Από τη δεκαετία των συγκρούσεων, στην περίοδο των συνθέσεων

Διάβασα με προσοχή και ιδιαίτερο ενδιαφέρον, τη διεισδυτική έρευνα της Aboutpeople για λογαριασμό του Ινστιτούτου Eteron, καθώς και τα πολύ αξιόλογα κείμενα και τις αναλύσεις που τη συνοδεύουν.

Αποτελεί μια σημαντική δουλειά βάσης που προσπαθεί να αποτυπώσει τις μεγάλες αλλαγές που συντελούνται τα τελευταία χρόνια στην ελληνική κοινωνία. Κυρίως όμως αποτελεί μια σημαντική αφορμή αναστοχασμού για το πως βγήκαμε και τι μας άφησε, η μεγάλη περιπέτεια της δεκαετίας του ‘10.

Η Ελλάδα πέρασε μια σκληρή περίοδο οικονομικής κρίσης, όπου κλονίστηκε εκ βάθρων το πολιτικό σύστημα. Απαξιώθηκε η πολιτική, δοκιμάστηκαν οι κοινοβουλευτικές διαδικασίες, συρρικνώθηκαν θεσμοί που με κόπο και θυσίες είχαν εδραιωθεί κατά τη διάρκεια της Μεταπολίτευσης. Η κρίση διαπέρασε οριζόντια το κομματικό σύστημα, το κλόνισε συθέμελα στις δυο εκλογικές αναμετρήσεις του 2012, το αναδιέταξε, συρρικνώνοντας τους δυο κυβερνητικούς πόλους της μεταπολίτευσης, το ΠΑΣΟΚ σε μεγαλύτερο βαθμό, και ανέδειξε νέα πολιτικά υποκείμενα, όπως είναι ο ΣΥΡΙΖΑ. Παράλληλα, απελευθέρωσε και διόγκωσε σημαντικές λαϊκίστικές δυνάμεις στα Αριστερά και στα Δεξιά του πολιτικού φάσματος.

Ο λαϊκισμός, σε όποια του μορφή, αποτέλεσε για τη χώρα ένα μεγάλο, πολύ σοβαρό κίνδυνο για τη μετά το μνημόνιο εποχή. Από την εξέλιξη των πραγμάτων, αλλά και από τα στοιχεία της έρευνας φαίνεται ότι ο κίνδυνος αυτός υποχώρησε σημαντικά. Ο λαϊκισμός ηττήθηκε, όχι μόνο γιατί αυτοδιαψεύστηκε με τρόπο δραματικό την περίοδο 2015-2019, αλλά γιατί υπήρξε μια συνεκτική πολιτική πρόταση εξόδου από τον φαύλο κύκλο της κρίσης και επιστροφής σε έναν νέο κύκλο ανάπτυξης. Η εκλογική νίκη της Νέας Δημοκρατίας το 2019, με ένα σαφές και ξεκάθαρο ιδεολογικά προσανατολισμένο πρόγραμμα στον οικονομικό φιλελευθερισμό, έδειξε αυτό που με καθαρό τρόπο προκύπτει και από την έρευνα.

Η φιλελεύθερη οικονομική λογική είναι κυρίαρχη, αποτελεί τη βασική πολιτική προτεραιότητα των πολιτών και σε μεγάλο βαθμό καθορίζει και την επιλογή του κόμματος διακυβέρνησης. Ανταγωνιστικότητα, οικονομία της αγοράς, μείωση φόρων με σκοπό την ανάπτυξη των επιχειρήσεων περιγράφουν με σαφήνεια την εμπιστοσύνη της ελληνικής κοινωνίας σε λύσεις που αποδίδουν έμφαση στην επιχειρηματικότητα και στις αγορές. Με ένα κράτος βέβαια που κατέχει στρατηγικό ρόλο στην οικονομική ανάπτυξη και στην προώθηση της ανταγωνιστικότητας, με ένα κράτος που μπορεί να στηρίζει τις μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις, την οικονομία, την ελληνική οικογένεια.

Το εξαιρετικά σημαντικό στοιχείο που προκύπτει από την μελέτη της έρευνας, είναι και το διακριτό αποτύπωμα που αφήνει η πανδημία, η υγειονομική αλλά και η οικονομική κρίση που ακολούθησε, κυρίως στο κομμάτι που αφορά και τον ρόλο του κράτους στους τομείς της πρόνοιας και της προστασίας όχι μόνο των κοινωνικά αποκλεισμένων και των ευάλωτων ομάδων, αλλά του μεγαλύτερου μέρους του πληθυσμού. Υγεία, Παιδεία, συντάξεις αποτελούν τις αιχμές προστασίας για κάθε σύγχρονο ευρωπαϊκό φιλελεύθερο πρόγραμμα, ιδίως τώρα που αργά αλλά σταθερά κλείνει ο κύκλος της πανδημίας και περνάμε στη νέα εποχή. Γιατί η περίοδος της απορρύθμισης έχει περάσει.

Τώρα, προκύπτει η ανάγκη να μπούμε στην εποχή μια νέας ισορροπίας προς όφελος των πολλών. Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι οι ιδεολογικές ρίζες της Νέας Δημοκρατίας είναι αυτές του Κοινωνικού Φιλελευθερισμού. Της σύνθεσης, της ισορροπίας δηλαδή μεταξύ του συλλογικού και του ατομικού.

Αυτές είναι οι δυο λέξεις που ορίζουν το ιδεολογικό μας πλαίσιο. Κοινωνικός, γιατί παραπέμπει στη διαφύλαξη και την ανάπτυξη του κοινωνικού κράτους ως ασπίδα προστασίας των πολιτών, ιδιαίτερα των αδύναμων και των ευπαθών κατηγοριών και Φιλελευθερισμός, γιατί έχει στόχο την ανάπτυξη του επιχειρηματικού περιβάλλοντος από τη μια και την προστασία των ατομικών δικαιωμάτων από την άλλη.

Αυτός ο συγκερασμός, είναι που απαντάει και στις ανάγκες του σήμερα. Στην ανάγκη εξεύρεσης μιας νέας ισορροπίας, στη σύνθεση των πολλαπλών ταυτοτήτων που προκύπτουν από τη μελέτη των στοιχείων της έρευνας. Στην εξομάλυνση των επιφανειακών αντιφάσεων που προκύπτουν. Και τελικά στην εξυπηρέτηση ενός νέου σύγχρονου και δίκαιου μοντέλου ανάπτυξης της χώρας.

*Η Όλγα Κεφαλογιάννη είναι βουλεύτρια της ΝΔ στην Α’ Αθηνών

Κατεβάστε όλη την έρευνα εδώ