Πρόσωπα της Επανάστασης: Λόρδος Βύρων

Ο Τζορτζ Γκόρντον Μπάιρον (George Gordon Byron), μετέπειτα Λόρδος Βύρων, ήταν Άγγλος αριστοκράτης, ποιητής, πολιτικός και φιλέλληνας, διακρινόμενος για το πλούσιο συγγραφικό του έργο. Γεννήθηκε στο Λονδίνο στις 22 Ιανουαρίου 1788 και πέθανε στο Μεσολόγγι στις 19 Απριλίου 1824.

Ο Μπάιρον έπασχε από αναπηρία στο ένα του πόδι, γεγονός που σύμφωνα με τις πηγές είχε επηρεάσει αρνητικά την ψυχοσύνθεσή του. Γονείς του ήταν ο αξιωματικός του αγγλικού Βασιλικού Ναυτικού Τζον Μπάιρον (John Byron) και η αριστοκρατικής καταγωγής Κάθριν Γκόρντον (Catherine Gordon). Φοίτησε στο σχολείο Harrow και μεταξύ των ετών 1805 και 1808 στο Πανεπιστήμιο Cambridge.

Το 1809, λίγο μετά την ενηλικίωσή του εισήλθε στην Βουλή των Λόρδων. Παρά την επιφανή καταγωγή του, η περιουσία του λόρδου Βύρωνα δεν θεωρούταν πολύ σημαντική στους αριστοκρατικούς κύκλους της εποχής του, ενώ σε πολλές περιπτώσεις αντιμετώπισε οικονομικές δυσχέρειες, απόρροια και δικής του κακοδιαχείρισης.

Συνολικότερα, στον κύκλο συναναστροφών του υπήρξε μια μάλλον αμφιλεγόμενη προσωπικότητα, ενώ σύμφωνα με κάποιες πηγές, ο τρόπος ζωής του επικρίθηκε ως μη εναρμονισμένος στα ήθη της εποχής. Aπό νεαρή ηλικία πραγματοποίησε πολλά ταξίδια και μακροχρόνιες περιηγήσεις στην Ευρώπη, που κατά περιπτώσεις αποτέλεσαν πηγή έμπνευσης για την ποιητική και συγγραφική του δημιουργία.

Κατά την περίοδο 1809-1811 επισκέφτηκε και διέμεινε σε αρκετές περιοχές του υπό οθωμανική κυριαρχία ελλαδικού χώρου, όπως η Πρέβεζα, τα Ιωάννινα, το Μεσολόγγι, η Πάτρα, η Λιβαδειά και η Αθήνα.

Στις 11 Απριλίου 1811 αναχώρησε για την Μάλτα ταξιδεύοντας με το πλοίο που μετέφερε τα γλυπτά του Παρθενώνα που είχαν υπεξαιρεθεί από τον Λόρδο Έλγιν. Λίγα χρόνια αργότερα κι ενώ η Επανάσταση του 1821 είχε ξεσπάσει, ο Λόρδος Βύρων εκδήλωσε έντονο φιλελληνικό ενδιαφέρον και την βούλησή του να συνδράμει τον Αγώνα.

Έτσι κατά τον Μάιο του 1823 έγινε μέλος στο Φιλελληνικό Κομιτάτο Λονδίνου, προτείνοντας μάλιστα στα μέλη του να μεταβεί ως αντιπρόσωπός του στον επαναστατημένο ελληνικό χώρο και να συλλέξει πληροφορίες για τις ανάγκες και την γενικότερη κατάσταση των επαναστατημένων περιοχών. Τελικώς με το ναυλωμένο πλοιάριο (μπρίκι) «Ηρακλής», το οποίο είχε προηγουμένως εφοδιάσει με οπλισμό, μετέβη στην Κεφαλλονιά στα τέλη του καλοκαιριού 1823 όπου και διέμεινε για περίπου τρεις μήνες συλλέγοντας πληροφορίες κι ενισχύοντας οικονομικά τον Αγώνα.

Πολύ σύντομα ανέπτυξε πυκνή επικοινωνία με επιφανείς αγωνιστές, αρκετοί εκ των οποίων μέσω των επιστολών τους προσπάθησαν να τον προσεταιριστούν προσκαλώντας τον να μεταβεί σε περιοχές όπου βρίσκονταν και πολεμούσαν οι ίδιοι. Ο Βύρων, όπως έχει καταγράψει σε κείμενα και ημερολόγιά του, προσπάθησε να παραμείνει ουδέτερος μεταξύ των διαφορετικών φατριών και να αγωνιστεί όχι υπέρ μιας φατρίας αλλά υπέρ ενός έθνους.

Λίγο καιρό αργότερα, στα τέλη Δεκεμβρίου 1823, κατόπιν προτροπής του Αλέξανδρου Μαυροκορδάτου, γενικού γραμματέα του Εκτελεστικού του 1823, απέπλευσε προς το Μεσολόγγι. Στο Μεσολόγγι κατέφθασε τελικώς στις αρχές Ιανουαρίου 1824 αφού προηγουμένως είχε διαφύγει την σύλληψη ύστερα από καταδίωξη των δύο πλοιαρίων της αποστολής του από τουρκικές ναυτικές δυνάμεις. Εκεί έγινε δεκτός με μεγάλες τιμές και ανέλαβε διοικητικό ρόλο στα εκστρατευτικά σώματα της πόλης, ενώ στις 30 Μαρτίου ανακηρύχθηκε επίτιμος δημότης της.

Ωστόσο, η μετάβασή του στο Μεσολόγγι έμελλε να αποβεί μοιραία για τον ίδιο, καθότι στις 9 Απριλίου του ίδιου έτους αρρώστησε βαριά και δέκα ημέρες αργότερα απεβίωσε. Η είδηση του θανάτου του πυροδότησε εκδηλώσεις τιμής μεταξύ των οποίων και κανονιοβολισμοί, σε διάφορες απελευθερωμένες περιοχές.

**Ο Στάθης Παυλόπουλος είναι υποψήφιος διδάκτορας του Τμήματος Πολιτικής Επιστήμης και Ιστορίας στο Πάντειο Πανεπιστήμιο.