόψεων που υπάρχουν για το ζήτημα. Εχουμε και λέμε λοιπόν:

Xριστίνα Καπετανοπούλου (πολιτική επιστήμονας, Υπεύθυνη Επικοινωνιακής Διαχείρισης του Ευρωπαϊκού Προγράμματος INVALIS)

1. “Αυτά που σου αρέσουν στην αρχή είναι αυτά που σε απωθούν στη συνέχεια. Τον πρώτο καιρό ξυπνάς, φτιάχνεις τον καφέ σου και χαίρεσαι που θα δουλεύεις από το σπίτι, με φόρμες και καλτσοπαντόφλες, που θα μπορείς να μιλάς στο τηλέφωνο, να απαντάς σε μηνύματα και μέηλ, και ταυτόχρονα να πετάς και ένα φαγητό στο φούρνο. Όσο περνούν οι μέρες συνειδητοποιείς ότι, εάν ήσουν στο γραφείο, θα απαντούσες σε λιγότερα τηλεφωνήματα, μέηλ και μηνύματα. Και η μέρα θα τελείωνε στην ώρα της και για το σπίτι και για το γραφείο. Είναι η στιγμή που η καλτσοπαντόφλα γίνεται ο μεγαλύτερος εχθρός σου. Γιατί θολώνει τα όρια ανάμεσα στην ιδιωτική και την επαγγελματική ζωή, με κίνδυνο η μία να λειτουργήσει εις βάρος της άλλης ή στο τέλος να αλληλοεξοντωθούν.

Για τις γυναίκες εργαζόμενες ο κίνδυνος είναι διπλός. Ιδιαίτερα σε χώρες όπως η δική μας, τηλεργασία σημαίνει κυρίως εργασία από το σπίτι, με ό,τι αυτό συνεπάγεται, ενώ το πρόσχημα για την εφαρμογή της είναι η ευελιξία και η μεγαλύτερη εργασιακή ελευθερία. Ας μην ξεχνάμε ότι το ίδιο ιδεολόγημα κυριαρχούσε και την εποχή που εισαγόταν η ημιαπασχόληση ως εναλλακτική μορφή εργασίας. Υποτίθεται ότι οι γυναίκες θα ευνοούνταν από την ημιαπασχόληση, εφόσον θα επέλεγαν οι ίδιες πότε και πόσο θα δουλεύουν. Σήμερα, το μοντέλο της ημιαπασχόλησης κυριαρχεί στην αγορά εργασίας και είναι συνώνυμο της κακοπληρωμένης και συχνά ανασφάλιστης γυναικείας εργασίας”.

Η καταπάτηση του δικαιώματος στην ιδιωτικότητα λόγω της τηλεργασίας είναι δεδομένη. Πρόκειται για διαπίστωση που δεν αποδεικνύεται μόνο στη θεωρία, ας πούμε την δικαιωματική, αλλά πρωτίστως στην εμπειρία, δηλαδή στην καθημερινή ζωή, ως βίωμα.

2. “Νομίζω ότι η επιστροφή στο γραφείο δεν είναι ζήτημα νοσταλγίας, αλλά αναγκαιότητας. Παρά τη συνεχή και συστηματική απαξίωσή της, η εργασία δεν μπορεί ποτέ να είναι απλά μια διαδικασία παραγωγής και μεταποίησης αγαθών. Για τον απλό λόγο ότι η εργασία δεν αρχίζει και δεν τελειώνει στη σφαίρα της οικονομίας. Είναι πάνω απ’ όλα ανθρώπινες σχέσεις. Ακόμα και αν υπήρχε ένα αυστηρό θεσμικό πλαίσιο προστασίας των εργαζομένων, η τηλεργασία και πάλι δεν θα μπορούσε αφενός να υποκαταστήσει τα πλεονεκτήματα της διά ζώσης επικοινωνίας και αφετέρου να δημιουργήσει τις συνθήκες για μια ολοκληρωμένη εργασιακή εμπειρία. Ας σκεφτούμε δύο πολύ χαρακτηριστικά παραδείγματα που ζούμε στον καιρό της πανδημίας. Εννοώ την τηλεκπαίδευση και το τηλεθέαμα, κυρίως τις θεατρικές και μουσικές παραστάσεις. Ενώ και τα δύο συμβαίνουν, τίποτα από τα δύο δεν συντελείται”.

