Η Ευρώπη αναδεικνύει τις δεξιότητες του μέλλοντος

Στη διάρκειά του πραγματοποιήθηκαν, και θα πραγματοποιηθούν, διάφορες εκδηλώσεις και πρωτοβουλίες για τους πολίτες που θέλουν να αναβαθμίσουν ή να ανανεώσουν τις δεξιότητές τους, να αποκτήσουν νέες δεξιότητες ώστε να εξελιχθούν επαγγελματικά ή ακόμα και να αλλάξουν εντελώς αντικείμενο, ανεξάρτητα από την ηλικία ή τη θέση τους. Παράλληλα, το Έτος Δεξιοτήτων αφορά και τους εργοδότες, οι οποίοι βλέπουν ότι οι εργαζόμενοί τους δε διαθέτουν τις δεξιότητες που είναι απαραίτητες για να αντεπεξέλθουν στις απαιτήσεις της δουλειάς τους και ότι πρέπει να μετεκπαιδευτούν ώστε να αποκτήσουν νέες δεξιότητες. Πώς συμβάλλει η ΕΕ σε αυτή την προσπάθεια;

Δεδομένου ότι το 77% των εταιρειών στην ΕΕ αναφέρουν ότι αντιμετωπίζουν δυσκολίες στην εξεύρεση εργαζομένων με τις απαραίτητες δεξιότητες και 28 επαγγέλματα σε όλους τους κλάδους, από την υγεία μέχρι τις κατασκευές, έχουν σοβαρές ελλείψεις σε εξειδικευμένους εργαζόμενους, γίνεται φανερό ότι πρέπει να υπάρξει δράση και μάλιστα πανευρωπαϊκή, ώστε να μπορέσουν οι σημερινοί αλλά και οι μελλοντικοί εργαζόμενοι και εργαζόμενες να εκπαιδευτούν στις απαραίτητες δεξιότητες που θα τους εξασφαλίσουν εργασία και ταυτόχρονα θα καλύψουν τις ανάγκες της αγοράς εργασίας, αλλά και της κοινωνίας ευρύτερα.

Τα στοιχεία για την Ελλάδα παρουσιάζουν μια ανάλογη εικόνα. Σύμφωνα με το Ευρωπαϊκό Κέντρο για την Ανάπτυξη της Επαγγελματικής Κατάρτισης (Cedefop), στη χώρα μας καταγράφεται σημαντική δυσκολία στην αντιστοίχιση θέσεων εργασίας και δεξιοτήτων και το διάστημα 2020-2022 η Ελλάδα βρισκόταν στην προτελευταία θέση στο ζήτημα αυτό. Ενώ οι περισσότεροι μαθητές ολοκληρώνουν την υποχρεωτική εκπαίδευση και η αναλογία δασκάλων/μαθητών στην πρωτοβάθμια εκπαίδευση, καθώς και η συμμετοχή στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση είναι ιδιαίτερα ικανοποιητικές, η χώρα μας υστερεί στην ενσωμάτωση των δεξιοτήτων του εργατικού δυναμικού στην αγορά εργασίας και στην αντιστοίχισή τους με τις ανάγκες της αγοράς. Επιπλέον, το ποσοστό των ατόμων με ψηφιακές δεξιότητες πέραν των βασικών ψηφιακών δεξιοτήτων παραμένει επίσης χαμηλό (23%, σε σύγκριση με τον ευρωπαϊκό μέσο όρο 31%), όπως και το ποσοστό των ειδικών στις τεχνολογίες των πληροφοριών και των επικοινωνιών που απασχολούνται σε σχετική εργασία (2% το 2020, έναντι ευρωπαϊκού μέσου όρου 4,3%).

Η ΕΕ, μέσω του Ευρωπαϊκού Κοινωνικού Ταμείου+ επενδύει σε θέσεις εργασίας, στην εκπαίδευση και στις δεξιότητες, ενώ και το πρόγραμμα NextGenerationEU πραγματοποιεί σημαντικές επενδύσεις στην εκπαίδευση ενηλίκων, ειδικά μετά και την πανδημία του COVID-19. Συμπληρωματικά, το πρόγραμμα Erasmus+ για Ευρωπαίους σπουδαστές και σπουδάστριες προσφέρει ευκαιρίες εκπαίδευσης ή κατάρτισης σε άλλα κράτη μέλη της ΕΕ.

