“Πορνό” χαραγμένο σε βράχο 37.000 ετών

Ανθρωπολόγοι από την Ευρώπη και τις ΗΠΑ ανακάλυψαν στη Νότια Γαλλία μία χαραγμένη με σχέδια ασβεστολιθική πλάκα βάρους ενάμιση τόνου, η οποία, χρονολογούμενη προ 37.000 ετών περίπου, θεωρείται η αρχαιότερη βραχογραφία που έχει ποτέ βρεθεί και μάλιστα, κατά πάσα πιθανότητα, μεταξύ άλλων απεικονίζει ένα γυναικείο γεννητικό όργανο.

Οι ερευνητές, με επικεφαλής τον καθηγητή ανθρωπολογίας Ράνταλ Γουάιτ του πανεπιστημίου της Νέας Υόρκης που δημοσίευσαν τη σχετική μελέτη στο περιοδικό της Εθνικής Ακαδημίας των Επιστημών των ΗΠΑ (PNAS), σύμφωνα με το “Science”, ανέφεραν ότι η ανακάλυψη, που έγινε στην περιοχή Αμπρί Καστανέ, δείχνει τον ρόλο που ήδη έπαιζε η τέχνη στην καθημερινή των ανθρώπων εκείνης της εποχής στην Ευρώπη.

Το Αμπρί Καστανέ, ένα ρηχό σπήλαιο στην κοιλάδα του ποταμού Βεζέρ, όπου διεξάγονται έρευνες εδώ και 15 χρόνια, όπως και στο γειτονικό Αμπρί Μπλανσάρ, θεωρούνται ανάμεσα στις αρχαιότερες τοποθεσίες σε όλη την έκταση της Ευρασίας, όπου έχουν βρεθεί ανθρώπινα τεχνουργήματα με συμβολισμό. Εκτός από τα χαραγμένα σχέδια και τη ζωγραφική πάνω σε βράχους, έχουν ανακαλυφθεί τρυπημένα δόντια ζώων, τρυπημένα κοχύλια, χάντρες από ελεφαντόδοντο και στεατίτη κ.α.

Σύμφωνα με τον Γουάιτ, “οι άνθρωποι της πρώιμης Ωρινάκιας εποχής, λίγο-πολύ, λειτουργούσαν όπως οι σημερινοί άνθρωποι. Είχαν σχετικά πολύπλοκες κοινωνικές ταυτότητες, τις οποίες προέβαλαν μέσα από προσωπικά διακοσμητικά στολίδια, ενώ παράλληλα εξασκούσαν τη γλυπτική και τις γραφικές τέχνες”.

Χρησιμοποιώντας τη μέθοδο χρονολόγησης με ραδιενεργό άνθρακα, οι ερευνητές συμπέραναν ότι οι βραχογραφίες, που για πρώτη φορά ανακαλύφθηκαν το 2007, και μεταξύ άλλων περιλαμβάνουν ζώα και γεωμετρικά σχήματα, είναι λίγο παλαιότερες από τις διάσημες σπηλαιογραφίες του Σοβέ στη νοτιοανατολική Γαλλία, που ανακαλύφθηκαν στο ομώνυμο σπήλαιο το 1994 και περιλαμβάνουν εντυπωσιακές απεικονίσεις λιονταριών, ρινόκερων και άλλων ζώων.

Η ανακάλυψη του Καστανέ, μαζί με άλλες της ίδιας περίπου εποχής στη νότια Γερμανία, τη βόρεια Ιταλία και τη νοτιοανατολική Γαλλία, σύμφωνα με τους ερευνητές, εγείρουν νέα ερωτήματα σχετικά με την εξελικτική σημασία της τέχνης στις ζωές των προγόνων μας, των homo sapien, οι οποίοι, προερχόμενοι από την Αφρική, αποίκισαν την Ευρώπη πριν από περίπου 40.000 χρόνια. Μέχρι τις αρχές της δεκαετίας του ’90 οι επιστήμονες πίστευαν ότι οι άνθρωποι δεν είχαν αναπτύξει τόσο πρόωρα τις καλλιτεχνικές δεξιότητές τους και θεωρούσαν ότι κάτι τέτοιο συνέβη μόνο σταδιακά, με αποκορύφωση τις γοητευτικές σπηλαιογραφίες στο Λασκό της Γαλλίας και την Αλταμίρα της Ισπανίας πριν από περίπου 15.000 χρόνια.

Όμως, η απρόσμενη ανακάλυψη των εξελιγμένων έργων τέχνης στο σπήλαιο Σοβέ, που χρονολογούνται προ 37.000 ετών περίπου, μετέβαλε άρδην τη γνώμη των αρχαιολόγων και ανθρωπολόγων για τις ικανότητες των παλαιότερων προγόνων του ανθρώπου, πείθοντας τους επιστήμονες ότι αυτές οι πρώιμες γνώσεις πρέπει να τις έφεραν οι homo sapiens από την κοιτίδα τους, την “μαύρη ήπειρο”. Όμως έως πρόσφατα, δεν είχε βρεθεί κάτι ανάλογο με το Σοβέ και ορισμένοι επιστήμονες άρχισαν να αμφισβητούν αν τελικά ήταν σωστή η τόσο παλαιά χρονολόγησή του.

Η νέα ανακάλυψη στο Καστανέ -η χρονολόγηση έγινε στα εργαστήρια του πανεπιστημίου της Οξφόρδης- έρχεται μάλλον οριστικά να επιβεβαιώσει ότι οι homo sapiens μπορούσαν να δημιουργούν έργα τέχνης πολύ πριν τα “θαύματα” του Λασκό και της Αλταμίρας. Μάλιστα τα γεννητικά όργανα του Καστανέ , από πλευράς τεχνοτροπίας, διαφέρουν από τα σχεδόν σύγχρονά τους σχέδια με κάρβουνο και ώχρα στο σπήλαιο Σοβέ, γεγονός που, κατά τους ερευνητές, δείχνει ότι ήδη από τότε είχαν διαμορφωθεί κατά τόπους διαφορετικά καλλιτεχνικά στιλ.