Προσπάθειες αναθέρμανσης για το καλώδιο Ελλάδα – Κύπρος – Ισραήλ

Να ξεπεράσει τα διπλωματικά προβλήματα που οδήγησαν σε παύση εργασιών, όσον αφορά τις μελέτες, το project της ηλεκτρικής διασύνδεσης Ελλάδας – Κύπρου (και στη συνέχεια Ισραήλ) επιχερεί το Υπουργείο Εξωτερικών που είναι σήμερα ο φορέας που έχει την ευθύνη της οποιασδήποτε πρωτοβουλίας.

Σε αυτό το πλαίσιο, η ελληνική κυβέρνηση και μέσω της νέας πολιτικής ηγεσίας του ΥΠΕΝ, φαίνεται να εντείνει τις προσπάθειες ωρίμανσης και προώθησης του έργου με τον νέο υπουργό Περιβάλλοντος και Ενέργειας Σταύρο Παπασταύρου να συμπεριλαμβάνει τον Great Sea Interconnector, στην «εισαγωγική» του ομιλία χαρακτηρίζοντας το έργο «γεωστρατηγικής σημασίας» και υπογραμμίζοντας ότι η κυβέρνηση είναι αποφασισμένη να το προχωρήσει, παρά τις όποιες προκλήσεις, πράγμα που μένει να φανεί.

Από την πλευρά του ο Πρόεδρος και Διευθύνων Σύμβουλος του ΑΔΜΗΕ Μάνος Μανουσάκης, μιλώντας προχθές στο συνέδριο του Κύκλου Ιδεών, επισήμανε, μεταξύ άλλων ότι «Ξέραμε πάρα πολύ καλά ότι η Τουρκία δεν θα μας δώσει συγχαρητήρια για το γεγονός ότι θέλουμε να διασυνδέσουμε την Κύπρο με το ευρωπαϊκό σύστημα και συγκεκριμένα με την Ελλάδα». Ο κ. Μανουσάκης πρόσθεσε ότι αυτή τη στιγμή η πορεία υλοποίησης συναρτάται με την εξωτερική πολιτική της χώρας μας, κάτι που είναι πάνω από τις αρμοδιότητες του Διαχειριστή.

Ζούμε σε μια εποχή κατά την οποία επανακαθορίζονται στρατηγικές σχέσεις, ακόμη και με παραδοσιακούς αντιπάλους. Ο ρόλος της ενέργειας είναι καθοριστικός, δήλωσε επίσης ο κ. Παπασταύρου, δείχνοντας την πρόθεση της Αθήνας να επιμείνει στην υλοποίηση του φιλόδοξου αυτού σχεδίου, το οποίο αναμένεται να μεταβάλει τα δεδομένα στον ενεργειακό χάρτη της Ανατολικής Μεσογείου.

Σε μια πιο γεωπολιτική «ανάγνωση» των εξελίξεων και θέλοντας να αναδείξει και την υφιστάμενη συσχέτιση της ενέργειας με την γεωπολιτική και την γεωστρατηγική, ο κ. Μανουσάκης έκανε λόγο περί «ανήκειν», επισημαίνοντας ότι σε τελευταία ανάλυση, η ανάπτυξη τέτοιων υποδομών έρχονται να επικυρώσουν την «ταυτότητα» των κρατών που στην περίπτωση της Κύπρου αυτό σημαίνει ενιαία ευρωπαϊκή αγορά και Ευρωπαϊκή Ένωση σε αντιπαράθεση με τους αντίθετους σχεδιασμούς της γείτονος Τουρκίας.

Στη σκιά των κρίσιμων γεωπολιτικών εξελίξεων που πλέον έχουν «υπερκεράσει» τα όποια τεχνικά θέματα για την υλοποίηση της ηλεκτρικής διασύνδεσης Ελλάδας-Κύπρου, πραγματοποιείται σήμερα συνάντηση των αρμοδίων ρυθμιστικών αρχών των δύο χωρών με τον ΑΔΜΗΕ, με θέμα την πορεία υλοποίησης του έργου.

Η συνάντηση έγινε κατόπιν σχετικού αιτήματος της Ρυθμιστικής Αρχής Ενέργειας της Κύπρου, που ζητά από τον φορέα υλοποίησης του έργου, ΑΔΜΗΕ, ενημέρωση για την πρόοδο του έργου, ιδίως μετά τις τελευταίες εξελίξεις με το πάγωμα πληρωμών προς την Nexans για την κατασκευή του καλωδίου και την απομάκρυνση των πλοίων από τις περιοχές ερευνών.

Οι ίδιες πηγές διευκρινίζουν ωστόσο ότι η συνάντηση, κρίνοντας και από την σύνθεσή της αλλά και από την τροπή που έχει πάρει το θέμα, δεν πρόκειται να ασχοληθεί με τις γεωπολιτικές και διπλωματικές πλευρές του project, πολύ περισσότερο να καταλήξει σε αποφάσεις, πέρα από την αποσαφήνιση σχετικά με το τι συμβαίνει και τι αναλογεί σε Ρυθμιστικές Αρχές και ΑΔΜΗΕ να πράξουν. Σε κάθε περίπτωση, οι όποιες συζητήσεις τελούν υπό την αίρεση των γεγονότων στο πεδίο, με την Τουρκία επανειλημμένα τους τελευταίους μήνες να έχει παρέμβει με πολεμικά πλοία σε μια προσπάθεια παρενόχλησης των ερευνητικών εργασιών βυθού.

Υπενθυμίζεται ότι το αδιέξοδο ξεκίνησε τον Ιούλιο του 2024, όταν οι έρευνες στα νότια της Κάσου διακόπηκαν έπειτα από παρουσία πέντε πολεμικών πλοίων της Τουρκίας. Ακολούθησαν νέα περιστατικά τον Φεβρουάριο και τον Μάρτιο, καταλήγοντας στην αποχώρηση των πλοίων που πραγματοποιούσαν έρευνες βυθού στην περιοχή εντός διεθνών χωρικών υδάτων, αφήνοντας στη μέση τις εργασίες μέχρι νεωτέρας.