Carl Sagan: Ο άνθρωπος που είχε προβλέψει την ύπαρξη ζωής στην Αφροδίτη μισό αιώνα πριν

Εκστασιασμένη παρακολουθεί η επιστημονική κοινότητα -και όχι μόνο- τις τελευταίες ώρες τα νέα δεδομένα που έχουν προκύψει στο αιώνιο υπαρξιακό ερώτημα εξωγήινης ζωής, μετά την ανακάλυψη Αμερικανών επιστημόνων για σχετική πιθανή ένδειξη στην Αφροδίτη. Σύμφωνα με αυτή, στα πυκνά όξινα νέφη που καλύπτουν του γειτονικού πλανήτη μας εντοπίστηκε ένα αέριο, η φωσφίνη, που υποδηλώνει ότι ενδέχεται να “κατοικείται” από μικρόβια.

Μολονότι δεν πρόκειται για ανακάλυψη πραγματικών μορφών ζωής, η φωσφίνη παράγεται από βακτήρια που ευδοκιμούν σε περιβάλλοντα που στερούνται οξυγόνου και η ύπαρξή της συνδέεται με την ύπαρξη ζωής, πράγμα που το καθιστά στο ίσως σημαντικότερο γεγονός γύρω από την έρευνα για τον εντοπισμό εξωγήινης ζωής. Αυτό ισχυρίζεται η NASA και το οποίο χαιρέτισε με ενθουσιασμό ο διευθυντής της αμερικανικής διαστημικής υπηρεσίας, χαρακτηρίζοντας την ανακάλυψη ως ένα από τα σπουδαιότερα βήματα ώστε να φτάσουμε στην απάντηση για το αν τελικά υπάρχει ζωή εκτός της Γης ή όχι.

Ο άνθρωπος που είχε προβλέψει την απάντηση

Για να φτάσουμε στο σήμερα, όμως, προηγήθηκε μία μακροχρόνια περίοδος ερευνών και μία σειρά τοποθετήσεων και υπαινιγμών από αστρονόμους και αστροφυσικούς, που αφιέρωσαν ένα μεγάλο κομμάτι της ζωής και της επιστήμης τους, εξερευνώντας τις συνθήκες που επικρατούν στην Αφροδίτη, αλλά και τον Άρη, ψάχνοντας “σημάδια” που φανέρωναν ζωή. Ένας εξ αυτών, ο Carl Sagan, που ναι μεν δεν είναι εν ζωή (απεβίωσε το 1996), το προ μισού αιώνα έργο του ωστόσο δικαιώνεται από τα σημερινά ευρήματα.

Ο Carl Sagan ήταν διάσημος Αμερικανός αστρονόμος και αστροφυσικός, συγγραφέας επιστημονικών βιβλίων, μεταξύ αυτών και του βιβλίου επιστημονικής φαντασίας Contact (1985), πάνω στο οποίο βασίστηκε η ομώνυμη ταινία του 1997, έχοντας παράλληλα δώσει έναν πιο pop χαρακτήρα στην καριέρα του μέσα από τις παρουσιάσεις και αφηγήσεις της επιστημονικής σειράς “Cosmos, A Personal Voyage”.

Πληροφορίες που αναγράφονται στη Wikipedia σχετικά με το έργο του Sagan και στις οποίες εμβαθύνει το Mashable με άρθρο που δημοσιεύτηκε τα ξημερώματα της Τρίτης για την έρευνά του σχετικά με τις συνθήκες που επικρατούν στην Αφροδίτη, δικαιώνουν τις προβλέψεις που είχε κάνει τότε, υπαινισσόμενος την ύπαρξη ζωής στον πλανήτη. Ο Αμερικανός αστρονόμος είχε πει ότι η μέρα αυτή μπορεί να έρθει. Και το είχε κάνει πριν από 50 και πλέον χρόνια.

Ο Sagan ήταν υπέρμαχος της έρευνας για εξωγήινη ζωή, πείθοντας την επιστημονική κοινότητα να στραφεί στην έρευνα και να αναζητήσει μορφές ζωής στους κοντινούς πλανήτες, όπως η Αφροδίτη. Όπως αναφέρει το Wikipedia, στις αρχές της δεκαετίας του 1960, κανείς δεν γνώριζε τις βασικές συνθήκες που επικρατούσαν στην επιφάνεια του πλανήτη Αφροδίτη, με τον Sagan να δίνει την πρώτη απεικόνισή τους, σύμφωνα με την οποία ο πλανήτης ήταν ξηρός και ιδιαίτερα θερμός. Αυτή του η τοποθέτηση επιβεβαιώθηκε το 1962 μετά την επιτυχία του “Mariner 2”, στις αποστολές του οποίου είχε συνεισφέρει ως επισκέπτης-επιστήμονας στο Εργαστήριο Αεριοπροώθησης, της NASA. Υπήρξε επίσης επίσης ο πρώτος που, μαζί με άλλους επιστήμονες, πρότεινε ένα σχέδιο Γαιοπλασίας της Αφροδίτης, μεταβολής δηλαδή του κλίματος και της ατμόσφαιράς της με σκοπό να γίνει κατάλληλη για εποικισμό από τους ανθρώπους.

“Μπορεί να υπάρξει ζωή στην Αφροδίτη”

Σύμφωνα με την ιστοσελίδα Mashable, ο Sagan είχε πει ότι η επιφάνεια της Αφροδίτης είναι εξαιρετικά θερμή και πυκνή, ενώ είχε συνδέσει την αύξηση της θερμότητας και την κλιματική αλλαγή της Γης, μέσω του φαινομένου του θερμοκηπίου και των θερμών συνθηκών στην Αφροδίτη.

Όπως αναφέρει η ίδια ιστοσελίδα, ο Sagan είχε συγγράψει μία αναφορά στην οποία υποστήριξε πως ίσως μια μέρα βρούμε μικροβιακή ζωή πάνω από τον γειτονικό πλανήτη. “Εάν μικρές ποσότητες ορυκτών βγαίνουν από την επιφάνεια, δεν είναι καθόλου δύσκολο να φανταστεί κανείς μια γηγενή βιολογία στα σύννεφα της Αφροδίτης”, έγραψε στο Nature το 1967, δύο χρόνια πριν η NASA προσγειωθεί στο φεγγάρι. Ο Αμερικανός αστροφυσικός και καθηγητής στα Πανεπιστήμια Χάρβαρντ και Κορνέλ, είχε πει ότι η ατμόσφαιρα με υψηλό διοξείδιο του άνθρακα δεν ήταν εμπόδιο για να αναπτυχθεί ζωή στον πλανήτη. “Οι οργανισμοί θα μπορούσαν να ευδοκιμήσουν με τον ίδιο τρόπο που τα βακτήρια ευδοκιμούν γύρω από υπερθερμαινόμενους αεραγωγούς πλούσιους σε διοξείδιο του άνθρακα”.

Λίγα χρόνια αργότερα, ο πρόεδρος της Συμβουλευτικής Ομάδας Εξερεύνησης της NASA, Darby Dyar θα χαρακτήριζε το έργο του Sagan για την Αφροδίτη ως αρωγό, αν και, όπως ο ίδιος είπε, “λίγοι σήμερα θυμούνται τον αντίκτυπό του”.