Μεγάλες καθυστερήσεις στην καταβολή του ανταποδοτικού οφέλους των ΑΠΕ

Τα τελευταία χρόνια η καταβολή των ανταποδοτικών ωφελημάτων στους δήμους οι οποίοι φιλοξενούν έργα ΑΠΕ, κινείται με αντιστρόφως ανάλογο ρυθμό των επενδύσεων στη πράσινη ενέργεια.

Τα ανταποδοτικά οφέλη δεν αποδίδονται στην ώρα τους, ο επιμερισμός του ειδικού τέλους στους δικαιούχους καθυστερεί, εκκρεμούν ποσά που δικαιούνται ΟΤΑ από προηγούμενα χρόνια και η κατάσταση αυτή ενισχύει προφανώς το έδαφος για fake news σε βάρος των ΑΠΕ. Η ενόχληση των τοπικών κοινωνιών λέγεται ότι έχει φτάσει στο Μαξίμου και τώρα το ΥΠΕΝ επιχειρεί, σύμφωνα με πληροφορίες, να ξεμπλοκάρει το θέμα, αναζητώντας μια νέα μεθοδολογία, καθώς και να βρει τρόπο να αυτοματοποιήσει την όλη διαδικασία.

Το σκεπτικό είναι ότι αν τα ανταποδοτικά αποδίδονταν εγκαίρως σε καταναλωτές και δήμους χωρίς γραφειοκρατικές καθυστερήσεις, το μήνυμα για τα πολλά οφέλη των ΑΠΕ προς τις τοπικές κοινωνίες θα έφτανε πιο γρήγορα στους παραλήπτες του, περιορίζοντας το έδαφος για συκοφάντηση των πράσινων επενδύσεων, κάτι που ωστόσο η πολιτεία όφειλε να έχει σκεφτεί νωρίτερα.

Αρκεί κανείς να σκεφτεί ότι η απόφαση του Γενικού Διευθυντή Ενέργειας του ΥΠΕΝ για τον επιμερισμό του ειδικού τέλους ΑΠΕ προς τους ΟΤΑ για τα έτη 2021, 2022, πήρε ΦΕΚ στις 31 Δεκεμβρίου 2023.

Δηλαδή δύο με τρία χρόνια μετά. Αντίστοιχα, ο πίνακας με τον επιμερισμό του τέλους ΑΠΕ για το έτος 2020, δημοσιεύθηκε το Μάρτιο του 2023

Σύμφωνα με το ισχύον θεσμικό πλαίσιο, παρακρατείται από κάθε επενδυτή ΑΠΕ -εξαιρούνται οι παραγωγοί από φωτοβολταϊκά σε κτίρια και οι αυτοπαραγωγοί – το 3% επί της προ ΦΠΑ τιμής πώλησης της ηλεκτρικής ενέργειας. Το ποσό αποδίδεται στους οικιακούς καταναλωτές της περιοχής μέσω των λογαριασμών ρεύματος και το υπόλοιπο στους ΟΤΑ για αξιοποίηση σε περιβαλλοντικές δράσεις, έργα τοπικής ανάπτυξης και κοινωνικής υποστήριξης.

Σαφής εικόνα για την έκταση των εκκρεμοτήτων δεν υπάρχει, εφόσον ωστόσο έχουν καταβληθεί τα οφειλόμενα για τα έτη 2021 και 2022, μένει να διευθετηθεί το 2023, με το πλαίσιο να παραμένει λίαν γραφειοκρατικό.

Σε αδρές γραμμές η διαδικασία προβλέπει ότι το υπουργείο στέλνει στον ΔΕΔΔΗΕ τη λίστα με τους δικαιούχους ΟΤΑ και εν συνεχεία ο Διαχειριστής αφού προσδιορίσει τους δικαιούχους οικιακούς καταναλωτές, προβαίνει στον υπολογισμό των ποσών και αναρτά στην ιστοσελίδα του το πίνακα με τους αριθμούς της κάθε μια ενεργούς σύνδεσης, τον οποίο γνωστοποιεί στους οικείους Δήμους. Μετά την διαβίβαση των σχετικών βεβαιώσεων των δικαιούχων καταναλωτών από τους οικείους ΟΤΑ, αναρτά στην ιστοσελίδα του τον τελικό πίνακα με τους αριθμούς παροχής τους, ενημερώνει τους Δήμους και αποστέλλει τον σχετικό πίνακα με τα αναλυτικά στοιχεία (αριθμό παροχής, ποσό, προμηθευτή, Δημοτική Κοινότητα και Ο.Τ.Α. Α΄ βαθμού) στο ΥΠΕΝ.

Το πρόβλημα, όπως λένε οι γνωρίζοντες, συνδέεται με τις αλλαγές που επήλθαν στη διαδικασία, μετά τη ψήφιση του νόμου 4964/2022, οπότε και καθιερώθηκε η ανάγκη σύστασης στο ΥΠΕΝ μιας Επιτροπής Επιμερισμού του ειδικού τέλους, η οποία και θα υποβάλει σχετική εισήγηση στον υπουργό για τον προσδιορισμό και τον επιμερισμό του στις περιοχές όπου λειτουργούν σταθμοί ΑΠΕ και υβριδικοί σταθμοί. Σύμφωνα με τις πληροφορίες η εν λόγω Επιτροπή δεν έχει ακόμη συσταθεί.

Θαλάσσια αιολικά

Στα θαλάσσια αιολικά, το καθεστώς είναι διαφορετικό απ’ ότι στα χερσαία. Ο νόμος για τα offshore πάρκα δεν αναφέρει συγκεκριμένο ποσοστό, αφήνοντας περιθώριο για πολύ πιο γενναία ανταποδοτικά από τον επενδυτή, όπως έργα που έχει ανάγκη μια τοπική κοινωνία.

Τα οφέλη θα μπορεί να περιλαμβάνουν από τη δωρεάν παροχή ρεύματος στον οικείο δήμο, έως σημαντικές επενδύσεις σε ένα Δήμο, από μονάδες υγείας μέχρι κέντρα αφαλάτωσης, ζήτημα εξαιρετικά σημαντικό για περιοχές, όπως η Αν.Κρήτη. Στο τραπέζι φυσικά υπάρχει πάντα και η δυνατότητα συμμετοχής του εκάστοτε Δήμου να γίνει ακόμη και εταίρος σε κάποια projects, όπως συμβαίνει στο εξωτερικό.