Γ. Μαργώνης (Παπαστράτος) στο Οικονομικό Φόρουμ Δελφών: “Οι ελληνικές επιχειρήσεις άντεξαν – κι αυτό είναι αισιόδοξο”

Σε συζήτηση με θέμα «Ανθεκτικότητα στην καινοτομία σε ένα κατακερματισμένο παγκόσμιο τοπίο» (Innovation Resilience in a Fragmented Global Landscape) στο 10ο Οικονομικό Φόρουμ Δελφών, συμμετείχε ο Γιώργος Μαργώνης, Πρόεδρος και Διευθύνων Σύμβουλος της Παπαστράτος.

Η συζήτηση, την οποία συντόνισε η Αναστασία Παρετζόγλου (Executive Chair, Fortune GREECE), εστίασε στους τρόπους και τις στρατηγικές που καλούνται να ακολουθήσουν οι επιχειρήσεις, προκειμένου να παραμείνουν ανθεκτικές, σε έναν κόσμο αβέβαιο και απρόβλεπτο, που διαρκώς μεταβάλλεται. Ο κ. Μαργώνης μίλησε, μεταξύ άλλων, για την ενίσχυση της παραγωγικής βάσης και την προώθηση των εξαγωγών, ενώ μαζί του στο πάνελ ήταν δύο ακόμα κορυφαίοι ηγέτες του βιομηχανικού τομέα, ο Δημήτρης Μαλάμος (CEO, Πλαστικά Θράκης) και ο Βασίλης Χατζίκος (CEO, Siemens).

Το κύριο ερώτημα που τέθηκε στο τραπέζι, ήταν το πώς μπορούν οι επιχειρήσεις, από όποιον κλάδο κι αν προέρχονται, να μην κινηθούν αμυντικά σ’ αυτό το μεταβαλλόμενο πλαίσιο, αλλά ηγετικά, χτίζοντας το δικό τους – η καθεμία – συγκριτικό πλεονέκτημα.

Καθώς η εταιρεία Παπαστράτος έχει υλοποιήσει έναν ιστορικό μετασχηματισμό, με μια σειρά μεγάλων επενδύσεων στην Ελλάδα – και μάλιστα σε χρόνια δύσκολα – ο κ. Μαργώνης κλήθηκε να δώσει την δική του οπτική ως προς το πώς μπορεί να διασφαλιστεί σήμερα, που έχει αλλάξει το παγκόσμιο περιβάλλον, η επενδυτική σταθερότητα, ώστε να μπορούμε να μιλάμε για βιώσιμα μοντέλα ανάπτυξης.

 «Διανύουμε μια περίοδο με συνεχείς αλλαγές και ανακατατάξεις είπε αρχικά ο κ. Μαργώνης, συνεχίζοντας: «Εγώ είμαι πιο αισιόδοξος, με την έννοια ότι λειτουργούμε σε μια χώρα, όπου οι επιχειρήσεις επιβίωσαν. Από τον Covid και μετά υπάρχουν παγκόσμιες προκλήσεις, ενώ δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι έχει περάσει και μια δεκαετία κρίσης. είπε αρχικά ο κ. Μαργώνης, συνεχίζοντας:  «Οι επιχειρήσεις επιβίωσαν και συνεχίζουν να επενδύουν, άρα ναι μεν από την μία πλευρά υπάρχει παγκόσμια αναστάτωση, αλλά από την άλλη πλευρά οι επιχειρήσεις άντεξαν. Άρα αυτό με κάνει λίγο αισιόδοξο όσον αφορά την ανθεκτικότητα, γιατί οι επιχειρήσεις που υπάρχουν αυτή τη στιγμή στην Ελλάδα, έχουν αποδείξει ότι είναι ανθεκτικές. Αν μη τι άλλο είναι ένα ιστορικό γεγονός το οποίο πρέπει να το κρατήσουμε».