3. “Η καταπάτηση του δικαιώματος στην ιδιωτικότητα λόγω της τηλεργασίας είναι δεδομένη. Πρόκειται για διαπίστωση που δεν αποδεικνύεται μόνο στη θεωρία, ας πούμε την δικαιωματική, αλλά πρωτίστως στην εμπειρία, δηλαδή στην καθημερινή ζωή, ως βίωμα. Το παράδοξο είναι ότι η καταπάτηση αυτή συντελείται με την ανοχή ή την κάλυψη (νεο)φιλελεύθερων κυβερνήσεων, ενώ γνωρίζουμε ότι η διάκριση ανάμεσα στον ιδιωτικό και τον δημόσιο βίο είναι η ναυαρχίδα, ο θεμέλιος λίθος της φιλελεύθερης πολιτικής ιδεολογίας, σε όλες τις εκδοχές της. Οι πολιτικές συνέπειες αυτής της παραδοξότητας είναι ότι οι κυβερνήσεις καταπατούν δικαιώματα τη ίδια στιγμή που τα επικαλούνται!

Νομίζω, ότι οφείλουμε να σκεπτόμαστε λίγο βαθύτερα ό,τι συμβαίνει γύρω μας. Για παράδειγμα, εδώ και λίγες μέρες το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ζήτησε από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να θεσπίσει έναν νέο νόμο, ο οποίος θα δίνει το δικαίωμα στους εργαζόμενους να αποσυνδέονται ψηφιακά από την εργασία τους, μετά το τέλος του ωραρίου, χωρίς επιπτώσεις, και ο οποίος θα κατοχυρώνει στοιχειώδεις προϋποθέσεις για την τηλεργασία. Σωστή κίνηση, ωστόσο υπάρχουν ερωτήματα που προηγούνται και θα πρέπει να απαντήσουμε συλλογικά. Ένα ερώτημα είναι πώς φτάσαμε να θεωρούμε «καθήκον» του εργαζόμενου την άνευ όρων και ορίων διαθεσιμότητά του και την «τιμωρία» του, σε περίπτωση που δεν «πειθαρχεί», και τώρα του αναγνωρίζουμε κάποιο δικαίωμα σε αυτό. Επίσης, τι αλλαγές μπορεί να σηματοδοτούν τέτοιου τύπου θεσμικές πρωτοβουλίες για την οργάνωση της εργασίας στο μέλλον, και βέβαια ποιοι θα ωφεληθούν και ποιοι θα ζημιωθούν από αυτές τις ενδεχόμενες αλλαγές, που είναι πάντα το κρίσιμο πολιτικό διακύβευμα”.

Ειρήνη Κλίνη (Eurobank-Γενική Διεύθυνση Εσωτερικού Ελέγχου – Διεύθυνση Ειδικών Ελέγχων)

1. “Η τηλεργασία δεν ήταν μια άγνωστη έννοια, άλλωστε ως πρακτική εφαρμόζεται σε πολλές εταιρείες ανά τον κόσμο εδώ και χρόνια. Στην Ελλάδα, μπήκε ξαφνικά στη ζωή μας, κάτω από εξαιρετικά αντίξοες συνθήκες, γι’ αυτό και είναι πιο δύσκολο να την αξιολογήσουμε με αντικειμενική ματιά. Προσωπικά ένιωσα ότι τόσο η Eurobank στην οποία εργάζομαι όσο και οι συνάδελφοί μου έδειξαν μεγάλη προσαρμοστικότητα και ευελιξία στο νέο καθεστώς και προσπαθήσαμε, όλοι, να τηρήσουμε τις ισορροπίες αλλά και να αξιοποιήσουμε τις δυνατότητες που μας έδινε η νέα αυτή πραγματικότητα.

