Ανακαλύφθηκε το μυστηριώδες ηφαίστειο που πάγωσε τη Γη το 1831
Διαβάζεται σε 5'Η έκρηξη ενός ηφαιστείου το 1831 ήταν τόσο σφοδρή που πάγωσε τη Γη και προκάλεσε μαζικές καταστροφές καλλιεργειών και λιμό. Ωστόσο, η τοποθεσία του παρέμενε άγνωστη.
- 05 Ιανουαρίου 2025 20:19
Το 1831, ένα τεράστιο ηφαίστειο εξερράγη τόσο σφοδρά που έψυξε το κλίμα της Γης. Σχεδόν 200 χρόνια αργότερα, οι επιστήμονες ταυτοποίησαν το «μυστηριώδες ηφαίστειο».
Η έκρηξη ήταν μία από τις ισχυρότερες του 19ου αιώνα, εκπέμποντας τόσο διοξείδιο του θείου στη στρατόσφαιρα που οι μέσες ετήσιες θερμοκρασίες στο Βόρειο Ημισφαίριο μειώθηκαν κατά περίπου 1 βαθμό Κελσίου (1,8 βαθμούς Φαρενάιτ). Το γεγονός συνέβη κατά την τελευταία φάση της Μικρής Εποχής των Παγετώνων, μιας από τις ψυχρότερες περιόδους στη Γη τα τελευταία 10.000 χρόνια.
Αν και το έτος αυτής της ιστορικής έκρηξης ήταν γνωστό, η τοποθεσία του ηφαιστείου παρέμενε μυστήριο. Ερευνητές έλυσαν πρόσφατα το γρίφο αναλύοντας πυρήνες πάγου από τη Γροιλανδία. Οι επιστήμονες συνέδεσαν την έκρηξη του 1831 με ένα νησιωτικό ηφαίστειο στον βορειοδυτικό Ειρηνικό Ωκεανό, σύμφωνα με δημοσίευσή τους τη Δευτέρα στο περιοδικό Proceedings of the National Academy of Sciences.
Σύμφωνα με την ανάλυση, το μυστήριο ηφαίστειο ήταν το Ζαβαρίτσκι στο νησί Σιμουσίρ, που ανήκει στο αρχιπέλαγος των Κουρίλων, μια περιοχή που διεκδικείται από τη Ρωσία και την Ιαπωνία. Πριν από τα ευρήματα των επιστημόνων, η τελευταία γνωστή έκρηξη του Ζαβαρίτσκι ήταν το 800 π.Χ.
«Για πολλά από τα ηφαίστεια της Γης, ιδιαίτερα αυτά σε απομακρυσμένες περιοχές, έχουμε πολύ περιορισμένη κατανόηση της ιστορίας των εκρήξεών τους», δήλωσε ο επικεφαλής της μελέτης, Δρ. Ουίλιαμ Χάτσινσον, κύριος ερευνητής στη Σχολή Γεωεπιστημών και Επιστημών Περιβάλλοντος του Πανεπιστημίου St. Andrews στο Ηνωμένο Βασίλειο.
«Το Ζαβαρίτσκι βρίσκεται σε ένα εξαιρετικά απομακρυσμένο νησί μεταξύ Ιαπωνίας και Ρωσίας. Δεν ζει κανείς εκεί, και τα ιστορικά αρχεία περιορίζονται σε ελάχιστα ημερολόγια από πλοία που περνούσαν από αυτά τα νησιά κάθε λίγα χρόνια», είπε ο Χάτσινσον στο CNN . Με τις ελάχιστες πληροφορίες που υπήρχαν για τη δραστηριότητα του Ζαβαρίτσκι τον 19ο αιώνα, κανείς δεν υποπτευόταν ότι θα μπορούσε να είναι υποψήφιο για την έκρηξη του 1831.
Αντίθετα, οι ερευνητές εξέτασαν ηφαίστεια κοντά στον Ισημερινό, όπως το ηφαίστειο Μπαμπουγιάν Κλάρο στις Φιλιππίνες, σύμφωνα με τη μελέτη.
«Αυτή η έκρηξη είχε παγκόσμιες κλιματικές επιπτώσεις, αλλά για μεγάλο χρονικό διάστημα αποδιδόταν λανθασμένα σε τροπικό ηφαίστειο», δήλωσε ο Δρ. Στέφαν Μπρόννιμαν, υπεύθυνος μονάδας κλιματολογίας στο Πανεπιστήμιο της Βέρνης στην Ελβετία. «Η έρευνα τώρα δείχνει ότι η έκρηξη συνέβη στις Κουρίλες, όχι στους τροπικούς», είπε ο Μπρόννιμαν, που δεν συμμετείχε στη μελέτη.
