Η χαρτογράφηση της ακροδεξιάς ψήφου – Μία σύντομη επισκόπηση στα χρόνια της Μεταπολίτευσης

H έρευνα της aboutpeople που παρουσιάζεται σήμερα στο 20/20 του NEWS 24/7 είναι μια καλή αφορμή για σκέψη και συζήτηση γύρω από το φαινόμενο των κομμάτων της ακροδεξιάς στην Ελλάδα, την εκλογική και κοινωνική επιρροή και την εξέλιξη τους μετά την καταδίκη της Χρυσής Αυγής. Καταδίκη, ένα χρόνο πριν, που στην παρούσα έρευνα κρίνεται θετική από το 86,7% των ερωτηθέντων. Τότε που σε αρκετούς δημιουργήθηκε η ψευδαίσθηση ότι το φαινόμενο, τουλάχιστον στην ακρότατη μορφή του, τελειώνει με τη δικαστική απόφαση του περασμένου Σεπτεμβρίου. Σήμερα όμως, το 73,4% των ερωτηθέντων πιστεύει ότι υπάρχει το ενδεχόμενο εμφάνισης στην Ελλάδα, ενός κόμματος με τα χαρακτηριστικά της Χρυσής Αυγής. Ποια είναι αυτά τα χαρακτηριστικά; Το 88,2% δηλώνει ότι ήταν μια φασιστική οργάνωση, το 80% ότι ήταν εγκληματική οργάνωση, το 72,2% πιστεύει ότι ήταν ένα εθνικιστικό κόμμα.

Η εκλογική διαδρομή της ελληνικής ακροδεξιάς μεταπολιτευτικά, έχει σαν πρώτο σταθμό την Εθνική Δημοκρατική Ένωση του Πέτρου Γαρουφαλιά που στις εκλογές του 1974 παίρνει 1.08%. Ακολουθεί η Εθνική Παράταξη, με σαφή φιλοβασιλικό προσανατολισμό που ιδρύεται το 1977 και στις εκλογές της ίδιας χρονιάς συγκεντρώνει 6,82%, και κερδίζει πέντε έδρες στο Κοινοβούλιο. Στην περίοδο ’77 – ’79 η Εθνική Παράταξη σταδιακά αφομοιώνεται από τη Νέα Δημοκρατία. Έτσι το καλό γι’ αυτήν εκλογικό αποτέλεσμα του 1977, διαδέχεται περίοδος μακράς κοινοβουλευτικής ‘ξηρασίας’, δηλαδή απουσίας των ακροδεξιών κομμάτων στην κοινοβουλευτική ζωή, με την κατάσταση να ανατρέπεται με την ίδρυση και τη σταδιακή ισχυροποίηση του ΛΑΟΣ. Η Εθνική Παράταξη συμμετείχε μόνο μια φορά σε εκλογές. Ο δεύτερος σταθμός έρχεται το 1979, με την ίδρυση του Ενιαίου Εθνικιστικού Κινήματος (ΕΝΕΚ). Συμμετείχε σε δύο εκλογικές αναμετρήσεις, στις Ευρωεκλογές του 1984 όπου πήρε 0,1% και στις Ευρωεκλογές του 1989 όπου πήρε 0,23%. Κομμάτια που έμειναν «ορφανά» από τη διάλυση της Εθνικής Παράταξης έρχεται να εκπροσωπήσει το Κόμμα των Προοδευτικών με Πρόεδρο τον Σπύρο Μαρκεζίνη. Στις εθνικές εκλογές του 1981 έλαβε ποσοστό 1,69% χωρίς να εκλέξει Βουλευτή, ενώ καταφέρνει να εκλέξει στις Ευρωεκλογές του 1981 με 1,95%. Το κόμμα συρρικνώνεται διαρκώς και έτσι η τελευταία του εμφάνιση είναι στις Ευρωεκλογές του 1984 όπου λαμβάνει 0,17%. Είναι η ίδια χρονιά που ιδρύεται η Εθνική Πολιτική Ένωση, (ΕΠΕΝ) από τον Γ. Παπαδόπουλο, ο οποίος όμως δεν αργεί να παραιτηθεί, καθώς διαφωνεί ριζικά με τη συμμετοχή της Ένωσης στις Ευρωεκλογές του 1984. Τελικά η ΕΠΕΝ συμμετέχει, συγκεντρώνει ποσοστό 2,3%, και εκλέγει έναν Ευρωβουλευτή. Στη συνέχεια, καταποντίζεται σε όλες τις εθνικές εκλογές από το 1985 μέχρι το 1996, χρονιά που τελικά διαλύεται.