Η τηλεργασία σου στερεί πράγματα, κυρίως σε ανθρώπινο επίπεδο, όπως είναι η αμεσότητα στην συνεργασία, η επαφή, η αλληλεπίδραση και η παρέα με τους συναδέλφους μου

Απόλαυσα και απολαμβάνω οφέλη, όπως είναι ο περιορισμός των μετακινήσεων από και προς το γραφείο και εντοπίζω κέρδος όσον αφορά στην σωματική κόπωση αλλά και στο χρόνο. Επιπλέον θεωρώ πως εξασφαλίζεται μεγαλύτερη συνέπεια, ταχύτητα και αποτελεσματικότητα στις εταιρικές συναντήσεις ενώ για εμένα είναι σημαντικό και το ότι μέσω της τηλεργασίας έχω μεγαλύτερη δυνατότητα απομόνωσης και αυτοσυγκέντρωσης όταν αυτό απαιτούσε η εργασία που έκανα. Σε καμία περίπτωση δεν μπορώ να πω ότι αισθάνθηκα πως η τηλεργασία έθετε περιορισμούς στην άσκηση των καθηκόντων μου.

Στον αντίποδα βέβαια, είναι σίγουρο πως η τηλεργασία σου στερεί πράγματα, κυρίως σε ανθρώπινο επίπεδο, όπως είναι η αμεσότητα στην συνεργασία, η επαφή, η αλληλεπίδραση και η παρέα με τους συναδέλφους μου. Εξ’ ορισμού η τηλεργασία είναι πιο μοναχική και αυτό άλλες φορές έχει πλεονεκτήματα και άλλες μειονεκτήματα. Όλα αυτά συναρτώνται πάντα βέβαια με τις συνθήκες τηλεργασίας, που είναι διαφορετικές για τον καθένα. Έχοντας, για παράδειγμα, δύο παιδιά στο σπίτι, 2 και 7 ετών, μπορώ να πω ότι δεν νοσταλγώ τις μέρες τηλεργασίας κατά την περίοδο που ήταν κλειστά τα σχολεία. Εκείνη η συγκεκριμένη περίοδος, ήταν ιδιαίτερα δύσκολη και απαιτητική, παρά τις προσπάθειες και την υποστήριξη που είχα τόσο από το εργασιακό όσο και από το οικογενειακό μου περιβάλλον”.

2. “Το γραφείο το νοσταλγώ. Μου λείπουν οι συνάδελφοί μου, ο χώρος μου, η βόλτα συνήθως στο σχόλασμα στο κέντρο της Αθήνας όπου βρίσκεται το γραφείο μου. Για μένα, το ιδανικό θα ήταν ένα εργασιακό καθεστώς που συνδυάζει την τηλεργασία και την εργασία με φυσική παρουσία και μετά τη λήξη της πανδημίας. Με αυτό τον τρόπο θεωρώ ότι μπορείς να εκμεταλλευτείς τα οφέλη και των δύο τρόπων εργασίας, να γίνεις πιο αποτελεσματικός και ευέλικτος, χωρίς να νιώσεις το αίσθημα της κόπωσης ή του κορεσμού. Θα ήταν άλλωστε κρίμα ο χρόνος, ο κόπος, και τα χρήματα που επενδύθηκαν προκειμένου να μπορέσουμε να λειτουργήσουμε με τέτοια μαζικότητα στο νέο αυτό καθεστώς να χαθούν με το τέλος της πανδημίας και να μην αξιοποιηθούν για την επίτευξη του βέλτιστου αποτελέσματος για όλους”.

3. “Θα πρέπει να διαχωρίσουμε την τηλεργασία ως μορφή άσκησης εργασίας, υπό κανονικές συνθήκες και την τηλεργασία σε καθεστώς πανδημίας/lock down. Στην θεωρητική πρώτη περίπτωση θεωρώ ότι είναι πιο εύκολο να προστατεύσεις την ιδιωτικότητά σου. Στη δεύτερη, που βιώσαμε εμείς και πολλοί άλλοι εργαζόμενοι, η ιδιωτικότητα είναι άμεσα συνυφασμένη με τις συνθήκες εργασίας στο σπίτι (μεγάλο ή μικρό σπίτι, προσωπικός χώρος/γραφείο, δυνατότητα απομόνωσης, άτομα που βρίσκονται στον ίδιο χώρο κ.α..). Ανάλογα με τις συνθήκες λοιπόν, μπορεί ο οποιοσδήποτε, κι εγώ να έχω έρθει σε δύσκολη ή αμήχανη θέση, χωρίς όμως να ευθύνεται κάποιος γι’ αυτό.

