Ημερολόγιο 1582: Οι δέκα μέρες του Οκτωβρίου που δεν υπήρξαν ποτέ

Ξέρατε ότι η 5η Οκτωβρίου και η 14 Οκτωβρίου 1582 δεν υπήρξαν ποτέ. Θέλω να το τονίσω. Ποτέ . Απλά παραλείψαμε αυτές τις μέρες. Δείτε παρακάτω τον λόγο.

Τον Οκτώβριο του 1582 εφαρμόστηκε η αλλαγή από το παλιό, ιουλιανό ημερολόγιο στο νέο Γρηγοριανό. Για να γίνει αυτό και για να επαναφέρει το ημερολόγιο στις εποχές, ο Πάπας Γρηγόριος ΧΙΙΙ διέγραψε 10 ημέρες από το έτος 1582, οπότε και από τις 4 Οκτωβρίου 1582, το ιουλιανό ημερολόγιο ακολουθήθηκε αμέσως από την 15η Οκτωβρίου 1582 του Γρηγοριανού Ημερολογίου

Έτσι, η περίοδος από τις 5 Οκτωβρίου έως τις 15 Οκτωβρίου 1852 δεν υπήρξε ποτέ! Αυτή η αλλαγή εξηγήθηκε σε μια μελέτη με τίτλο “Pragmatica” για αυτές τις 10 Ημέρες της Χρονιάς, που εκδόθηκε από τον βασιλιά Φίλιππο Β της Ισπανίας, με διάταγμα για την αλλαγή από το Ιουλιανό στο Γρηγοριανό ημερολόγιο.

Ένα από τα πιο πιεστικά προβλήματα που προκλήθηκαν από το λάθος ήταν η αυξανόμενη δυσκολία υπολογισμού της ημερομηνίας του Πάσχα, την οποία το Συμβούλιο της Νίκαιας το 325 είχε διατάξει, να πέσει την πρώτη Κυριακή μετά την πρώτη πανσέληνο μετά την εαρινή ισημερία, έπεσε στις 21 Μαρτίου. Η αυξανόμενη απόκλιση μεταξύ της ημερομηνίας που έθεσε το συμβούλιο και της πραγματικής εαρινής ισημερίας σημειώθηκε στον 8ο αιώνα μ.Χ., αν όχι νωρίτερα, και αρκετές προτάσεις μεταρρύθμισης ήρθαν κατά τον Μεσαίωνα. Αλλά δεν έγινε καμία ενέργεια και το ιουλιανό ημερολόγιο, λανθασμένο όπως ήταν, παρέμεινε το επίσημο ημερολόγιο της χριστιανικής εκκλησίας.

Στη σύνοδο του 1562-63, το Συμβούλιο της Τρεντ εξέδωσε διάταγμα με το οποίο ζητούσε ο Πάπας να διορθώσει το πρόβλημα εφαρμόζοντας ένα αναμορφωμένο ημερολόγιο. Αλλά χρειάστηκαν άλλες δύο δεκαετίες για να βρεθεί μια κατάλληλη λύση και να το θέσει σε εφαρμογή. Μετά από χρόνια διαβουλεύσεων και έρευνας, ο Πάπας Γρηγόριος ο ΧΙΙΙ υπέγραψε τον παπικό πάπυρο τον Φεβρουάριο του 1582 και εξέδωσε το αναθεωρημένο ημερολόγιο που έγινε γνωστό ως Γρηγοριανό ημερολόγιο. Οι μεταρρυθμίσεις βασίστηκαν στις προτάσεις του Ιταλού επιστήμονα Luigi Lilio, με ορισμένες τροποποιήσεις του μαθηματικού και του αστρονόμου Christopher Clavius.