«Από την άλλη πλευρά, είναι πολύ σημαντικό, οτιδήποτε και αν συμβαίνει να έχεις ένα μακροπρόθεσμο σχεδιασμό» είπε ο Πρόεδρος και Διευθύνων Σύμβουλος της Παπαστράτος, εξηγώντας: «Διότι σήμερα έχουμε κάποιες δύσκολες στιγμές, αύριο μεθαύριο μπορεί να είναι λίγο καλύτερες, μετά από δύο χρόνια μπορεί να υπάρχουν πάλι δύσκολες στιγμές. Η αλήθεια είναι ότι από το 2008 δεν έχει ηρεμήσει το πράγμα. Δεν μπορείς να πεις ότι είχαμε μια πενταετή, δεκαετή κρίση και μετά ξεκίνησαν όλα να πηγαίνουν καλά. Νομίζω ότι είναι must για κάθε επιχείρηση. Πρέπει να έχει ένα μακροπρόθεσμο σχεδιασμό και πρέπει να σκέφτεται ψύχραιμα και νηφάλια ανεξάρτητα και με το τι γίνεται, να έχει το πλάνο της και να το ακολουθεί. Βέβαια, χρειάζεται προσαρμοστικότητα, έτσι ώστε να μπορείς οποιεσδήποτε αναταράξεις, να αλλάζεις λίγο το πλάνο σου, να τις απορροφάς και να συνεχίζεις».

Όπως είπε στη συνέχεια ο κ. Μαργώνης για το παράδειγμα της Παπαστράτος: «Από μία παραδοσιακή καπνοβιομηχανία, που εκείνη την περίοδο είχε εξαγωγές σε πολύ λίγες χώρες, αγκαλιάσαμε τον μετασχηματισμό της Philip Morris International, κάναμε γρήγορα τις αλλαγές που χρειάζονταν, μετατρέψαμε την παραγωγή στα νέα προϊόντα. Αυτή τη στιγμή εξάγουμε σε πάνω από 40 χώρες, 85-90% περίπου της παραγωγής φεύγει στο εξωτερικό και αυτό μας κάνει να είμαστε πιο αισιόδοξοι και πιο ανθεκτικοί σε οποιεσδήποτε αναταράξεις, με την έννοια ότι δεν εξαρτόμαστε μόνο από τις αναταράξεις που έχει μια οικονομία σαν την ελληνική. Και στην ελληνική οικονομία πιστεύω ότι υπάρχει σταθερότητα τα τελευταία χρόνια και ελπίζουμε να συνεχιστεί, είτε έχει να κάνει με το φυσικό περιβάλλον, είτε έχει να κάνει με το γεωπολιτικό».

«Όταν είσαι σταθερός σε έναν κόσμο όπου όλα γύρω σου αλλάζουν, αυτό είναι κάτι σημαντικό και νομίζω ότι είτε έχει να κάνει με οικονομικό, είτε με πολιτικό, είτε με επιχειρηματικό περιβάλλον, νομίζω ότι αυτό δεν πρέπει να το αφήσουμε να πάει πίσω» υπογράμμισε ο ίδιος.

Πόσο εύκολο, όμως, είναι να κάνει κανείς μακροπρόθεσμο σχεδιασμό σε κινούμενη άμμο; Τον λόγο πήρε ο Βασίλης Χατζίκος, ο οποίος εκπροσωπεί έναν τεχνολογικό κολοσσό, την Siemens, που κουβαλάει στην πλάτη του 177 χρόνια σε παγκόσμιο επίπεδο και 125 χρόνια στην Ελλάδα, για να απαντήσει στο παραπάνω ερώτημα.

«Το πρώτο και βασικό είναι να έχεις μια βαθιά τεχνογνωσία σε αυτό που κάνεις, να έχεις ποιότητα και αυτό στην ουσία να σου δίνει τη δυναμική να διαφοροποιείσαι από τον ανταγωνισμό και τις αγορές. Το δεύτερο είναι η καινοτομία. Δηλαδή, όσο μεγάλη η τεχνογνωσία και να έχεις, πρέπει να είσαι καινοτόμος σε αυτό που κάνεις. Η Siemens σε ευρωπαϊκό επίπεδο είναι ο κορυφαίος κατασκευαστής στη δημιουργία πατέντας. Δηλαδή κάνουμε 5.250 πατέντες ετησίως, είναι 24 τη μέρα. Επίσης, έχουμε το growth mindset στους ανθρώπους μας» είπε ο κ. Χατζίκος.

Ο Δημήτρης Μαλάμος πήρε στη συνέχεια τον λόγο, απαντώντας στο ερώτημα του πώς μπορεί σήμερα μια ελληνική εταιρεία να χτίσει ανταγωνιστικό πλεονέκτημα, σε μια στιγμή που η Ελλάδα καλείται να γίνει περισσότερο από ποτέ ανταγωνιστική και σε μια Ευρώπη που, επίσης, αντιμετωπίζει αντίστοιχα προβλήματα ανταγωνιστικότητας, μέσα σε έναν “κατακερματισμένο” κόσμο.

