Το Ε.Β.Ε.Π. ενημερώνει για τον κανονισμό “Eco-design” βιώσιμων προϊόντων

Ψηφίστηκε στις 12 Ιουλίου 2023, στις Βρυξέλλες, η τελική έγκριση της έκθεσης του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου σχετικά με τον κανονισμό του οικολογικού σχεδιασμού για βιώσιμα προϊόντα (Eco-design for SustainableProducts Regulation).

Οι ευρωπαϊκές οργανώσεις της παραγωγής, της μεταποίησης, του χονδρικού και λιανικού εμπορίου έχουν τοποθετηθεί θετικά αφού, σε γενικές γραμμές, υποστήριξαν το προτεινόμενο σχέδιο. Καλωσορίζουμε, λοιπόν, τον νέο ευρωπαϊκό κανονισμό για τον οικολογικό σχεδιασμό ελπίζοντας, όμως, σε κάποιες βελτιώσεις στο τελικό κείμενο. Ειδικότερα, αναμένονται διευκρινίσεις για τον ασαφή ορισμό των «Ουσιών ανησυχίας» (SoC).

Επίσης, σχετικά με την καταστροφή απούλητων καταναλωτικών αγαθών, το πεδίο εφαρμογής και οι εξαιρέσεις παραμένουν εξίσου ασαφείς και απαιτούν διευκρίνιση. Απαραίτητο είναι να διατηρηθεί η εξαίρεση, ώστε ορισμένα προϊόντα να μην εμπίπτουν στην κατηγορία για καταστροφή, ιδίως για απούλητα προϊόντα, όπως εποχιακά και ελαττωματικά, απομίμησης, ανακατασκευασμένα και ανακυκλωμένα προϊόντα.

Ο προτεινόμενος κανονισμός για τον οικολογικό σχεδιασμό αειφόρων προϊόντων ESPR θεσπίζει το πλαίσιο για τον καθορισμό των απαιτήσεων για συγκεκριμένες ομάδες προϊόντων, με σκοπό τη σημαντική βελτίωση της κυκλικότητας, της ενεργειακής τους απόδοσης και άλλων περιβαλλοντικών πτυχών βιωσιμότητας.

Ο τομέας του λιανικού και χονδρικού εμπορίου λειτουργεί ως σύνδεσμος μεταξύ των παραγωγών, των κατασκευαστών και των 450 εκατ. καταναλωτών της Ευρώπης, αλλά και μεταξύ των πελατών τους. Το ESPR εισάγει τις νέες απαιτήσεις σχεδιασμού για όλα τα προϊόντα στην Ευρώπη, εκτός από τα τρόφιμα και τα φάρμακα και όλοι οι τομείς της εφοδιαστικής αλυσίδας θα επηρεαστούν σε μεγάλο βαθμό.

Ειδικότερα, το Ε.B.E.Π. εκτιμά πως η έκθεση του ΕΚ εστιάζει στα μεταχειρισμένα προϊόντα, τα οποία θα αποτελέσουν σημαντικό παράγοντα για πιο βιώσιμα προϊόντα και προϊόντα οικολογικού σχεδιασμού. Η Έκθεση τονίζει, επίσης, τη σημασία της καταπολέμησης της πρόωρης απαξίωσης και σημειώνει ότι οι απαιτήσεις οικολογικού σχεδιασμού θα πρέπει να διασφαλίζουν ότι οι κατασκευαστές δεν θα περιορίσουν την πρόοδο στην ανθεκτικότητα των προϊόντων τους.

Επισημαίνεται ότι λαμβάνονται υπόψη αντισταθμίσεις μεταξύ των διαφορετικών απαιτήσεων οικολογικού σχεδιασμού, όπως ανακυκλωσιμότητα έναντι ανθεκτικότητας, καθώς η συμμόρφωση με μια απαίτηση θα μπορούσε να επηρεάσει τη συμμόρφωση με μια άλλη, ως προς την κλιματική και περιβαλλοντική απόδοση.

Το Ε.Β.Ε.Π. βλέπει, επίσης, θετικά το «Ψηφιακό Διαβατήριο Προϊόντος» (Digital ProductPassport) ως μια εξαιρετική ευκαιρία για τον εκσυγχρονισμό και την ψηφιοποίηση των πληροφοριών προϊόντων και ένα καλό εργαλείο για τους καταναλωτές να έχουν πρόσβαση σε πληροφορίες, αφού το DDP πρέπει να βασίζεται σε ανοιχτά και διεθνή πρότυπα, διαλειτουργικότητα και αναλογικότητα.

Οι καταναλωτές θα πρέπει, τελικά, να μπορούν να συγκρίνουν τις πληροφορίες που περιέχονται στο DPP, μέσω Διαδικτύου. Για την πράσινη μετάβαση υπάρχει, άλλωστε, ανάγκη για ιχνηλασιμότητα και διαφάνεια για όλους τους ενδιαφερόμενους, σε όλη την αλυσίδα εφοδιασμού και αξίας, μέχρι τον τελικό καταναλωτή.

Ο πρόεδρος του Ε.Β.Ε.Π., Βασίλης Κορκίδης, δήλωσε: «Η έκθεση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου περιέχει καλά στοιχεία για τις περιβαλλοντικές πτυχές και την αειφορία και ορθώς την υποστηρίζουμε σε γενικές γραμμές. Πρέπει, επίσης, να είμαστε υπέρ των ξεκάθαρων ρόλων και ευθυνών, αφού κάθε τομέας της αγοράς διαδραματίζει βασικό ρόλο στην ώθηση των καταναλωτών να υποστηρίξουν τη βιωσιμότητα.

Η επιχειρηματικότητα έχει, πάντως, ήδη αναλάβει μια σειρά ιδιωτικών δεσμεύσεων για την παροχή όλο και πιο βιώσιμων προϊόντων. Τέλος, καθώς η φάση σχεδιασμού ενός προϊόντος είναι κεντρική για τη μείωση των περιβαλλοντικών του επιπτώσεων, θα πρέπει στην Ελλάδα να προετοιμαστούμε, ώστε να συμβάλουμε σε μια τέτοια προσπάθεια αρχίζοντας το συντομότερο να εφαρμόζουμε την προσέγγιση του οικολογικού σχεδιασμού σε ένα ευρύτερο φάσμα παραγωγής και συσκευασίας ελληνικών προϊόντων».