Καλπάζουν οι τιμές στη χονδρική ρεύματος και… πλησιάζουν τους καταναλωτές

Ανεβαίνει κι άλλο η τιμή χονδρικής στο ρεύμα, καθώς σήμερα (με βάση την προημερήσια αγορά) βρίσκεται στα 230 ευρώ ανά Μεγαβατώρα στο Χρηματιστήριο Ενέργειας.

Η μέγιστη τιμή ημέρας είναι 580 ευρώ και η ελάχιστη 108 με τη ζήτηση στις 171 γιγαβατώρες.

Οι μεγάλες αυξήσεις τιμών χαρακτηρίζουν όλες τις αγορές της Ευρώπης, με την Ανατολική πλευρά ωστόσο (στην οποία ανήκει και η χώρα μας) να έχει και πάλι τις μεγαλύτερες αυξήσεις.

Οι αυξήσεις αυτές, αποδίδονται κυρίως στη σημαντική αύξηση της ζήτησης ενέργειας λόγω πτώσης της θερμοκρασίας. Αυτό σημαίνει πως, για να καλυφθούν οι ανάγκες, εκτός από την χαμηλού κόστους πράσινη ενέργεια (η οποία μάλιστα τυχαίνει να είναι ελλειμματική), είναι απαραίτητη και η χρήση μονάδων φυσικού αερίου.

Πρόκειται σε κάθε περίπτωση για μια νέα περιφερειακή ενεργειακή κρίση στις αγορές της Νοτιοανατολικής Ευρώπης, την ίδια στιγμή που αυξάνονται οι πιέσεις που ασκεί σε όλη την Ευρώπη η άνοδος της τιμής του φυσικού αερίου στον ολλανδικό κόμβο ΤΤF, διαμορφώνοντας ιδιαίτερα ανησυχητικές συνθήκες για το κόστος ρεύματος και φυσικού αερίου νοικοκυριών και επιχειρήσεων τον χειμώνα.

Με τις πρώτες χειμερινές θερμοκρασίες οι τιμές ρεύματος στο γεωγραφικό τόξο από την Ουγγαρία μέχρι και την Ελλάδα εκτοξεύθηκαν. Αν και οι διαφορές των τιμών σε σχέση με την Κεντρική και τη Δυτική Ευρώπη δεν εμφανίζουν τις τεράστιες αποκλίσεις του καλοκαιριού, είναι ωστόσο υπαρκτές και επαναφέρουν στο προσκήνιο ερωτήματα σχετικά με την επάρκεια των διασυνδέσεων και την αποτελεσματική λειτουργία του μοντέλου λειτουργίας της ευρωπαϊκής αγοράς.

Ο παράγοντας Ουκρανία, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις της αγοράς, αναμένεται να επιβαρύνει περαιτέρω το σύστημα της Νοτιοανατολικής Ευρώπης και τις τιμές ρεύματος μέσα στον χειμώνα λόγω των αυξημένων αναγκών για θέρμανση, αφού το ηλεκτρικό σύστημα παραγωγής και διανομής της χώρας έχει πληγεί από τις ρωσικές επιθέσεις. Ο ENTSO-E (Ευρωπαίος διαχειριστής) ανακοίνωσε στα τέλη Οκτωβρίου ότι κατά τη διάρκεια του φετινού χειμώνα οι εξαγωγές της Ευρώπης προς την Ουκρανία θα αυξηθούν από τα 1.700 ΜW στα 2.100 MW.

Η άνοδος της ζήτησης για θέρμανση συνέπεσε με μια ανοδική τάση στην τιμή του φυσικού αερίου στον ολλανδικό κόμβο και με μια μεγάλη πτώση της παραγωγής των ΑΠΕ λόγω καιρικών συνθηκών. Είναι χαρακτηριστικό ότι στο ελληνικό μείγμα ηλεκτροπαραγωγής σήμερα οι ΑΠΕ συμμετέχουν με ποσοστό μόλις 15,2% και το φυσικό αέριο με 55,9%, ενώ συνεισφέρει ο λιγνίτης με 14,5% και τα υδροηλεκτρικά με 2%.