«Το κομμάτι των επενδύσεων είναι πάρα πολύ σημαντικό γιατί μας βοηθάει να υλοποιούμε τους στρατηγικούς μας στόχους. Είναι, όμως, απαραίτητο αυτό να γίνεται με έναν βιώσιμο τρόπο. Μέσα από τις επενδύσεις που κάνουμε προσπαθούμε να αναπτύσουμε νέα προϊόντα, πιο ανθεκτικά προϊόντα, ελαφρύτερα προϊόντα και πάντα και στο κομμάτι, έχοντας στο κομμάτι την κυκλική οικονομία που είναι, αν θέλουμε να μιλήσουμε για ανθεκτικότητα και βιωσιμότητα, είναι απαραίτητο για μια εταιρεία όπως είμαστε εμείς στον κλάδο του οποίου δραστηριοποιούμε. Γι’ αυτόν τον λόγο επενδύουμε συνεχώς στο κομμάτι της καινοτομίας και προσπαθούμε να παράξουμε και να φέρουμε στην αγορά αυτά τα καινούργια προϊόντα» δήλωσε ο κ. Μαλάμος.

Παίρνοντας ξανά τον λόγο, ο κ. Μαργώνης αναφέρθηκε στο ποιος πρέπει να είναι σήμερα ο ρόλος της βιομηχανίας στην Ελλάδα, με στόχο την οικονομική ανάπτυξη, όχι μόνο μιας επιχείρησης, αλλά της ίδιας της χώρας. Σχολίασε, επίσης, τον τρόπο που μπορούν οι τεχνολογίες αιχμής να οδηγήσουν τις εταιρείες και τους οργανισμούς και, κυρίως, τη βιομηχανία σε βιώσιμα μοντέλα.

«Η αλήθεια είναι ότι κατά τη διάρκεια της οικονομικής κρίσης φτάσαμε στον ναδίρ. Η αλήθεια, όμως, πάλι είναι ότι σήμερα η βιομηχανία έχει επανέλθει, έχει βελτιωθεί. Η συνεισφορά της στο ΑΕΠ είναι γύρω στο 13% και αν το δούμε με ακαθαρίστητη προστιθέμενη αξία είναι γύρω στο 16%. Άρα κάναμε ένα βήμα στην επιστροφή, αν το θέλετε, σε καλύτερη συνεισφορά στην οικονομία. Η βιομηχανία δεν πρέπει να είναι, κατά τη γνώμη μου, ο μοναδικός τομέας που πρέπει να αναπτύσσεται μια οικονομία» είπε ο κ. Μαργώνης.

«Η βιομηχανία για μένα είναι πολύ σημαντικό κομμάτι» τόνισε και συμπλήρωσε: «Υπάρχουν χώρες, επίσης τουριστικές, όπως Πορτογαλία και Μάλτα, οι οποίες έχουν και υψηλότερο ποσοστό συμμετοχής. Δεν σημαίνει δηλαδή όταν έχεις καλό τουρισμό, δεν χρειάζεται να έχεις βιομηχανία, ή δεν χρειάζεται να έχεις τεχνολογία, ή δεν χρειάζεται να έχεις άλλες επενδύσεις. Πιστεύω ότι στη σημερινή εποχή που όλα αλλάζουν, πρέπει να μπορείς να βάζεις τις δυνάμεις σου σε διαφορετικά πεδία, για να μπορείς να μειώνεις το ρίσκο στις κρίσεις που έρχονται».

Όπως είπε ο κ.Μαργώνης: «Η βιομηχανία, βέβαια, είναι πολύ σημαντική για τη μείωση των θέσεων εργασίας. Είναι πάρα πολύ σημαντική για την αυτάρκεια της χώρας, ειδικότερα σε περίοδο κρίσεως. Είναι πολύ σημαντική στη γεωπολιτική δύναμη της χώρας, που έχει δυνατά brands και βιομηχανία για να έχει άλλη θέση στο τραπέζι. Και το σημαντικότερο είναι ότι ακόμα και για μεγάλες χώρες, το ζητούμενο είναι ότι προσπαθούν να φτιάξουν το εμπορικό τους ισοζύγιο. Δηλαδή, μέρος αυτού του χαμού που γίνεται αυτή την περίοδο είναι και γι’ αυτό. Η βιομηχανία είναι ο βασικός πολλαπλασιαστής της οικονομίας».