Σχετικά με την εργασιακή εξουθένωση, ευτυχώς δεν είναι κάτι που έχω νιώσει και αυτό οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στους προϊσταμένους και συναδέλφους που κατέβαλαν και καταβάλλουν κάθε δυνατή προσπάθεια να κατανοήσουν, να διευκολύνουν και εν τέλει να μας προστατεύσουν από κάτι τέτοιο. Σίγουρα όμως, είναι εύκολα αντιληπτό πως ο τελευταίος χρόνος ήταν ένας χρόνος πρωτόγνωρων και απαιτητικών συνθηκών με οικονομικές, κοινωνικές και ψυχολογικές επιπτώσεις πάνω μας που θα μπορούσε να «εξουθενώσει» κάποιον, υπό προϋποθέσεις”.

Νίκος Νανούρης (μηχανικός λογισμικού σε ιδιωτική εταιρία)

1. “Λαμβάνοντας υπόψιν το γεγονός ότι η φύση της εργασίας μου μπορεί να διεκπεραιωθει χωρις φυσική παρουσία και επίσης το γεγονός ότι διαθέτω το χώρο και τον απαραίτητο εξοπλισμό για να εργαστώ επαρκώς, θα έλεγα πως η τηλεργασια δεν μου δημιουργεί κάποιο ιδιαιτερο πρόβλημα.Όσο πρόσφορο όμως και να είναι το έδαφος για τηλεργασια όσον αφορά τα λειτουργικά, οι δυσκολίες εξαρτώνται από το οικογενειακό status. Ως πατέρας δύο νηπίων, η μεγαλύτερη δυσκολία που αντιμετώπισα ήταν η περίοδος κατά την οποία τα σχολεία ήταν κλειστά και έπρεπε να είναι και τα δύο παιδιά στο σπίτι όλη μέρα. Σε εκείνη τη φάση η τηλεργασια ήταν δύσκολη. Τώρα που τα σχολεία έχουν ανοίξει ξανά, η κατάσταση είναι εμφανώς βελτιωμένη. Άρα σε προσωπικό επίπεδο το βίωμα της τηλεργασιας εξαρτάται καθαρά από τη λειτουργία των σχολείων”.

Την περίοδο όπου τα σχολεία ήταν κλειστά μπορώ να πω πως ένιωσα burnout. Η παραγωγικοτητα κατά την διάρκεια της ημέρας δεν ήταν η αναμενόμενη και ως αποτέλεσμα κάποιες φορές να πρέπει να αφιερώσω χρόνο τα απογεύματα και τα βράδια

2. “Ναι, έχω νοσταλγήσει το γραφείο και κυρίως το εξαιρετικό εργασιακό περιβάλλον. Δεν είμαι υπέρ της μόνιμης τηλεργασιας ακόμα και αν ήταν όλα ρόδινα… Ωστόσο ένα υβριδικό μοντέλο που θα επέτρεπε κάποιες μέρες της εβδομάδας να εργάζεσαι από το σπίτι θεωρώ πως θα ήταν το ιδανικό”.

3. “Την περίοδο κατά την οποία τα σχολεία ήταν κλειστά μπορώ να πω πως ένιωσα burnout. Η παραγωγικοτητα κατά τη διάρκεια της ημέρας δεν ήταν η αναμενόμενη και αυτό είχε ως αποτέλεσμα κάποιες φορές να πρέπει να αφιερώσω χρόνο τα απογεύματα και τα βράδια…”

Νότα Φουσέκη (εκπαιδευτικός σε δημόσιο σχολείο δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης)

1. “Ως εκπαιδευτικός της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, η διδασκαλία μέσω τηλεκπαίδευσης είναι μια νέα έννοια. Η ασύγχρονη εκπαίδευση (πλατφόρμες όπου ανεβάζεις υλικό για τους μαθητές να το μελετήσουν) χρησιμοποιούταν σε ένα βαθμό, αλλά η σύγχρονη εκπαίδευση (webex, zoom, teams κτλ) είναι μέθοδοι οι οποίες δεν χρησιμοποιούνταν. Η μετάβαση έγινε ξαφνικά και βεβιασμένα. Παραδοσιακά η εκπαίδευση γίνεται δια ζώσης και τα οφέλη της δεν είναι μόνο τα εκπαιδευτικά, αλλά και κοινωνικά.

