Ολοκληρώθηκε η κατασκευή του αγωγού φυσικού αερίου ΤΑΡ στην Ελλάδα – Άμεσα σε δοκιμαστική λειτουργία

Ολοκληρώθηκε η κατασκευή του ελληνικού τμήματος του αγωγού φυσικού αερίου ΤΑΡ, ο οποίος στις αρχές Δεκεμβρίου μπαίνει σε δοκιμαστική λειτουργία, προκειμένου το 2020 να ξεκινήσουν οι παραδόσεις φυσικού αερίου στην Ελλάδα, την Ιταλία, την Αλβανία και αργότερα σε περισσότερες χώρες της Βαλκανικής.

Πρόκειται για έργο ιδιαίτερης γεωπολιτικής και οικονομικής σημασίας για τη χώρα μας, καθώς συμβάλλει στην ανάδειξη της Ελλάδας σε περιφερειακό ενεργειακό κόμβο, προσθέτει μία νέα πηγή εφοδιασμού τόσο της ελληνικής όσο και της ευρωπαϊκής αγοράς με φυσικό αέριο ενώ αποτέλεσε μία από τις μεγαλύτερες ξένες επενδύσεις στην Ελλάδα, με σημαντική εγχώρια προστιθέμενη αξία: τόσο τα υλικά και οι εργολαβίες κατασκευής όσο και η μεγάλη πλειονότητα των εργαζομένων προέρχονται από την ελληνική αγορά και τις τοπικές κοινωνίες.

«Στην Ελλάδα, η μηχανική κατασκευή του αγωγού έχει ολοκληρωθεί και προετοιμαζόμαστε για τη φάση των δοκιμών που έχει προγραμματιστεί να ξεκινήσει στις αρχές Δεκεμβρίου. Στο πλαίσιο αυτής της φάσης των δοκιμών, ο ΤΑΡ θα εισάγει -ελεγχόμενα, σταδιακά και ανά τμήμα- φυσικό αέριο στον αγωγό», επισημαίνει στο ΑΠΕ-MPE η Διευθύντρια Επικοινωνίας Ελλάδας του ΤΑΡ, Κατερίνα Μουζουράκη. «Η παρούσα – προσθέτει – είναι η φάση της θέσης του αγωγού σε δοκιμαστική λειτουργία (commissioning), η οποία ελέγχει ότι η υποδομή είναι απόλυτα ασφαλής και έτοιμη για λειτουργία -σύμφωνα με τα εθνικά και διεθνή πρότυπα λειτουργίας και ασφαλείας».

Η δοκιμαστική λειτουργία θα διαρκέσει αρκετούς μήνες, ωστόσο μέσα στο 2020 θα ξεκινήσει η εμπορική λειτουργία του αγωγού με την έναρξη παραδόσεων φυσικού αερίου στην ελληνική και την ευρωπαϊκή αγορά. Ο ΤΑΡ έχει μήκος 878 χιλιόμετρα, από τα ελληνοτουρκικά σύνορα μέχρι την Ιταλία μέσω Αλβανίας. Σημειώνεται ότι κατά την κατασκευαστική περίοδο οι συγκολλήσεις των σωλήνων ελέγχονταν με υπερήχους ενώ έχει προηγηθεί πλήρωση του αγωγού με νερό υπό αυξημένη πίεση για τον εντοπισμό τυχόν προβλημάτων.

Το φυσικό αέριο για τη δοκιμή του ΤΑΡ προέρχεται από τον αγωγό ΤΑΝΑΡ, που θα μεταφέρει αέριο από το Αζερμπαιτζάν μέσω Τουρκίας στην Ελλάδα. Πρόκειται για τον λεγόμενο νότιο διάδρομο φυσικού αερίου, συνολικού μήκους άνω των 4.000 χιλιομέτρων που σχεδιάστηκε προκειμένου να εξασφαλίσει μια νέα πηγή εφοδιασμού της Ευρώπης.

Η ολοκλήρωση του αγωγού ΤΑΡ εκτός από την προσθήκη μιας ακόμη πηγής εφοδιασμού της ελληνικής αγοράς με φυσικό αέριο, γεγονός που τονώνει τον ανταγωνισμό και αυξάνει την ασφάλεια εφοδιασμού, δημιουργεί τις προϋποθέσεις για τροφοδοσία των χωρών της περιοχής με αέριο από το Αζερμπαϊτζάν μέσω Ελλάδας, σε πρώτη φάση με τον ελληνοβουλγαρικό αγωγό (IGB) που βρίσκεται επίσης υπό κατασκευή και θα διασυνδεθεί με τον ΤΑΡ. Οι τελευταίες συμφωνίες για την κατασκευή του IGB υπεγράφησαν τον Οκτώβριο στη Σόφια από τον υπουργό Περιβάλλοντος και Ενέργειας Κωστή Χατζηδάκη και την ομόλογό του υπουργό Ενέργειας της Βουλγαρίας Temenuzhka Petkova.