«Άρα το ένα είναι αυτό, το οικονομικό. Το άλλο είναι το κοινωνικό θέμα. Η βιομηχανία, συνήθως, έχει καλά αμειβόμενες θέσεις εργασίας. Έχει να κάνει με εκπαίδευση του προσωπικού. Αγκαλιάζει την τεχνολογία η οποία πρακτικά μέσω των μηχανών μπορεί ουσιαστικά να σου δώσει πλεονέκτημα, παραγωγικότητα. Η τεχνολογία είναι πάρα πολύ σημαντική. Εμείς στην Παπαστράτος, για παράδειγμα, δεν είναι μόνο ότι τελευταία αυξάνουμε τις γραμμές παραγωγής, που ανακοινώσαμε πρόσφατα. Είναι ότι προσπαθούμε να φτιάξουμε το εργοστάσιο του μέλλοντος για το δικό μας industry, με τη λογική ότι χρησιμοποιούμε big data, ψηφιακές τεχνολογίες» τόνισε.

«Δεν είναι το θέμα να αντικαταστήσεις το προσωπικό» ξεκαθάρισε ο ο κ. Μαργώνης, καθώς υπάρχει μια παρέξηγηση σε αυτό το θέμα γενικώς. Σε άλλους κλάδους μπορεί και να συμβεί πιο έντονα. Στη βιομηχανία είναι σημαντικό, γιατί μπορεί να πάρεις το προσωπικό και να κάνει πράγματα μεγαλύτερης προστιθέμενης αξίας, στην παραγωγικότητα. Δεν είναι το θέμα ότι απαραίτητα θα αντικαταστήσεις με ένα feature AI τους ανθρώπους. Άρα για εμάς είναι πάρα πολύ σημαντικό να αγκαλιάζουμε τις τεχνολογίες, να είμαστε σε επικοινωνία με το προσωπικό, αλλά και κυρίως εκπαίδευση και κατανόηση για το τι είναι αυτό που αλλάζει. Αυτό μπορεί να σου δώσει πολύ μεγάλο boost σε οποιαδήποτε εταιρεία για το μέλλον» είπε.

Υπογράμμισε δε: «Αλλά όλα πρέπει να γίνονται βάσει πλάνου, γιατί δεν μπορείς να αλλάζεις τα πλάνα σου κάθε φορά που κάτι συμβαίνει. Πρέπει να έχεις ένα πλάνο και να προσαρμόζεσαι. Αλλά η ανθεκτικότητα και η προσαρμοστικότητα είναι το βασικό».

Στη συνέχεια, η συζήτηση μετατοπίστηκε στην εμπιστοσύνη και στο πώς μια εταιρεία καταφέρνει να την χτίσει και να την κερδίσει, τόσο στο εσωτερικό της όσο και με την κοινωνία, σε ένα τόσο αβέβαιο περιβάλλον που διαρκώς αλλάζει.

Η εμπιστοσύνη πρώτα απ’ όλα να πούμε ότι είναι κάτι το οποίο θέλει πάρα πολύ καιρό να χτιστεί και μπορεί να γκρεμιστεί σε μια στιγμή. Άρα μόνο και μόνο από αυτή τη συνθήκη, είναι κάτι το οποίο καλό είναι να το χτίζεις συνειδητά. Και ειδικά για επιχειρήσεις οι οποίες έχουν μεγάλο, όπως είπατε, αποτύπωμα στη χώρα. Είναι πολύ σημαντικό να χτίζεις πάνω σε αυτό.

Ο κ. Μαργώνης σχολίασε το παραπάνω, μιλώντας τόσο για το γενικό πλαίσιο όσο και για το παράδειγμα της Παπαστράτος. «Νομίζω τα τελευταία χρόνια φαίνεται και από διάφορες έρευνες ότι και η κοινωνία ζητάει από τις επιχειρήσεις να είναι πιο εξωστρεφείς, να παίρνουν θέση σε διάφορα κοινωνικά και οικονομικά θέματα. Άρα εμείς δεν θα μπορούσαμε να κάνουμε κάτι διαφορετικό. Είμαστε μια παραδοσιακή καπνομηχανία. Η καπνομηχανία σαν βιομηχανία, γενικά, τις προηγούμενες δεκαετίες είχε κλονιστεί η αξιοπιστία της. Άρα όταν εμείς ξεκινήσαμε τον μετασχηματισμό, είπαμε ότι αυτή τη φορά οτιδήποτε έχουμε να επικοινωνήσουμε θα το επικοινωνήσουμε» είπε.