«Μια πραγματική ανακάλυψη»
Η εξέταση των πυρήνων πάγου από τη Γροιλανδία αποκάλυψε ότι το 1831, η πτώση θείου – ένδειξη ηφαιστειακής δραστηριότητας – ήταν περίπου 6,5 φορές μεγαλύτερη στη Γροιλανδία από ό,τι στην Ανταρκτική. Αυτό το εύρημα υποδείκνυε ότι η πηγή ήταν μια μεγάλη έκρηξη από ηφαίστειο μεσαίου γεωγραφικού πλάτους στο Βόρειο Ημισφαίριο, ανέφεραν οι ερευνητές.
Η ερευνητική ομάδα ανέλυσε επίσης στάχτες και θραύσματα ηφαιστειακού γυαλιού μήκους μόλις 0,02 χιλιοστών. Όταν οι επιστήμονες συνέκριναν τα αποτελέσματά τους με γεωχημικές βάσεις δεδομένων από ηφαιστειακές περιοχές, οι πιο κοντινές αντιστοιχίες ήταν στην Ιαπωνία και τις Κουρίλες.
Οι ηφαιστειακές εκρήξεις στην Ιαπωνία τον 19ο αιώνα ήταν καλά τεκμηριωμένες, και δεν υπήρχαν καταγραφές για μεγάλη έκρηξη το 1831. Όμως επιστήμονες που είχαν επισκεφθεί ηφαίστεια στις Κουρίλες έδωσαν δείγματα που οδήγησαν τους ερευνητές σε γεωχημική ταύτιση με την καλντέρα του Ζαβαρίτσκι.
«Η στιγμή στο εργαστήριο που αναλύαμε τις δύο στάχτες – μία από το ηφαίστειο και μία από τον πυρήνα πάγου – ήταν μια πραγματική ανακάλυψη», είπε ο Χάτσινσον.
«Εξακολουθώ να εκπλήσσομαι που μια έκρηξη τέτοιου μεγέθους δεν καταγράφηκε», πρόσθεσε ο Χάτσινσον. «Ίσως υπάρχουν αναφορές για πτώση στάχτης ή ατμοσφαιρικά φαινόμενα το 1831 που βρίσκονται σε μια σκονισμένη γωνιά βιβλιοθήκης στη Ρωσία ή την Ιαπωνία. Η συνέχεια της έρευνας για αυτά τα αρχεία με ενθουσιάζει πραγματικά».
Το τέλος της Μικρής Εποχής των Παγετώνων
Μαζί με το Ζαβαρίτσκι, τρία ακόμη ηφαίστεια εξερράγησαν μεταξύ 1808 και 1835, σηματοδοτώντας την εξασθένηση της Μικρής Εποχής των Παγετώνων, μιας κλιματικής ανωμαλίας που διήρκεσε από τις αρχές του 1400 έως περίπου το 1850. Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, οι ετήσιες θερμοκρασίες στο Βόρειο Ημισφαίριο μειώθηκαν κατά 0,6 βαθμούς Κελσίου (1,1 βαθμούς Φαρενάιτ) κατά μέσο όρο. Σε ορισμένες περιοχές, οι θερμοκρασίες ήταν 2 βαθμούς Κελσίου (3,6 βαθμούς Φαρενάιτ) χαμηλότερες από το φυσιολογικό, και αυτό διήρκεσε για δεκαετίες.
Δύο από τις τέσσερις εκρήξεις έχουν ήδη ταυτοποιηθεί: το Όρος Ταμπόρα στην Ινδονησία, που εξερράγη το 1815, και το ηφαίστειο Κοσεγκίνα στη Νικαράγουα, που εξερράγη το 1835. Το ηφαίστειο που προκάλεσε την έκρηξη του 1808/1809 παραμένει άγνωστο. Η προσθήκη του Ζαβαρίτσκι αναδεικνύει το ενδεχόμενο τα ηφαίστεια στις Κουρίλες Νήσους να έχουν σημαντική επίδραση στο κλίμα της Γης, όπως ανέφεραν οι συγγραφείς της μελέτης.
Μετά την έκρηξη του 1831, πιο ψυχρές και ξηρές συνθήκες επικράτησαν στο Βόρειο Ημισφαίριο. «Φαίνεται λογικό ότι η ψύχρανση του κλίματος λόγω της ηφαιστειακής δραστηριότητας οδήγησε σε αποτυχίες καλλιεργειών και λιμούς», δήλωσε ο Χάτσινσον. «Ένα από τα βασικά θέματα της συνεχιζόμενης έρευνας είναι να κατανοήσουμε σε ποιο βαθμό αυτοί οι λιμοί προκλήθηκαν από την ψύχρανση λόγω ηφαιστείων ή από άλλους κοινωνικοπολιτικούς παράγοντες».