“Η τηλεκπαίδευση με εφήβους είναι μια εμπειρία δύσκολη. Πρέπει να βρίσκεις τρόπους να κρατάς τα παιδιά σε εγρήγορση, να μπορείς να τους μεταδώσεις τη γνώση, αλλά ταυτόχρονα να τους υποστηρίξεις ψυχολογικά καθώς πιέζονται ιδιαίτερα από την πρωτόγνωρη κατάσταση την οποία βιώνουν.

Σε προσωπικό επίπεδο, η προετοιμασία των μαθημάτων, η διόρθωση και η επικοινωνία με μαθητές και συναδέλφους είναι πολύ χρονοβόρα, με αποτέλεσμα να μειώνεται σημαντικά ο ελεύθερος χρόνος. Ο χρόνος που χρειάζεται για να ψηφιοποιηθεί το υλικό της διδασκαλίας και να διορθωθούν οι εργασίες των μαθητών είναι δυσανάλογα μεγάλος σε σχέση με το χρόνο που χρειάζεται στη δια ζώσης διδασκαλία. Το μεγαλύτερο μέρος του εκπαιδευτικού δυναμικού έχει κληθεί να καλύψει τις υλικοτεχνικές υποδομές με προσωπικό κόστος και να επενδύσει πάρα πολύ χρόνο για την εκμάθηση των νέων μεθόδων διδασκαλίας”.

Δεν θεωρώ ότι έχει καταπατηθεί η ιδιωτικότητά μου, έχει όμως αυξηθεί σημαντικά ο χρόνος προετοιμασίας του υλικού και ο χρόνος που χρειάζεται για να γίνουν οι διορθώσεις των εργασιών

2. “Εάν έχεις αποφασίσει να ακολουθήσεις το επάγγελμα του εκπαιδευτικού συνειδητά, μια από τις ανταμοιβές – απολαβές σου είναι η επικοινωνία με τους μαθητές και η συναναστροφή σου μαζί τους. Πιστεύω ότι κάθε εκπαιδευτικός, όπως και εγώ προσωπικά, θέλει να επιστρέψει στον εργασιακό του χώρο και να μπορέσει να βιώσει εκ νέου την επικοινωνία με τα παιδιά και τους συναδέλφους”.

3. “Δεν μου έχει απαιτηθεί να αφιερώσω προσωπικό μου χρόνο, εκτός από αυτόν που απαιτείται για την προετοιμασία των μαθημάτων και τη διόρθωσή τους. Δεν θεωρώ ότι έχει καταπατηθεί η ιδιωτικότητά μου, έχει όμως αυξηθεί σημαντικά ο χρόνος προετοιμασίας του υλικού και ο χρόνος που χρειάζεται για να γίνουν οι διορθώσεις των εργασιών”.

Αράπογλου: Η εργασία με φυσική παρουσία εξακολουθεί να έχει πλεονεκτήματα

Εχει, τέλος, εξαιρετικό ενδιαφέρον να παραθέσουμε και την άποψη του γενικού διευθυντή της Pulse, που “έτρεξε” τη σχετική έρευνα για το τοπίο στην εργασία την επόμενη μέρα (όταν αυτή, επιτέλους, υπάρξει).