Το πιο σουρεαλιστικό μέρος της εφαρμογής του νέου ημερολογίου ήρθε τον Οκτώβριο του 1582, όταν 10 ημέρες αποχώρησαν από το ημερολόγιο για να φέρουν την εαρινή ισημερία από τις 11 Μαρτίου πίσω στις 21 Μαρτίου. Η εκκλησία είχε επιλέξει τον Οκτώβριο για να αποφύγει την παράλειψη σημαντικών χριστιανικών εορτών . Έτσι, στις χώρες που υιοθέτησαν το νέο ημερολόγιο, η γιορτή του Αγίου Φραγκίσκου της Ασίζης στις 4 Οκτωβρίου 1582, ακολουθήθηκε άμεσα από τις 15 Οκτωβρίου. Η Γαλλία έκανε τη μετάβαση ξεχωριστά τον Δεκέμβριο.

Κάτι τόσο περίπλοκο όσο η εφαρμογή ενός νέου ημερολογίου δεν θα μπορούσε να προχωρήσει χωρίς κάποιες επιπλοκές. Οι προτεσταντικές και ορθόδοξες χώρες δεν ήθελαν να πάρουν κατεύθυνση από τον πάπα, οπότε αρνήθηκαν να υιοθετήσουν το νέο ημερολόγιο. Το αποτέλεσμα ήταν ότι η Καθολική Ευρώπη, η Αυστρία, η Ισπανία, η Πορτογαλία, η Ιταλία, η Πολωνία και τα καθολικά κράτη της Γερμανίας – ξαφνικά σημείωσαν άνοδο 10 ημερών μπροστά από την υπόλοιπη ήπειρο και το ταξίδι πέρα από τα σύνορα σήμαινε συχνά να ταξιδεύουν προς τα εμπρός ή προς τα πίσω Ημερολογιακά .

Τελικά, οι μη Καθολικές χώρες άρχισαν να υιοθετούν το Γρηγοριανό ημερολόγιο. Οι προτεσταντικές περιοχές της Γερμανίας και των Κάτω Χωρών άλλαξαν τον 17ο αιώνα. Η Μεγάλη Βρετανία και τα εδάφη της βρετανικής αυτοκρατορίας ακολούθησαν το παράδειγμα το 1752, εξαπλώνοντας το Γρηγοριανό ημερολόγιο σε όλο τον κόσμο. Για να μην επαναληφθεί το λάθος του Ιουλιανού Ημερολογίου, ορίστηκε επίσης ότι δίσεκτα θα είναι τα έτη που ο αριθμός τους διαιρείται με το 4 εξαιρουμένων των «επαιωνίων», τα έτη δηλαδή των αιώνων, από τα οποία όριζε ως δίσεκτα μόνον όσα έχουν αριθμό αιώνων που διαιρείται με το 4. Με αυτή την τροποποίηση το έτος 1900 δεν ήταν δίσεκτο, ενώ αντίθετα το επαιώνιο έτος 2000 ήταν δίσεκτο. Η τροποποίηση αυτή δηλαδή καθορίζει ότι σε κάθε 400 χρόνια έχουμε 97 δίσεκτα έτη, αφού το λάθος του Ιουλιανού Ημερολογίου είναι 3 ημέρες και 3 ώρες περίπου κάθε 400 χρόνια. Μ’ αυτό τον τρόπο διορθώνουμε το λάθος των τριών ημερών, παραμένει όμως ένα λάθος τριών περίπου ωρών κάθε 400 χρόνια που θα συσσωρευτεί σε μία περίπου ημέρα το έτος 3081 μ.Χ..

Η ελληνική πολιτεία ανακίνησε το ημερολογιακό θέμα το 1919 και τελικά τον Ιανουάριο του 1923 αντικατέστησε νομοθετικά το Ιουλιανό Ημερολόγιο με το Γρηγοριανό, ορίζοντας την έναρξη της εφαρμογής του, την 16η Φεβρουαρίου 1923. Για να γίνει η διόρθωση η 16η Φεβρουαρίου ονομάστηκε 1η Μαρτίου, δηλαδή αφαιρέθηκαν 13 ημέρες από το έτος 1923 .

ΠΩΣ ΘΑ ΥΠΟΛΟΓΙΣΕΤΕ ΤΟ ΠΑΣΧΑ (με χαρτί και με μολύβι!)