Η πορεία των τιμών το επόμενο διάστημα θα εξαρτηθεί σε μεγάλο βαθμό από την ένταση του χειμώνα, με την τιμή του φυσικού αερίου να αντιδρά ήδη στην είδηση για το πρώτο κύμα ψύχους στην Ευρώπη.

Πιέσεις στις τιμές φυσικού αερίου αναμένεται να προκαλέσει και η παύση των εισαγωγών ρωσικού φυσικού αερίου μέσω Ουκρανίας από τις αρχές του 2025, καθώς οι ποσότητες που προμηθεύονται σήμερα η Ουγγαρία, η Σλοβακία και η Αυστρία θα πρέπει να υποκατασταθούν από LNG, το οποίο διατίθεται στη spot αγορά, με τις τιμές να διαμορφώνονται στη βάση της προσφοράς και της ζήτησης και τον ανταγωνισμό των φορτίων με την Ασία, παράγοντες που προεξοφλούν άνοδο των τιμών φυσικού αερίου και κατ’ επέκταση και των τιμών ηλεκτρικής ενέργειας.

Η άντληση αερίου από τις αποθήκες ξεκίνησε νωρίτερα φέτος από τις δύο προηγούμενες χρονιές, με αποτέλεσμα η στάθμη να πέσει από το 95,3% στο 93,5%.

Επιπτώσεις

Η αυξητική πορεία της χονδρεμπορικής αγοράς ρεύματος επιβεβαιώνει τις προβλέψεις αρκετών εταιρειών, οι οποίες είχαν ποντάρει σε άνοδο των τιμών και είχαν αγοράσει ποσότητες ρεύματος στην προθεσμιακή αγορά. Σύμφωνα με τα διαθέσιμα στοιχεία του ενεργειακού χρηματιστηρίου για το Νοέμβριο μέχρι στιγμής, η μέση τιμή χονδρικής διαμορφώνεται στα 121,36 ευρώ η μεγαβατώρα, σημειώνοντας αύξηση 32,61% σε σχέση με τον Οκτώβριο, όταν η μέση τιμή ήταν 91,51 ευρώ.

Η αυξημένη χονδρική τιμή προμηνύει αυξήσεις και στις λιανικές τιμές που καταβάλλουν οι καταναλωτές, κυρίως μέσω των “πράσινων” τιμολογίων τον επόμενο μήνα. Ειδικότερα, αν η τιμή της κιλοβατώρας αυξηθεί κατά 30%, από τα 14 λεπτά του Νοεμβρίου μπορεί να ξεπεράσει τα 18 λεπτά τον Δεκέμβριο. Παρόλα αυτά, ως γνωστόν οι λιανικές τιμές δεν καθορίζονται μόνο από τη χονδρική τιμή, αλλά και από άλλους παράγοντες, όπως οι προαγορές ενέργειας και οι εκπτώσεις των παρόχων. Παρότι είναι νωρίς για να προσδιοριστεί το ακριβές ποσοστό της αύξησης, η ανοδική τάση στις χονδρικές τιμές δημιουργεί προϋποθέσεις για σημαντικές αυξήσεις στα τιμολόγια του Δεκεμβρίου.

Την ίδια στιγμή, οι αυξήσεις στη διεθνή τιμή του φυσικού αερίου επηρεάζουν άμεσα και την ελληνική αγορά, συμβάλλοντας περαιτέρω στην άνοδο των τιμών.

Σε κάθε περίπτωση οι συνθήκες αυτή τη στιγμή καταδεικνύουν αυξητικές τάσεις στις τιμές του ρεύματος, με τις αλλαγές να ξεκινούν από την χονδρική αγορά και να αναμένεται να επηρεάσουν και τη λιανική από το Δεκέμβριο.