Ο Γιώργος Αράπογλου τόνισε τα εξής: “Η πανδημία του κορονοϊού έχει πολλές και δραματικές επιπτώσεις παγκοσμίως. Τραγικότερη όλων, τα δύο εκατομμύρια απωλειών συνανθρώπων μας. Υπό αυτές τις συνθήκες δεν είναι εύκολο να συζητήσει κανείς για θετικές πλευρές…

Αν πάντως αναζητούσαμε κάτι τέτοιο – έστω ως προσπάθεια λίγο πιο αισιόδοξης οπτικής, σε μια πολύ δύσκολη περίοδο – θα σταχυολογούσαμε…

• σε διεθνές επίπεδο: την πρωτόγνωρη επιστημονική συνεργασία στην κατανόηση και αντιμετώπιση του νέου κορωνοϊού, με εκπληκτικά αποτελέσματα και…

• στη χώρα μας: την εντυπωσιακή επιτάχυνση της ψηφιοποίησης των υπηρεσιών του κράτους και την σημαντική διάδοση και εξοικείωση με ηλεκτρονικές πωλήσεις, τηλεδιασκέψεις, εργασία από απόσταση.

Πόσα από αυτά, και σε ποιο βαθμό, θα μας συντροφεύουν και μετά – όταν με το καλό η πανδημία υποχωρήσει; Την απάντηση, τουλάχιστον για μια από τις αλλαγές που επήλθαν στην καθημερινότητά μας, προσπάθησε να προσεγγίσει η μεγάλη πανελλαδική έρευνα της Pulse RC, με πρωτοβουλία και για λογαριασμό της Socialdoo με κύριο ερώτημα: «Μετά από την πανδημία… εργασία από το σπίτι ή στο γραφείο;»

Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζουν οι απαντήσεις του ενεργού οικονομικά τμήματος του δείγματος. Αν και, κατά την άποψή τους, η τηλε-εργασία μπορεί να υποκαταστήσει την εργασία στο γραφείο σε «μέτριο» (41%) έως «μεγάλο/μέγιστο βαθμό» (34%), η φυσική παρουσία στα Γραφεία εξακολουθεί να έχει πλεονεκτήματα για εργαζόμενο και επιχείρηση, σύμφωνα με το 80% των συμμετεχόντων!

Σχεδόν σε όλες τις επιμέρους πλευρές που διερευνήθηκαν, «η εργασία στο Γραφείο» υπερέχει λίγο ή πολύ, της κατ’ οίκον! Στο τελικό ερώτημα, οι 6 στους δέκα (59%) – μετά από την πανδημία και εφόσον έχουν τη δυνατότητα επιλογής – θα επέλεγαν την «εργασία στο Γραφείο, έναντι 3 στους δέκα που θα επέλεγαν το «Σπίτι».

Συμπερασματικά, η «εργασία στο Σπίτι» μπορεί να υποκαταστήσει σε κάποιο βαθμό την «εργασία στο Γραφείο» και για την περίοδο της πανδημίας αποτελεί πρόσφορο έως απαραίτητο μέτρο για τον περιορισμό της διάδοσης του νέου κορωνοϊού.

Εν τούτοις, η εργασία με φυσική παρουσία στο Γραφείο, εξακολουθεί να έχει πλεονεκτήματα και παραμένει «ελκυστική» με ισχυρά «κίνητρα». Για την περίοδο μετά από την πανδημία φαίνεται, με βάση τα αποτελέσματα της έρευνας, ότι θα συνεχίσει να αποτελεί την επικρατούσα – αν και όχι τη μόνη – επιλογή!”

Τα νέα ψηφιακά εργαλεία χάρισαν και εξακολουθούν να χαρίζουν πολύτιμες λύσεις κατά την περίοδο της πανδημίας. Ωστόσο για τον εργαζόμενο, όπως γενικότερα για τον άνθρωπο, η φυσική επαφή με τους άλλους που εξασφαλίζει η παρουσία στον τόπο εργασίας είναι κάτι που δύσκολα μπορεί να αντικατασταθεί. Είναι, άρα, σαφές ότι για την επόμενη μέρα της εργασίας στην Ελλάδα και τον κόσμο απαιτείται ένας ομολογουμένως απαιτητικός συνδυασμός των ευεργημάτων της ψηφιακής εποχής με την “παράδοση” της απευθείας ανθρώπινης επαφής.

Διαβάστε τις Ειδήσεις από την Ελλάδα και τον κόσμο, με την αξιοπιστία και την εγκυρότητα του News247.gr.