Από πού τελικά προέρχεται το νερό της Γης;

Αν – και πρόκειται για ένα μεγάλο «αν»- η Γη απέκτησε κάποτε το νερό της από το διάστημα, πιθανότατα δεν θα το έφεραν παγωμένοι κομήτες, αλλά αστεροειδείς που έπεσαν πριν από τουλάχιστον τέσσερα δισεκατομμύρια χρόνια. Αυτό το συμπέρασμα προκύπτει από τα τελευταία στοιχεία της περιπετειώδους αποστολής «Ροζέτα» του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Διαστήματος (ESA).

H ανάλυση των υδρατμών γύρω από τον κομήτη – στόχο 67Ρ/Τσουριούμοφ – Γκερασιμένκο, η οποία έγινε από το επιστημονικό όργανο «Ροζίνα» της διαστημοσυσκευής, έδειξε ότι η χημική σύνθεσή του νερού του είναι πολύ διαφορετική από το νερό του πλανήτη μας.

Σε κάθε περίπτωση, ακόμη και αν οι κομήτες βγουν από το «κάδρο», παραμένει το μεγάλο ερώτημα πώς η Γη βρέθηκε να έχει τόσο νερό (καλύπτει το 71% της επιφάνειάς της), πράγμα που εδώ και χρόνια αποτελεί πηγή έντονης επιστημονικής διαμάχης.

Οι ερευνητές, με επικεφαλής την καθηγήτρια Κάθριν Άλτβεγκ του ελβετικού Πανεπιστημίου της Βέρνης, που έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό “Science”, σύμφωνα με το BBC, τα πρακτορεία Ρόιτερς και Γαλλικό και το «New Scientist», ανέλυσαν το νερό του κομήτη, εστιάζοντας στην ποσότητα δευτερίου που αυτό περιέχει, δηλαδή ενός βαρέος ισοτόπου του υδρογόνου.

Δύο άτομα υδρογόνου και ένα άτομο οξυγόνου συνθέτουν το μόριο του νερού, εξ ου και ο χημικός τύπος του είναι Η2Ο. Όμως μερικές φορές ένα άτομο υδρογόνου αντικαθίσταται από ένα βαρύτερο ισότοπό του, το δευτέριο και έτσι για κάθε 10.000 κανονικά μόρια νερού, υπάρχουν τρία «βαριά» μόρια νερού που περιέχουν ένα άτομο δευτερίου.

Η ανάλυση έδειξε ότι η αναλογία δευτερίου/κανονικού υδρογόνου στο νερό του κομήτη είναι υπερτριπλάσια (3,4 φορές μεγαλύτερη) σε σχέση με το νερό της Γης, γεγονός που σημαίνει ότι ο εν λόγω κομήτης διαθέτει το πιο «βαρύ» νερό που έχει βρεθεί ποτέ στο ηλιακό σύστημα. Από την άλλη, οι μελέτες μετεωριτών, οι οποίοι προέρχονται από αστεροειδείς, έχουν δείξει ότι η αναλογία του δευτερίου στο νερό τους είναι μικρότερη και πιο παραπλήσια με αυτή του νερού της Γης.

Οι επιστήμονες χρειάζονται και άλλες μετρήσεις από περισσότερους κομήτες για να σιγουρευτούν, αλλά η ζυγαριά φαίνεται πλέον να κλίνει υπέρ των αστεροειδών, όσον αφορά την προέλευση του γήινου νερού. Οι επιστήμονες δεν μπορούν ακόμη να αποκλείσουν πάντως την πιθανότητα ότι άλλοι κομήτες έχουν διαφορετική αναλογία δευτερίου στο νερό τους, ενώ δεν αποκλείεται ακόμη και ο ίδιος ο κομήτης 67Ρ/Τσουριούμοφ – Γκερασιμένκο να έχει διαφορετική χημική σύνθεση νερού σε διαφορετικά σημεία του.

Η -πιθανώς προσωρινή- απώλεια του ρομποτικού σκάφους «Φίλαι» που προ εβδομάδων προσεδαφίστηκε στον κομήτη, αλλά ξέμεινε από μπαταρία, δεν επιτρέπει, προς το παρόν τουλάχιστον, να γίνουν περαιτέρω αναλύσεις πάνω στην επιφάνεια του κομήτη, έτσι ώστε να διασταυρωθούν τα ευρήματα που έκανε το όργανο «Ροζίνα» από το μητρικό σκάφος «Ροζέτα», το οποίο συνεχίζει να παρακολουθεί από κοντά τον κομήτη.

Οι κομήτες έχουν πολύ περισσότερο νερό από τους αστεροειδείς, μερικοί από τους οποίους δεν έχουν καθόλου. Επιπλέον, πολλοί περισσότεροι αστεροειδείς (γύρω στους 650.000) έχουν ανακαλυφθεί σε σχέση με κομήτες (περίπου 4.000).

Εξάλλου, το 1986, όταν ο γνωστός κομήτης Χάλεϊ είχε πλησιάσει στη Γη, οι επιστήμονες είχαν την ευκαιρία να αναλύσουν σταγονίδια από το νερό του και είχαν βρει ότι η αναλογία δευτερίου – υδρογόνου σε αυτόν ήταν διπλάσια (δηλαδή αρκετά διαφορετική) από το νερό της Γης. Ανάλογες ήσαν οι κατοπινές μετρήσεις από δύο ακόμη κομήτες που πλησίασαν τη Γη, τον Χιακουτάκε (1996) και τον Χάλε – Μποπ (1997), αδυνατίζοντας περαιτέρω την θεωρία των κομητών ως «δωρητών» του νερού της Γης. Όμως το 2010, η ανάλυση του νερού του κομήτη Χάρτλεϊ-2, που έγινε με τη βοήθεια του διαστημικού τηλεσκοπίου «Χέρσελ», έδειξε ότι η χημική σύνθεση του νερού του πλησιάζει πολύ περισσότερο το γήινο.

Μετά από όλο αυτό το μπλέξιμο, αρκετοί επιστήμονες προτιμούν να αποκλείσουν τελείως την εξ ουρανού προέλευση του νερού μας, είτε από αστεροειδείς είτε από κομήτες, και να εστιάσουν σε άλλες εξηγήσεις καθαρά γήινες. Όμως η τελική ετυμηγορία της επιστήμης εκκρεμεί.

ΟΛΟΚΛΗΡΗ Η ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΕΡΕΥΝΑ.

(Με πληροφορίες από ΑΠΕ)