Τα ‘μαγικά’ μανιτάρια εξετάζονται ως φάρμακο για την κατάθλιψη

Η ψιλοκυβίνη, μια παραισθησιόγονος ουσία των «μαγικών» μανιταριών, θα μπορούσε μελλοντικά να αξιοποιηθεί στη θεραπεία ασθενών με σοβαρή κατάθλιψη, οι οποίοι δεν αντιδρούν θετικά στις υπάρχουσες θεραπείες, σύμφωνα με μια νέα μικρή βρετανική επιστημονική έρευνα.

Είναι η πρώτη κλινική δοκιμή με ψιλοκυβίνη ενώ πρόκειται για μια ακόμη μελέτη που ζητά να μελετηθεί περαιτέρω το αναξιοποίητο έως τώρα δυναμικό των ψυχεδελικών ουσιών, όπως το LSD που κάποτε ήταν το σύμβολο των χίπις ή το πιο πρόσφατο MDMA («έκσταση»).

Οι ερευνητές, με επικεφαλής τον νευροψυχοφαρμακολόγο Ρόμπιν Κάρχαρτ-Χάρις της Ιατρικής Σχολής του Imperial College του Λονδίνου, που έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό ψυχιατρικής «The Lancet Psychiatry», πραγματοποίησαν μια κλινική δοκιμή με 12 ασθενείς (έξι άνδρες και έξι γυναίκες) ηλικίας 30 έως 64 ετών, με μέση διάρκεια κατάθλιψης 18 έτη, που είχαν επιδείξει αντίσταση στη συμβατική αντικαταθλιπτική θεραπεία.

Η ψιλοκυβίνη αποδείχθηκε ασφαλής και ήταν καλά ανεκτή, ενώ βοήθησε στην υποχώρηση των συμπτωμάτων της κατάθλιψης στους μισούς περίπου ασθενείς. Οι επιστήμονες ανέφεραν ότι είναι πρόωρο να εξαχθούν σαφή συμπεράσματα για τα δυνητικά θεραπευτικά οφέλη της ψιλοκυβίνης, όμως τόνισαν ότι τα ευρήματα συνηγορούν υπέρ του να μελετηθούν περαιτέρω οι δυνατότητές της στην ψυχιατρική.

«Είναι η πρώτη φορά που η ψιλοκυβίνη ερευνήθηκε ως δυνητική θεραπεία για την μείζονα κατάθλιψη», δήλωσε ο κ. Κάρχαρτ-Χάρις. Τόνισε πως «χρειάζονται επειγόντως νέες θεραπείες για τη νόσο» και ότι η ψιλοκυβίνη φαίνεται να αποτελεί μια πολλά υποσχόμενη περιοχή έρευνας. Χαρακτήρισε «ενθαρρυντική» την πρώτη κλινική δοκιμή και είπε ότι πρέπει πλέον να γίνουν μεγαλύτερες δοκιμές, οι οποίες θα συγκρίνουν την ψιλοκυβίνη με άλλες δραστικές ουσίες και με εικονικό φάρμακο (πλασίμπο).

Η κατάθλιψη έχει εξελιχθεί σε σοβαρό πρόβλημα δημόσιας υγείας διεθνώς και οι πάσχοντες φθάνουν τα 350 εκατομμύρια, σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας.

Χαρακτηριστικά συμπτώματα είναι η απώλεια ευχαρίστησης και ενδιαφέροντος για τη ζωή, η διαρκής εξάντληση, τα αισθήματα ενοχής ή απαξίωσης του εαυτού, ο διαταραγμένος ύπνος, η μειωμένη όρεξη, η αδυναμία συγκέντρωσης κ.ά.

Οι συνήθεις θεραπείες είναι τα αντικαταθλιπτικά φάρμακα και η γνωστική-συμπεριφορική ψυχοθεραπεία, όμως περίπου ένας στους πέντε ασθενείς (20%) δεν ανταποκρίνεται και πολλοί υποτροπιάζουν.

Όπως δήλωσε ο καθηγητής Ντέιβιντ Νατ του Imperial College, η ψιλοκυβίνη «στοχεύει» στους υποδοχείς της σεροτονίνης στον εγκέφαλο, όπως και τα αντικαταθλιπτικά φάρμακα (κυρίως τους επιλεκτικούς αναστολείς επαναπρόσληψης σεροτονίνης ή SSRIs), όμως δρα με διαφορετικό χημικό τρόπο και πιο άμεσα.

Στην κλινική δοκιμή, οι ασθενείς πήραν την ψιλοκυβίνη σε δύο δόσεις (μία των 10 mg και μία των 25 mg μετά από μια εβδομάδα), ενώ ήσαν ξαπλωμένοι και υπό την παρακολούθηση δύο ψυχιάτρων. Η ψυχεδελική επίδραση εμφανίσθηκε 30 έως 60 λεπτά μετά τη χορήγηση της ουσίας, διήρκεσε περίπου τρεις ώρες και δεν προκάλεσε σοβαρές παρενέργειες. Μία εβδομάδα μετά, όλοι οι ασθενείς εμφάνιζαν κάποια βελτίωση στα συμπτώματα της κατάθλιψης, η οποία διατηρείτο στο 60% των ασθενών μετά από ένα τρίμηνο.

Τα «μαγικά» μανιτάρια φυτρώνουν σε όλο τον κόσμο και έχουν χρησιμοποιηθεί από τα πανάρχαια χρόνια, τόσο σε θρησκευτικές τελετές όσο και για «ψυχαγωγικούς» λόγους. Σήμερα τα μανιτάρια αυτά θεωρούνται παράνομα ναρκωτικά, σε ορισμένες χώρες στην ίδια κατηγορία με την ηρωίνη και την κοκαΐνη, γι’ αυτό, άλλωστε, οι ερευνητές δυσκολεύθηκαν να πάρουν άδεια από ειδική επιτροπή για να κάνουν τη δοκιμή τους σε ασθενείς.

Οι Βρετανοί επιστήμονες ξεκαθάρισαν ότι «τα ψυχεδελικά φάρμακα μπορούν να δοθούν μόνο υπό ιατρική επιτήρηση και ότι δεν πρέπει ο καθένας να νομίζει ότι μόνος του μπορεί να θεραπεύσει την κατάθλιψή του παίρνοντας μαγικά μανιτάρια, καθώς κάτι τέτοιο ενέχει κινδύνους».