Πού καταλήγει στο σώμα μας το μελάνι των τατουάζ

Ό,τι βάζουμε στο σώμα μας μπορεί να έχει συνέπειες στο άμεσο ή το εγγύς μέλλον. Τα tattoos δεν αποτελούν εξαίρεση. Για να εξηγήσουμε τι ακριβώς εννοούμε και πού πάει το μελάνι που “χτυπάμε” στο δέρμα, θα χρειαστεί να πούμε κάποια βασικά πράγματα για αυτήν την τεχνική.

Όταν κάνουμε τατουάζ, το μελάνι που χρησιμοποιεί ο tattoo artist εγχέεται στο χόριο, που είναι η μεσαία στιβάδα του δέρματος -κάτω από την επιδερμίδα και πάνω από το λίπος.

Το χόριο περιέχει τα αιμοφόρα αγγεία, τα οποία τροφοδοτούν την εξωτερική στιβάδα. Εκεί είναι οι θύλακες τριχών, οι ιδρωτοποιοί αδένες και οι νευρικές απολήξεις.

Όπως εξήγησε η δερματολόγος Δρ Lauren Ploch στο Popular Science «τα κύτταρα στο χόριο αντικαθίστανται πολύ πιο αργά από ό,τι στην επιδερμίδα. Γι’ αυτό και τα τατουάζ δεν ξεθωριάζουν καθώς αποβάλλουμε τα κύτταρα του δέρματος».

Με την είσοδο του μελανιού στο δέρμα, το σώμα μας το αναγνωρίζει ως ξένες τις χρωστικές ουσίες. Έτσι “στέλνει” ανοσοκύτταρα στην περιοχή. Είναι ο λόγος που η περιοχή του δέρματος που έχει “φρέσκο” τατουάζ είναι ευαίσθητη και επιρρεπής στις φλεγμονές. Με προσεκτική φροντίδα (καθαρισμός, χρήση ενυδατικής κρέμας και αποφυγή έκθεσης στο νερό ή το θαλασσινό νερό), μετριάζονται οι αντιδράσεις.

Τα κύτταρα του ανοσοποιητικού συστήματος που ονομάζονται μακροφάγοι -είναι ειδικοί στο να εξαφανίζουν ξένα μόρια- σπεύδουν στην περιοχή του τατουάζ και ‘καταβροχθίζουν’ τη χρωστική ουσία. Ωστόσο δίνουν μάχη για να τη διασπάσουν και δη όταν τα σωματίδια του μελανιού είναι πολύ μεγάλα, για να διασπαστούν πλήρως.

Πολλά μακροφάγα κύτταρα ‘τρώνε’ το μελάνι. Όταν πεθαίνουν, απελευθερώνουν το περιεχόμενο που ‘τρώγεται’ γρήγορα από άλλα μακροφάγα. Αυτή η διαδικασία ‘παγιδεύει’ αποτελεσματικά το τατουάζ (βλ. μελάνι) στο δέρμα.

ΠΩΣ ΑΠΟΔΡΑ ΤΟ ΜΕΛΑΝΙ ΤΩΝ ΤΑΤΟΥΑΖ

«Μολονότι το μεγαλύτερο μέρος του μελανιού παραμένει στο χόριο, ένα μέρος του μπορεί σταδιακά να μεταναστεύσει» λέει η Δρ Ploch. Πώς γίνεται αυτό;

Κατά τη διάρκεια δεκαετιών, ορισμένα σωματίδια μελανιού κινούνται βαθύτερα στο δέρμα, συμβάλλοντας στο φυσικό ξεθώριασμα των τατουάζ.

Συγκεκριμένα, το ανοσοποιητικό σύστημα μπορεί να ‘σπάει’ τη χρωστική ουσία σε μικροσκοπικές ποσότητες (μεγέθους nano) μελανιού, οι οποίες διεισδύουν μέσω του λεμφικού συστήματος στους λεμφαδένες.

Αυτό μπορεί να προκαλέσει προβλήματα.

Σε μελέτη περίπτωσης που δημοσιεύτηκε το 2018 ανέφερε η περίπτωση μιας καρκινοπαθούς με πολλά τατουάζ. Κατά τη μαστεκτομή οι χειρουργοί παρατήρησαν ότι οι λεμφαδένες της είχαν γίνει μαύροι. Η ανάλυση έδειξε πως η αιτία ήταν το μελάνι των τατουάζ και ότι ο αποχρωματισμός δεν ήταν επικίνδυνος. Λάθος διάγνωση θα μπορούσε να την οδηγήσει σε θεραπεία για κακοήθη μελάνωμα.

Για την ιστορία, γίνεται συνεχής έρευνα για το εάν ορισμένα συστατικά μελανιού, όπως τα βαρέα μέταλλα (π.χ. διοξείδιο του τιτανίου, μόλυβδος, κάδμιο), ενδέχεται τελικά να φτάσουν στο ήπαρ ή σε άλλα όργανα.

ΤΟ ΜΕΛΑΝΙ ΔΙΑΣΠΑΤΑΙ ΚΑΙ ΣΤΗΝ ΑΦΑΙΡΕΣΗ ΤΟΥ ΤΑΤΟΥΑΖ

Το μελάνι μπορεί να διασπαστεί στα εντός μας και όταν υποβαλλόμαστε σε θεραπεία λέιζερ για την αφαίρεση του τατουάζ, που ουσιαστικά επιταχύνει τη διαδικασία που κάνει το ανοσοποιητικό με την πάροδο του χρόνου.

Η Δρ Ploch τόνισε ότι «τα περισσότερα λέιζερ στην αγορά ουσιαστικά διασπούν τη χρωστική ουσία σε μικρότερα κομμάτια, έτσι ώστε να μπορεί να καθαριστεί από το λεμφικό μας σύστημα γρήγορα και πιο αποτελεσματικά. Αυτή η διαδικασία απελευθερώνει χημικές ουσίες όπως οξείδια σιδήρου και ψευδαργύρου από τη χρωστική ουσία, τα οποία μπορούν να προκαλέσουν περαιτέρω αντιδράσεις, που είναι γενικά ήπιες».