Μπλόκο από τις Βρυξέλλες στην επιδότηση των βιομηχανιών για “πράσινο” ρεύμα

Αρνητική ήταν τελικά η απάντηση της Βρυξελλών στην ελληνική πρόταση για το μοντέλο Green Pool, το οποίο αποσκοπούσε στη συγκράτηση σε ανταγωνιστικά επίπεδα του κόστους των «πράσινων» διμερών συμβολαίων (PPAs) που συνάπτουν εγχώριες βιομηχανίες εντάσεως ενέργειας. Σύμφωνα με πληροφορίες, αν και ακόμη η DG Comp δεν έχει κοινοποιήσει την απόρριψη, στελέχη της Κομισιόν ενημέρωσαν το ΥΠΕΝ στο τέλος της προηγούμενης εβδομάδας για την αρνητική έκβαση του ελληνικού σχεδίου.

Την εξέλιξη αποκάλυψε ο Πρόεδρος και Διευθύνων Σύμβουλος της Mytilineos, Ευάγγελος Μυτιληναίος, σε τηλεοπτική συνέντευξή του στο CNBC. «Δυστυχώς, την Παρασκευή ακούσαμε τα άσχημα νέα, ότι το σχέδιο Green Pool, που είναι ένας συνδυασμός απαλλαγής από τις εκπομπές άνθρακα και υποστήριξης για τις ενεργοβόρες βιομηχανίες, απορρίφθηκε από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, μετά από ένα χρόνο διαπραγματεύσεων. Κάθε χώρα, κάθε οικονομία, προσπαθεί να κάνει οικονομίες κλίμακας. Είναι πραγματικά δύσκολο», ανέφερε.

Υπενθυμίζεται ότι η ελληνική πρόταση είχε αποσταλεί στις Βρυξέλλες ως αυτόνομο σχήμα κρατικής ενίσχυσης τον Σεπτέμβριο του 2021, ενώ στη συνέχεια ακολούθησαν διαδοχικοί κύκλοι διαπραγματεύσεων των δύο πλευρών. Στόχος του σχήματος ήταν να καλυφθεί μέρος του κόστους διαμόρφωσης (shaping cost) της «πράσινης» ηλεκτροπαραγωγής, στο προφίλ κατανάλωσης των ενεργοβόρων καταναλωτών. Η αρχική πρόταση προέβλεπε την κάλυψη του 85% του κόστους διαμόρφωσης μέσω κρατικής ενίσχυσης (με «ταβάνι» έως 15 ευρώ ανά Μεγαβατώρα), ώστε οι επιλέγοντες πελάτες να επιβαρύνονται με το υπόλοιπο 15%.

Η Κομισιόν δικαιολόγησε το «όχι» της με κύριο σκεπτικό το ότι το σχήμα θα μπορούσε να χαρακτηριστεί πως επιδοτεί και ηλεκτρική ενέργεια από ορυκτά καύσιμα. Ο λόγος είναι πως η διαμόρφωση της «πράσινης» παραγωγής σε φορτίο βάσης θα γινόταν μέσω αγοραπωλησιών ηλεκτρικής ενέργειας στη χονδρεμπορική αγορά, στην οποία συναλλάσσονται και Μεγαβατώρες που προέρχονται από μονάδες αερίου ή λιγνιτικές.

Οι Βρυξέλλες έδειξαν επίσης να μην πείθονται πως το μοντέλο θα βοηθήσει στην απανθρακοποίηση της βιομηχανίας. Επίσης, ένα ακόμη επιχείρημα που επικαλέστηκαν είναι πως περιορίζεται σε λίγες επιχειρήσεις και κλάδους.

Αξίζει να σημειωθεί πως στον «πυρήνα» του σχήματος βρίσκεται η διάκριση του κόστους τροφοδοσίας με «πράσινο» ρεύμα, από το κόστος διαμόρφωσης – με το δεύτερο να αποτελεί «παρενέργεια» της στοχαστικότητας των ΑΠΕ. Έτσι, οι ενεργοβόρες βιομηχανίες θα επωμίζονταν πλήρως το κόστος τροφοδοσίας τους, το οποίο θα συναρτάτο από το κόστος παραγωγής των ανανεώσιμων μονάδων. Επομένως, θα κάλυπταν πλήρως το κόστος των «πράσινων» Μεγαβατώρων, απαλλασσόμενες από την επιπλέον επιβάρυνση που θα οφειλόταν στο γεγονός ότι οι Μεγαβατώρες αυτές δεν θα ήταν διαθέσιμες ανά πάσα στιγμή για να καλύψουν τη ζήτηση, όπως συμβαίνει με τη συμβατική ηλεκτροπαραγωγή.

Σε κάθε περίπτωση, η απόρριψη στερεί τις βιομηχανίες έντασης ενέργειας από ένα σημαντικό εργαλείο συγκράτησης του κόστους των «πράσινων» PPAs, το οποίο θα μπορούσε να συμβάλει ώστε η μείωση των έμμεσων εκπομπών να μην οδηγήσει σε αύξηση των εξόδων τους για ενέργεια, όταν θα λήξει το μέτρο της αντιστάθμισης. Έτσι, λειτουργεί ως ένα ακόμη εμπόδιο που θα πρέπει να υπερκεραστεί από τις ενεργοβόρες επιχειρήσεις, στην προσπάθειά τους να ελαττώσουν το ανθρακικό αποτύπωμα, χωρίς να επιδεινωθεί η διεθνής ανταγωνιστικότητά τους.

Σύμφωνα με πηγές της ευρωπαϊκής βιομηχανίας, το «όχι» της Κομισιόν στην Ελλάδα καταδεικνύει πως οι Βρυξέλλες θα αντιμετωπίσουν με ανάλογο τρόπο τις προτάσεις και άλλων κυβερνήσεων για κρατική ενίσχυση των «πράσινων» PPAs των εγχώριων βιομηχανιών τους. Προτάσεις που είτε έχουν ήδη υποβληθεί, είτε πρόκειται να κατατεθούν το επόμενο διάστημα – καθώς μάλιστα, αρκετές χώρες σχεδίαζαν να πάρουν τη σκυτάλη από την Ελλάδα, καταρτίζοντας αιτήματα που θα ακολουθούσαν την «αρχιτεκτονική» του Green Pool.

Η στάση αυτή των Βρυξελλών αναμένεται να επιτείνει τη «διαρροή άνθρακα», με συνέπειες στην ευρωπαϊκή οικονομία και απασχόληση, αλλά και στην εξάρτηση της «Γηραιάς Ηπείρου» από βιομηχανικά προϊόντα και πρώτες ύλες που θα προέρχονται από τρίτες χώρες. Μάλιστα, η παραγωγή εκτός συνόρων κατά κανόνα «μεταφράζεται» σε μεγαλύτερο ανθρακικό αποτύπωμα, κάτι που σημαίνει πως δεν υπάρχει όφελος ούτε στην αντιμετώπιση της κλιματικής κρίσης.