Οι μεγαλουπόλεις επηρεάζουν την θερμοκρασία χιλιάδες χιλιόμετρα γύρω τους

Μια νέα αμερικανική επιστημονική έρευνα, δείχνει το βαθμό που οι ανθρώπινες δραστηριότητες στα μεγάλα αστικά κέντρα επιδρούν κλιματικά σε μια εντυπωσιακά μεγάλη ακτίνα στο ευρύτερο περιβάλλον.

Η θερμότητα που “γεννούν” οι ανθρώπινες δραστηριότητες των μητροπολιτικών κέντρων του βορείου ημισφαιρίου, μεταβάλλουν τους αεροχείμαρρους (“τζετ στριμ”) και άλλα μείζονα ατμοσφαιρικά συστήματα, με συνέπεια σε ορισμένες περιπτώσεις, που είναι και οι περισσότερες, να αυξάνεται η θερμοκρασία, ενώ αντίθετα σε άλλες να πέφτει.

Οι ερευνητές των πανεπιστημίων της Καλιφόρνια-Σαν Ντιέγκο και της Φλόριντα, του Εθνικού Κέντρου Ατμοσφαιρικών Ερευνών των ΗΠΑ και του Ινστιτούτου Ωκεανογραφίας Scripps, που έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό για θέματα κλιματικής αλλαγής “Nature Climate Change”, αναφέρουν ότι μέσα στο χειμώνα οι θερμοκρασίες ακόμα και σε απομακρυσμένες περιοχές της Βόρειας Αμερικής και της Βόρειας Ασίας μπορεί να αυξηθούν έως ένα βαθμό Κελσίου λόγω της έξτρα θερμότητας που παράγεται από τα κτίρια, τα αυτοκίνητα και άλλες πηγές των πόλεων.

Από την άλλη, οι αλλαγές στην κυκλοφορία των ρευμάτων του αέρα στην ατμόσφαιρα, λόγω της αστικής θερμότητας, μειώνουν τη θερμοκρασία σε περιοχές της Ευρώπης έως ένα βαθμό Κελσίου, ιδίως τους μήνες του φθινοπώρου. Αυτές οι αντικρουόμενες θερμοκρασιακές μεταβολές αλληλοεξουδετερώνονται, με αποτέλεσμα να υπάρχει τελικά σχεδόν μηδαμινή επίδραση στην μέση παγκόσμια θερμοκρασία, μόλις κατά 0,01 βαθμό Κελσίου.

Έτσι, ενώ για τον πλανήτη συνολικά δεν υπάρχει κάποια αξιοσημείωτη επίπτωση από την έκλυση της αστικής θερμότητας, σε περιφερειακό και σε τοπικό επίπεδο τα πράγματα είναι διαφορετικά. Η θερμότητα που εκπέμπουν τα αστικά κέντρα, σύμφωνα με τους ερευνητές, μπορεί να εξηγήσει γιατί σε μερικές περιοχές ο χειμώνας είναι πιο ζεστός από ό,τι προβλέπουν τα κλιματολογικά μοντέλα. Οι αμερικανοί επιστήμονες τονίζουν ότι αυτά τα μοντέλα πρέπει να προσαρμοστούν κατάλληλα, ώστε να συμπεριλάβουν την καθόλου αμελητέα επίπτωση των πόλεων στο κλίμα.

“Η καύση των ορυκτών καυσίμων (στις πόλεις) όχι μόνο εκπέμπει αέρια του θερμοκηπίου, αλλά επίσης άμεσα επιδρά στις θερμοκρασίες, εξαιτίας της θερμότητας που διαφεύγει από πηγές όπως τα κτίρια και τα αυτοκίνητα. Αν και ένα μεγάλο μέρος αυτής της θερμότητας συγκεντρώνεται στις ίδιες τις μεγάλες πόλεις, μπορεί επίσης να αλλάξει την κυκλοφορία στην ατμόσφαιρα, με συνέπεια να αυξάνονται ή να μειώνονται οι θερμοκρασίες σε μεγάλες αποστάσεις”, δήλωσε ο ερευνητής Αϊχούε Χου.

Η “αστική θερμική νησίδα”

Οι ερευνητές διευκρίνισαν ότι αυτή η αποβολή αστικής θερμότητας είναι διαφορετικό φαινόμενο από τη λεγόμενη “αστική θερμική νησίδα”. Στην τελευταία περίπτωση, η παραγόμενη θερμότητα στις πόλεις έχει να κάνει με τη θερμότητα που κατακρατούν και στη συνέχεια ακτινοβολούν ξανά στην ατμόσφαιρα κυρίως τα πεζοδρόμια και τα κτίρια, ενώ στην πρώτη περίπτωση πρόκειται για τη θερμότητα που παράγεται άμεσα από τις μετακινήσεις των οχημάτων μέσα στις πόλεις, από τον κλιματισμό των κτιρίων και από άλλες ανθρωπογενείς δραστηριότητες.

Οι ερευνητές, με τη βοήθεια υπολογιστικών μοντέλων, βρήκαν ότι η θερμική ενέργεια που διαχέεται συλλογικά στην ατμόσφαιρα από τα μεγάλα αστικά κέντρα του βορείου ημισφαιρίου, επηρεάζει -κυρίως μέσω της μεταβολής των ρευμάτων του αέρα- την ατμόσφαιρα και το κλίμα χιλιάδες χιλιόμετρα μακριά από την περιοχή όπου έχει λάβει χώρα η ενεργειακή κατανάλωση.

Η αστική αυτή θερμότητα έρχεται να προστεθεί στη φυσική θερμότητα που διαχέεται στην ατμόσφαιρα και η οποία προέρχεται κυρίως από τον Ήλιο. Οι ανθρώπινες δραστηριότητες, όπως επισημαίνουν οι ερευνητές, στην ουσία αναδιανέμουν στην ατμόσφαιρα μια ενέργεια που είχε μείνει για πολλούς χιλιάδες αιώνες “κλειδωμένη” στα βάθη της Γης με τη μορφή των ορυκτών καυσίμων.

Οι πιο πυκνοκατοικημένες πόλεις της Ευρώπης και των ΗΠΑ συμβαίνει να βρίσκονται κάτω ακριβώς κάτω από την πορεία των σημαντικών αεροχειμάρρων, με αποτέλεσμα η έξτρα θερμική ενέργεια που εκλύουν και ανεβαίνει προς τα πάνω, να διαταράσσει την ατμοσφαιρική κυκλοφορία. Η τελική συνέπεια είναι οι μεταβολές των θερμοκρασιών ακόμα και σε απομακρυσμένα και αραιοκατοικημένα μέρη του πλανήτη.