Ανατινάζουν κορυφή βουνού 3.000 μέτρων για να βάλουν το μεγαλύτερο οπτικό τηλεσκόπιο του κόσμου

Η κορυφή ενός βουνού ύψους 3.000 μέτρων στις Χιλιανές Άνδεις θα ανατιναχτεί αύριο, προκειμένου να δημιουργηθεί ένα οροπέδιο, όπου θα εγκατασταθεί το μεγαλύτερο οπτικό τηλεσκόπιο του κόσμου, το Ευρωπαϊκό Υπερβολικά Μεγάλο Τηλεσκόπιο (E-ELT) του Ευρωπαϊκού Νοτίου Αστεροσκοπείου (ESO).

Η έκρηξη θα τινάξει στον αέρα τα τελευταία 40 μέτρα ενός βουνού στη Βόρεια Χιλή, σκορπώντας ολόγυρα σχεδόν ένα εκατ. τόνους βράχων. Μάλιστα, η σπάνια και θεαματική έκρηξη θα μεταδοθεί ζωντανά μέσω διαδικτύου (στις 19:30 έως 21:30 ώρα Ελλάδος), στο Livestream (new.livestream.com/ESOastronomy) ή στο YouTube (youtube.com/user/ESOobservatory), για να τις παρακολουθήσει όποιος θέλει από οπουδήποτε στη Γη.

Το E-ELT, που θα έχει διάμετρο 39 μέτρων και θα κάνει παρατηρήσεις στο οπτικό και στο εγγύς υπέρυθρο τμήμα του ηλεκτρομαγνητικού φάσματος, έχει ήδη βαφτιστεί «το μεγαλύτερο μάτι του κόσμου προς τον ουρανό». Θα είναι σε θέση να συλλάβει 15 φορές περισσότερο αστρικό φως από οποιοδήποτε άλλο οπτικό τηλεσκόπιο σήμερα λειτουργεί. Οι εικόνες του από το σύμπαν θα είναι 16 φορές πιο καθαρές από αυτές του διαστημικού τηλεσκοπίου «Χαμπλ».

Οι αυξημένες αυτές δυνατότητες κάνουν από τώρα τους αστρονόμους να ονειρεύονται τις νέες ανακαλύψεις που θα μπορέσουν να κάνουν, στα βάθη του χώρου και του χρόνου, έως τις εσχατιές του ορατού σύμπαντος. Πιθανότατα επίσης, για πρώτη φορά, θα μπορούν να κάνουν απευθείας οπτικές παρατηρήσεις εξωπλανητών, εν δυνάμει φιλόξενων για ζωή.

Το τηλεσκόπιο, που αναμένεται να είναι έτοιμο το 2022, κατασκευάζεται από μία κοινοπραξία 15 χωρών και θεωρείται μία από τις μεγαλύτερες διακρατικές επιστημονικές συνεργασίες στην παγκόσμια ιστορία.

Εξάλλου, μια άλλη αξιοσημείωτη εξέλιξη ήταν ότι πλέον είναι πλήρες το μεγαλύτερο ραδιοτηλεσκόπιο της Γης, το ALMA (Atacama Large Millimeter Array), επίσης του Ευρωπαϊκού Νοτίου Αστεροσκοπείου (ESO), που βρίσκεται εγκατεστημένο στην κατάξερη έρημο Ατακάμα της Χιλής, σε υψόμετρο περίπου 5.000 μέτρων.

Η τελευταία από τις συνολικά 66 τεράστιες αντέννες του τηλεσκοπίου μόλις έφτασε στην περιοχή. Οι αντέννες, που είναι «πιάτα» διαμέτρου 12 μέτρων η κάθε μία, συναρμολογούνται και δοκιμάζονται σε χαμηλότερο υψόμετρο (2.900 μέτρων) και σταδιακά μετακινούνται στην τελική θέση τους πάνω σε τεράστια φορτηγά που έχουν 28 γιγάντιους τροχούς.

Σύντομα οι 66 αντέννες του τηλεσκοπίου ALMA θα λειτουργούν από κοινού, δίνοντας έτσι αυξημένες δυνατότητες στο τηλεσκόπιο, το οποίο ήδη, έστω και με λιγότερα «πιάτα» όλο αυτό το διάστημα (και παρά τις απεργίες των εργαζομένων που ζητούν μεγαλύτερες αμοιβές λόγω των δύσκολων συνθηκών εργασίας σε τόσο ακραίο περιβάλλον), έχει ήδη κάνει σημαντικές αστρονομικές παρατηρήσεις.