Τα θηλαστικά “φιλοξενούν” τουλάχιστον 320.000 άγνωστους έως τώρα ιούς

Η ανακάλυψη και μελέτη αυτών των άγνωστων ιών, πολλοί από τους οποίους είναι δυνητικά παθογόνοι για τον άνθρωπο, θα βοηθήσει στην πρόληψη μιας μελλοντικής επιδημίας. Όμως το κόστος της σχετικής έρευνας, σύμφωνα με τους επιστήμονες, μπορεί να ξεπεράσει τα 6 δισεκατομμύρια δολάρια, αν και το ποσό θεωρείται μικρότερο από το οικονομικό κόστος μιας πανδημίας.

Οι ερευνητές, με επικεφαλής τον καθηγητή Ίαν Λίπκιν και τον Σάιμον Άντονι της Σχολής Δημόσιας Υγείας του πανεπιστημίου Κολούμπια των ΗΠΑ, σε συνεργασία με την παγκόσμια Συμμαχία EcoHealth, που έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό βιολογίας «mBio» της Αμερικανικής Εταιρίας Μικροβιολογίας, σύμφωνα με το BBC, ξεκίνησαν τους υπολογισμούς τους από τη μελέτη μιας τεράστιας νυχτερίδας (της λεγόμενης και «ιπτάμενης αλεπούς»), του μεγαλύτερου ιπτάμενου θηλαστικού, που μεταδίδει τον θανατηφόρο για τους ανθρώπους ιό Νίπαχ. Μελετώντας 1.900 βιολογικά δείγματα από τις νυχτερίδες, οι επιστήμονες βρήκαν ότι 58 είδη ιών, πολλά από τα οποία ποτέ δεν είχαν ανακαλυφθεί μέχρι τώρα, ζουν στα εν λόγω ζώα.

Με εξελιγμένες στατιστικές μεθόδους, οι ερευνητές επέκτειναν τις εκτιμήσεις τους σε όλα τα 5.486 γνωστά θηλαστικά, για να καταλήξουν στην εκτίμηση πως τουλάχιστον 320.000 ιοί δεν έχουν ακόμα ανακαλυφθεί και συνιστούν μια δυνητική απειλή για την ανθρωπότητα. Σχεδόν το 70% των ιών που μολύνουν τους ανθρώπους (HIV του AIDS, Έμπολα, Δυτικού Νείλου, SARS, MERS κ.α.) προέρχονται από τα άγρια ζώα, με αποτέλεσμα να καθίσταται δύσκολη η εκτίμηση για την έκταση της απειλής κατά της ανθρώπινης υγείας.

Όπως είπε ο Λίπκιν, «προφανώς δεν μπορούμε να μελετήσουμε κάθε ζώο πάνω στον πλανήτη, όμως μπορούμε να προσπαθήσουμε να καταγράψουμε, όσο γίνεται καλύτερα, τα “καυτά” σημεία, δηλαδή τις περιοχές όπου ξέρουμε, με βάση την προηγούμενη εμπειρία μας, ότι υπάρχει μεγάλη πιθανότητα να αναδυθούν νέοι παθογόνοι παράγοντες, οι οποίοι θα αποτελέσουν σημαντική απειλή για την υγεία των ανθρώπων».

Όπως τόνισε, μια τέτοια προσπάθεια καταγραφής θα πάρει τουλάχιστον δέκα χρόνια και θα απαιτήσει δισεκατομμύρια δολάρια, όμως θα οδηγήσει στη δημιουργία ενός καλύτερου συστήματος έγκαιρης προειδοποίησης κατά των πανδημικών κινδύνων. Μια σχετική πρωτοβουλία με την ονομασία “Predict” έχει ήδη ανακαλύψει 240 νέους ιούς σε περιοχές όπου άνθρωποι και άγρια ζώα ζουν σε στενή επαφή.

Άλλοι πάντως επιστήμονες, όπως ο καθηγητής Τζόναθαν Μπολ του βρετανικού πανεπιστημίου του Νότιγχαμ, εξέφρασαν επιφυλάξεις κατά πόσο οι νυχτερίδες ως είδος αποτελούν ένα ασφαλές σημείο αναφοράς για την εκτίμηση των συνολικών άγνωστων ιών στο ζωικό βασίλειο. Από την άλλη, θα πρέπει κανείς να συνυπολογίσει τους έως τώρα άγνωστους ιούς που ζουν σε άλλα είδη, πέρα από τα θηλαστικά.