Λύθηκε το μυστήριο του μεγαλύτερου αμμόλοφου της Γης

Για πρώτη φορά στην ιστορία, επιστήμονες κατάφεραν να υπολογίσουν την ηλικία ενός από τους μεγαλύτερους και πιο σύνθετους τύπους αμμόλοφων της Γης.

Οι αστεροειδείς αμμόλοφοι – ή αμμόλοφοι πυραμίδες – ονομάζονται έτσι από το χαρακτηριστικό τους σχήμα και φτάνουν σε ύψος εκατοντάδων μέτρων.

Συναντώνται στην Αφρική, την Ασία και τη Βόρεια Αμερική, όπως επίσης και στον Άρη, σύμφωνα με το BBC, αλλά οι ειδικοί δεν είχαν ποτέ πριν καταφέρει να προσδιορίσουν την ημερομηνία σχηματισμού τους.

Αυτό ίσχυε μέχρι σήμερα, καθώς επιστήμονες ανακάλυψαν ότι ένας αμμόλοφος που ονομάζεται Lala Lallia στο Μαρόκο σχηματίστηκε πριν από 13.000 χρόνια.

Οι αστεροειδείς αμμόλοφοι δημιουργούνται από αντίθετους ανέμους που αλλάζουν κατεύθυνση. Η κατανόηση της ηλικίας τους βοηθά τους επιστήμονες να κατανοήσουν αυτούς τους ανέμους και να ξεδιαλύνουν το κλίμα εκείνης της εποχής, λέει ο καθηγητής Geoff Duller στο Πανεπιστήμιο του Aberystwyth, ο οποίος δημοσίευσε την έρευνα μαζί με τον καθηγητή Charles Bristow στο Πανεπιστήμιο Birkbeck.

Η Lala Lallia (όνομα των ιθαγενών Αμαζέων που σημαίνει το υψηλότερο ιερό σημείο) βρίσκεται στην αμμουδιά Erg Chebbi στο νοτιοανατολικό Μαρόκο. Έχει ύψος 100 μέτρα και πλάτος 700 μέτρα με ακτινωτούς βραχίονες.

Μετά τον αρχικό σχηματισμό του, σταμάτησε να αναπτύσσεται για περίπου 8.000 χρόνια και στη συνέχεια επεκτάθηκε γρήγορα τα τελευταία μερικές χιλιάδες χρόνια.

Κανονικά οι έρημοι μπορούν να εντοπιστούν στη γεωλογική ιστορία της Γης, αλλά οι αστεροειδείς αμμόλοφοι απουσίαζαν μέχρι τώρα.

Ο καθηγητής Duller λέει ότι αυτό μπορεί να οφείλεται στο γεγονός ότι είναι τόσο μεγάλοι που οι ειδικοί δεν αντιλήφθηκαν ότι έβλεπαν έναν ξεχωριστό αμμόλοφο.

“Αυτά τα ευρήματα θα εκπλήξουν πιθανώς πολλούς ανθρώπους, καθώς μπορούμε να δούμε πόσο γρήγορα σχηματίστηκε αυτός ο τεράστιος αμμόλοφος και ότι κινείται σε όλη την έρημο με ταχύτητα περίπου 50 εκατοστών το χρόνο“, προσθέτει.

Οι επιστήμονες χρησιμοποίησαν μια τεχνική που ονομάζεται “χρονολόγηση φωταύγειας” για να υπολογίσουν την ηλικία του αστεροειδούς αμμόλοφου.

Η μέθοδος υπολογίζει πότε οι κόκκοι άμμου εκτέθηκαν για τελευταία φορά στο φως της ημέρας.

Δείγματα άμμου ελήφθησαν στο σκοτάδι από το Μαρόκο και αναλύθηκαν σε εργαστήριο σε συνθήκες αμυδρού κόκκινου φωτισμού, παρόμοιες με ένα παλιομοδίτικο εργαστήριο φωτογραφίας.

Ο καθηγητής Duller περιγράφει τους κόκκους ορυκτών στην άμμο ως “μικρές επαναφορτιζόμενες μπαταρίες”.

Αποθηκεύουν ενέργεια μέσα στους κρυστάλλους που προέρχεται από τη ραδιενέργεια του φυσικού περιβάλλοντος.
Όσο περισσότερο χρόνο η άμμος είναι θαμμένη κάτω από το έδαφος, τόσο περισσότερη ραδιενέργεια εκτίθεται και τόσο περισσότερη ενέργεια συσσωρεύεται.

Όταν οι κόκκοι εκτίθενται στο εργαστήριο, απελευθερώνουν την ενέργεια σε μορφή φωτός και οι επιστήμονες μπορούν να υπολογίσουν την ηλικία τους.

“Στο σκοτεινό εργαστήριό μας, βλέπουμε φως από αυτούς τους κόκκους άμμου. Όσο πιο έντονο είναι το φως, τότε τόσο πιο ηλικιωμένοι είναι οι κόκκοι του ιζήματος και τόσο περισσότερο χρόνο έχουν περάσει από τότε που θάφτηκαν”, λέει ο καθηγητής Duller.

Άλλα παραδείγματα αυτών των τεράστιων αμμόλοφων είναι ο Star Dune στο Κολοράντο της Βόρειας Αμερικής, ο οποίος είναι ο κοινός ψηλότερος αμμόλοφος στις ΗΠΑ, με μήκος 225 μέτρα από τη βάση έως την κορυφή.

Η αναρρίχηση σε αυτούς τους αμμόλοφους είναι σκληρή δουλειά, εξηγεί ο καθηγητής Duller. “Καθώς ανεβαίνεις, ανεβαίνεις δύο βήματα και γλιστράς ένα πίσω. Αλλά αξίζει τον κόπο – είναι τόσο όμορφοι από την κορυφή”, καταλήγει.