Διακρατική συμφωνία Αθήνας – Λευκωσίας ξεμπλοκάρει την ηλεκτρική διασύνδεση

Επισφραγίστηκε και επίσημα ο «λευκός καπνός» στις διαπραγματεύσεις Αθήνας – Λευκωσίας για την ηλεκτρική διασύνδεση Ελλάδας – Κύπρου, με την υπογραφή διακρατικής συμφωνίας ανάμεσα στις δύο χώρες. Η υπογραφή έγινε από τους υπουργούς Ενέργειας των δύο χωρών, Θεόδωρο Σκυλακάκη και Γιώργο Παπαναστασίου.

Η εξέλιξη αυτή αποτελεί ιστορικό ορόσημο για το Great Sea Interconnector, καθώς σηματοδοτεί το ξεμπλοκάρισμα της υλοποίησής του.

Σύμφωνα με πηγές από την ελληνική κυβέρνηση, η συμφωνία περιλαμβάνει και τα τέσσερα σημεία που αίρουν οποιαδήποτε επενδυτική και ρυθμιστική αβεβαιότητα για το έργο, και τα οποία συνομολογήθηκαν από τις δύο χώρες στη συνάντηση που είχαν την Πέμπτη, 19 Σεπτεμβρίου, ο Έλληνας πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης, και ο Πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας, Νίκος Χριστοδουλίδης.

Ειδικότερα:

1. Στο κείμενο αναφέρεται η είσοδος της Κυπριακής Δημοκρατίας στη μετοχική σύνθεση του φορέα υλοποίησης του έργου, έπειτα από την ολοκλήρωση due diligence.

2. Επίσης, επισφραγίζεται ο επιμερισμός του γεωπολιτικού κινδύνου κατά 50-50% ανάμεσα στις δύο χώρες, όπως προέβλεπε η ελληνική πρόταση. Τη συγκεκριμένη πρόβλεψη πρόκειται να κληθεί να επικυρώσει η ελληνική Βουλή μέσα στις επόμενες ημέρες.

3. Η κυπριακή Ρυθμιστική Αρχή (ΡΑΕΚ) θα προχωρήσει στην τροποποίηση της μεθοδολογίας εσόδου, ώστε να «κλειδώσει» η ανάκτηση εσόδων ύψους 125 εκατ. ευρώ κατά την κατασκευαστική περίοδο του έργου (από αρχές 2025 έως τέλος 2029) και να επεκταθεί το WACC στο 8,3% για 17 χρόνια (από 12 έτη που προβλεπόταν αρχικά). Η απόφαση αυτή ελήφθη ήδη από την κυπριακή Ρυθμιστική Αρχή χθες, Παρασκευή 20 Σεπτεμβρίου.

4. Η ΡΑΕΚ θα προχωρήσει στην έγκριση του εσόδου – με βάση τη νέα μεθοδολογία που εγκρίθηκε. Αξίζει να σημειωθεί πως μόνο με την έγκριση και της δεύτερης απόφασης της κυπριακής Ρυθμιστικής Αρχής, θα μπορέσει ο ΑΔΜΗΕ να δώσει το τελικό πράσινο φως στη Nexans, για την κατασκευή του καλωδίου.

Τα τρία βήματα

Τρία είναι τα βήματα που πρέπει να γίνουν από εδώ και πέρα για να επανεκκινήσει και στην πράξη το έργο.

Το πρώτο και πιο άμεσο είναι η έκδοση, πιθανώς και σήμερα, της απόφασης από τη κυπριακή ρυθμιστική αρχή για το έσοδο και πώς αυτό κατανέμεται στις ταρίφες των καταναλωτών, προκειμένου μετά, ακόμη και αυθημερόν, να σταλεί από τον ΑΔΜΗΕ στη Nexans η εντολή «Final Notice to Proceed», αίροντας το suspension του έργου.

Το δεύτερο βήμα, εφόσον σταλεί το «Final Notice to Proceed» στη Nexans αφορά το νέο γύρο θαλασσίων ερευνών για τη πόντιση του καλωδίου (detail marine survey). Δίχως να είναι γνωστό το πότε θα ξεκινήσει και από ποια περιοχή, το νέο αυτό στάδιο θα γίνει από άλλο πλοίο που μέχρι πρότινος βρισκόταν αγκυροβολημένο στο λιμάνι της Μεσίνα στη Σικελία.

Το τρίτο βήμα, με ορίζοντα υλοποίησης μέχρι τα τέλη Σεπτεμβρίου, αφορά την ολοκλήρωση τόσο σε ρυθμιστικό επίπεδο, όσο και σε θεσμικό, της απόφασης να επιμεριστεί το γεωπολιτικό ρίσκο, ισόποσα μεταξύ των καταναλωτών των δύο χωρών, δηλαδή 50%-50%. Η αρχική αναλογία ήταν 63% οι Κύπριοι ως οι βασικοί ωφελούμενοι και 37% οι Ελληνες.

Η κοινή ανακοίνωση

Σε κοινή ανακοίνωση των Υπουργείων Ενέργειας Ελλάδας και Κύπρου αναφέρεται: «Σε συνέχεια των αποφάσεων που ελήφθησαν κατά την πρόσφατη συνάντηση στην Αθήνα, μεταξύ του Πρωθυπουργού της Ελλάδος, Κυριάκου Μητσοτάκη και του Προέδρου της Κυπριακής Δημοκρατίας Νίκου Χριστοδουλίδη, υπεγράφη Πλαίσιο Κατανόησης μεταξύ των δύο χωρών, για την προώθηση της Ηλεκτρικής Διασύνδεσης Κύπρου–Κρήτης, μεταξύ του Υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας της Ελλάδος, Θόδωρου Σκυλακάκη και του Υπουργού Ενέργειας, Εμπορίου και Βιομηχανίας της Κυπριακής Δημοκρατίας, Γιώργου Παπαναστασίου.

Στη βάση του Πλαισίου αυτού και σε συνέχεια των σχετικών αποφάσεων των Ρυθμιστικών Αρχών των δύο χωρών που προβλέπονται σ’ αυτό, το έργο αναμένεται να επανεκκινήσει στις αμέσως επόμενες μέρες.

Όπως αναφέρεται στο Πλαίσιο Κατανόησης, η Ηλεκτρική Διασύνδεση Κύπρου–Κρήτης θα συμβάλει στην άρση της ενεργειακής απομόνωσης της Κύπρου, διασυνδέοντας το εθνικό σύστημα μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας της Κύπρου με τα αντίστοιχα διευρωπαϊκά συστήματα͘͘͘͘. Πρόκειται δε για ένα έργο στρατηγικής σημασίας για την Κύπρο, την Ελλάδα, αλλά και για όλη την Ε.Ε., καθώς το έργο αυτό όχι μόνο θα συνδέσει την Κύπρο με το ηλεκτρικό σύστημα της Ευρώπης, διευκολύνοντας την ενεργειακή της μετάβαση, αλλά παράλληλα θα προωθήσει και τον στόχο της Ελλάδας να καταστεί διάδρομος μεταφοράς καθαρής ενέργειας».