Και πρόσθεσε: «Άρα, ξεκινήσαμε από εκεί πριν πολλά χρόνια και σταδιακά. Επειδή είναι σημαντική στη δική μας βιομηχανία, πλέον, η διαφάνεια, προσπαθούμε να επικοινωνούμε τις έρευνες που κάνουμε όσον αφορά τα νέα προϊόντα. Προσπαθούμε να επικοινωνούμε τις επενδύσεις μας για να μπορούμε να είμαστε και ένας φάρος έμπνευσης πιθανά για άλλους, γιατί δραστηριοποιούμε σαν έκκοσίστημα. Άρα, θεωρούμε σημαντικό να κάνουμε κάτι, να το επικοινωνούμε, να παράσσερουμε με την καλή έννοια και άλλους».

«Η εμπιστοσύνη στο τέλος της ημέρας χτίζεται. Νιώθω ότι πρέπει συνέχεια αυτό να το αποδεικνείς κάθε μέρα. Πρέπει συνέχεια να προσπαθείς να λες αυτό που είναι σωστό. Χρειάζεται διαφάνεια, χρειάζεται συνέπεια. Είναι κάποια χαρακτηριστικά τα οποία δεν πρέπει να τα χάσουμε, και ειδικότερα σε δύσκολες στιγμές. Γιατί κάθε φορά, και μέσα στην κρίση, αλλά και τώρα με τις νέες συνθήκες, πρέπει να παίρνεις θέση, να είσαι ξεκάθαρος, να καταλάβαινει ο άλλος τι θες να πεις. Γιατί στο τέλος της ημέρας, οι οργανισμοί, οι επιχειρήσεις, όλοι μας δουλεύουμε και για την κοινωνία, και για το τι αποτύπωμα αφήνουμε, τι μέλλον αφήνουμε» κατέληξε ο κ. Μαργώνης.

Τέλος, ο κ. Μαργώνης κλήθηκε να αναπτύξει τις απόψεις του στο πώς βλέπει τον τρόπο που αλλάζει η ηγεσία σήμερα γενικά, αλλά και πώς αντιλαμβάνεται ειδικότερα την ηγεσία στη νέα εποχή της Παπαστράτος. Όπως ανέφερε:

«Η ηγεσία έχει να κάνει με τα αποτελέσματα, έχει να κάνει με το αποτύπωμα στην κοινωνία, έχει να κάνει με το πόσο ευχαριστημένο είναι το προσωπικό. Άρα η κατάσταση είναι πολύ πιο σύνθετη όπως το περιβάλλον, η κοινωνία και ο κόσμος με την έννοια ότι τα προβλήματά του είναι πιο πολύπλοκα, η αλήθεια είναι ότι εγώ αν μπορούσα με μία λέξη να το συνοψίσω, νομίζω θα ήταν ότι πρέπει να είμαστε χρήσιμοι στους ανθρώπους. Πρέπει να μπορούμε να είμαστε χρήσιμοι».

«Ακόμα και οι επιχειρήσεις που βγάζουν κέρδος, δουλεύουν για τους ανθρώπους, στην ουσία. Για τους υπαλλήλους, για τους μετόχους, για την κοινωνία.Πρέπει πάντα στο μυαλό μας οτιδήποτε κάνουμε, να έχουμε αυτό. Κάνεις μία επικοινωνία με το προσωπικό. Πώς μπορεί να γίνεις χρήσιμος στον άνθρωπό σου. Μιλάς για ένα πελάτη. Πώς μπορεί να γίνεις χρήσιμος. Πλέον είναι πολύπλοκο το περιβάλλον, για να νομίζουμε ότι κάνουμε κάτι ξεχωριστό. Πρέπει να είμαστε χρήσιμοι» εξήγησε και κατέληξε ο Γιώργος Μαργώνης, Πρόεδρος και Διευθύνων Σύμβουλος της Παπαστράτος.

Η συζήτηση στο 10ο Οικονομικό Φόρουμ των Δελφών, έκλεισε με το ότι βιώσιμη καινοτομία, ανθεκτικότητα, ευελιξία και μία ηγεσία η οποία συμβάλλει στην ευημερία, όχι μόνο των ανθρώπων μέσα στην εταιρεί,α αλλά και στο κοινωνικό σύνολο, είναι το ζητούμενο των επιχείρησεων σήμερα.

Δείτε την τοποθέτηση του Γιώργου Μαργώνη, Προέδρου και Διευθύνοντα Συμβούλου της Παπαστράτος στο 10ο Οικονομικό Φόρουμ των Δελφών