Η πρόσβαση στην απόκτηση δεξιοτήτων είναι βασικό κοινωνικό δικαίωμα των Ευρωπαίων πολιτών και γι’ αυτό αποτελεί βασικό κομμάτι του σχεδίου δράσης του Ευρωπαϊκού Πυλώνα Κοινωνικών Δικαιωμάτων. Κάθε πολίτης που είτε προετοιμάζεται να μπει στην αγορά εργασίας είτε έχει ήδη ξεκινήσει τη σταδιοδρομία του είτε έχει μια επιχείρηση, την οποία θέλει να διατηρήσει ανταγωνιστική, με μια επίσκεψη στην ιστοσελίδα «Ας το Κάνουμε Πράξη» μπορεί να πάρει συγκεκριμένες πληροφορίες για προγράμματα και δράσεις που μπορεί να τον αφορούν και να πάρει ιδέες για το τι θα μπορούσε να κάνει πάνω στο θέμα των δεξιοτήτων.

Ειδικά οι νέοι και οι νέες κάτω των 30 ετών, που ετοιμάζονται να βγουν στην αγορά εργασίας μπορούν να αξιοποιήσουν το πρόγραμμα Erasmus+, να μελετήσουν τις Εγγυήσεις για τη Νεολαία ή, μέσω της πρωτοβουλίας ALMA, να αποκτήσουν εργασιακή εμπειρία σε κάποια άλλη χώρα της Ευρώπης. Όσοι και όσες εργάζονται ήδη, μπορούν μέσω της εφαρμογής του Europass να αξιολογήσουν τις δεξιότητές τους, να δουν ποιες άλλες δεξιότητες θα ήθελαν να αποκτήσουν και να βρουν τρόπο να το καταφέρουν μέσω νέων ευκαιριών μάθησης σε όλη την Ευρώπη. Τέλος, όσοι και όσες έχουν επιχείρηση μπορούν να αξιοποιήσουν ένα από τα πολλά προγράμματα της ΕΕ, τα οποία δίνουν στο προσωπικό τους την ευκαιρία να εκπαιδευτεί σε νέες, απαραίτητες δεξιότητες, ενώ η πλατφόρμα EURES αποτελεί ένα εξαιρετικό αποθετήριο βιογραφικών από όλη την Ευρώπη, και σε όλες τις ειδικότητες, ώστε να βρουν το προσωπικό που χρειάζονται, με τις αντίστοιχες δεξιότητες.

Την περίοδο 2021-2027, η Ελλάδα χρηματοδοτεί διάφορες δράσεις για την ψηφιακή εκπαίδευση και τις δεξιότητες μέσω του κύριου τομεακού προγράμματος του Ευρωπαϊκού Κοινωνικού Ταμείου+, το οποίο θα υποστηρίξει τον ψηφιακό μετασχηματισμό όλων των επιπέδων εκπαίδευσης και κατάρτισης, την προετοιμασία των σπουδαστών για την απόκτηση του κρατικού πιστοποιητικού ψηφιακών δεξιοτήτων, την ανάπτυξη νέων προγραμμάτων σπουδών στην τριτοβάθμια εκπαίδευση με επίκεντρο τις οριζόντιες δεξιότητες (συμπεριλαμβανομένων των ψηφιακών δεξιοτήτων), μαθήματα ψηφιακών δεξιοτήτων που παρέχονται από τα κέντρα δια βίου μάθησης των ιδρυμάτων τριτοβάθμιας εκπαίδευσης σε σπουδαστές και ακαδημαϊκό προσωπικό, προγράμματα δια βίου μάθησης σχετικά με τις βασικές δεξιότητες (συμπεριλαμβανομένων των ψηφιακών δεξιοτήτων και της τηλεργασίας) που απευθύνονται στον γενικό πληθυσμό, ιδιαίτερα σε ομάδες χαμηλής ειδίκευσης και σε ευάλωτες ομάδες (μετανάστες, πρόσφυγες, Ρομά) και προγράμματα κατάρτισης και πιστοποίησης προηγμένων ψηφιακών δεξιοτήτων για ανέργους.

Τα παραπάνω είναι μερικά μόνο από όσα κάνει η ΕΕ για να βοηθήσει τους πολίτες να αποκτήσουν τα κατάλληλα εφόδια και δεξιότητες, ώστε να είναι ικανοποιημένοι από την εργασία τους και να έχουν τη δυνατότητα να εξελίσσονται σε αυτήν. Άλλωστε, η πρόσβαση στις δεξιότητες είναι ένας από τους κρίσιμους παράγοντες επιτυχίας ώστε τα όνειρα να γίνουν πράξη!