Ο ΤΑΡ θα έχει μεταφορική ικανότητα 10 δισ. κυβικών μέτρων φυσικού αερίου το χρόνο με δυνατότητα επαύξησης στα 20 δισ. στο μέλλον. Μέτοχοι του ΤΑΡ είναι οι εταιρείες BP (20%), SOCAR (20%), Snam (20%), Fluxys (19%), Enagás (16%) και Axpo (5%). Η κατασκευή του αγωγού ξεκίνησε το Μάιο του 2016 και ο προϋπολογισμός του έργου ξεπέρασε το 1,5 δισ. ευρώ.

Το χρονικό του έργου – Τα κομβικής σημασίας σημεία

Η τριμερής Διακυβερνητική Συμφωνία (IGA) Ελλάδας- Αλβανίας- Ιταλίας, για την κατασκευή του ΤΑΡ υπογράφηκε στην Αθήνα στις 13.2.2013 και έχει κυρωθεί από τα κοινοβούλια των 3 χωρών.

Ορισμένες κομβικής σημασίας ενέργειες για την πορεία του έργου ήταν:

Στις 20 Οκτωβρίου 2015 το γραφείο του Υπουργού ΠΕΝ απέστειλε επιστολή προς την εταιρεία TAP AG με τις ελληνικές απαιτήσει με τα ακόλουθα αιτήματα:

1. Αποζημίωση της δημόσιας γης από την οποία θα διέλθει ο αγωγός, με βάση τις αρχές αποζημίωσης ιδιωτικών γαιών, όπως θα καθοριστούν στο «Σχέδιο Αποκατάστασης Διαβίωσης». Η αποζημίωση της δημόσιας γης αποτελεί προϋπόθεση για την εξαίρεση της κρατικής ενίσχυσης.

2. Αποζημίωση της ιδιωτικής γης από την οποία θα διέλθει ο αγωγός, με βάση τις αρχές αποζημίωσης ιδιωτικών γαιών, όπως θα καθοριστούν στο «Σχέδιο Αποκατάστασης Διαβίωσης».

3. Διεκδίκηση ενός μεγαλύτερου ποσού Εταιρικής Κοινωνικής Ευθύνης (ΕΚΕ) για έργα υποδομής και παροχές κοινωνικού & περιβαλλοντικού χαρακτήρα για τις περιοχές διέλευσης του αγωγού, σε σχέση με αυτό που η TAP AG είχε προτείνει κατά καιρούς.

Στις 2/11/15 πραγματοποιήθηκε συνάντηση με στελέχη της εταιρείας TAP AG και του γραφείου του Υπουργού. Στη συνάντηση αυτή, η TAP AG δεσμεύτηκε να καταβάλλει αποζημίωση της δημόσιας γης στο ελληνικό δημόσιο. Ως προς την αποζημίωση της ιδιωτικής γης, συμφωνήθηκε ο προγραμματισμός μιας τεχνικής συνάντησης μεταξύ των δύο πλευρών σε εύθετο χρόνο.

Στις 12/11/15 πραγματοποιήθηκε συνάντηση της ελληνικής πλευράς παρουσία του υπουργού Π. Σκουρλέτη και εκπροσώπων της TAP AG. Από την πλευρά της TΑP AG δόθηκε γραπτή δέσμευση για την πρόβλεψη αποζημίωσης της δημόσιας γης, το αντάλλαγμα χρήσης δασικής γης και το διπλασιασμό του ποσού της Εταιρικής Κοινωνικής Ευθύνης (ΕΚΕ).

Στις 17.11.2015, υπεγράφη η Απόφαση Έγκρισης Περιβαλλοντικών Όρων (ΑΕΠΟ) αναφορικά με την 1η τροποποίηση που πραγματοποιήθηκε στην όδευση του αγωγού.

Στις 13 Ιανουαρίου 2016 εκδόθηκαν οι Πράξεις Εγκατάστασης για την εγκατάσταση και τη διαδρομή του ελληνικού τμήματος του αγωγού σε 13 περιφερειακές ενότητες των περιφερειών Αν. Μακεδονίας & Θράκης, Κεντρικής Μακεδονίας και Δυτικής Μακεδονίας.

Στις 25 Ιανουαρίου 2016, πραγματοποιήθηκε στα Τίρανα η πρώτη συνάντηση τεχνικών εμπειρογνωμόνων της τριμερούς επιτροπής παρακολούθησης του TAP, κατόπιν επιστολής του Αλβανού Υπουργού Ενέργειας-Βιομηχανίας D. Gjiknuri προς τους ομολόγους του Ελλάδας Π. Σκουρλέτη και Ιταλίας F. Geidi για ενεργοποίηση της Επιτροπής Υλοποίησης της Διακρατικής Συμφωνίας (IGA) περί TAP.

Στις 5 Μαΐου 2016 υπεγράφη η 2η Τροποποίηση της Απόφαση Έγκρισης Περιβαλλοντικών Όρων (ΑΕΠΟ) και αφορά στην αλλαγή χωροθέτησης του Σταθμού Συμπίεσης (Κήποι Έβρου).

Στις 11 Μαΐου 2016 εκδόθηκε η ‘Αδεια Εγκατάστασης για την όδευση του αγωγού εντός της ελληνικής επικράτειας.