Το 1994 έχουμε την ίδρυση του Ελληνικού Μετώπου. Στις πρώτες εκλογές του, τις Ευρωεκλογές του 1999, το Μέτωπο φτάνει μόλις το 0,1%, ενώ στις Εθνικές Εκλογές του 2000, σε συνεργασία με την Πρώτη Γραμμή, του Κωνσταντίνου Πλεύρη, παίρνει  0,18% και στις βουλευτικές εκλογές του 2004 0,1%. Το 2005, το Ελληνικό Μέτωπο αναστέλλει τη λειτουργία του και πολλά μέλη του προσχωρούν στο ΛΑΟΣ. Η Πρώτη Γραμμή, του Κωνσταντίνου Πλεύρη στις Ευρωεκλογές του 1999, κερδίζει  0,75%. Και τα μέλη του κόμματος προσχωρούν στο ΛΑΟΣ, που αποκτά δυναμική δεξαμενής για τα μικρά ακροδεξιά κόμματα, τα οποία επιλέγουν να συστεγαστούν υπό τη σκέπη του. Ο ΛΑΟΣ λοιπόν αποτέλεσε τότε την πιο συγκροτημένη απόπειρα πολιτικής εκπροσώπησης της άκρας δεξιάς στην Ελλάδα από την Εθνική Παράταξη και μετά. Στις εθνικές εκλογές, με εξαίρεση το 1977 και το 1981, η άκρα δεξιά συγκέντρωνε κάτω από 1% των ψήφων. Με εκφραστή πλέον το ΛΑΟΣ, λαμβάνει το 2004, 2,28%, το 2007 3,80% εκλέγοντας 10 βουλευτές και το 2009 5,6% εκλέγοντας 15 Βουλευτές. Το Νοέμβριο του 2011 συμμετέχει στην κυβέρνηση συνεργασία του Λ. Παπαδήμου και λίγους μήνες μετά μένει εκτός Βουλής παίρνοντας 2,90% στις εκλογές του Μαΐου και 1,58% τον Ιούνιο του 2012. Τελευταία του εκλογική παρουσία, στις πρώτες εκλογές του 2015, παίρνει 1,03%.

Το κεφάλαιο Χρυσή Αυγή είναι ξεχωριστό με ιδιαίτερα χαρακτηριστικά που έχουν αναλυθεί διεξοδικά. Η πρώτη της εμφάνιση σε Βουλευτικές εκλογές είναι το 1996. Εμφανίζεται και πάλι σε Βουλευτικές εκλογές το 2009 όπου λαμβάνει 0,29%. Σε Ευρωεκλογές εμφανίζεται το 1994 (0,1%) και το 2009 (0,5%). Το μεγάλο μπαμ, γίνεται στις Δημοτικές εκλογές του 2010, όπου η υποψηφιότητα Μιχαλολιάκου έλαβε 5,3%. Από εκεί τα πράγματα κυλούν ραγδαία. Η Ελλάδα έχει ήδη μπει στην εποχή των Μνημονίων και ο πολιτικός σεισμός του 2012, που συνταράσσει στα θεμέλια του το κομματικό σύστημα, βρίσκει την Χρυσή Αυγή να λαμβάνει 6,97% τον Μάιο και 6,92% τον Ιούνιο εκλέγοντας 18 Βουλευτές.

Στο κλίμα του αντιμνημονιακού μετώπου, δημιουργείται από τον Π. Καμμένο, τον Φεβρουάριο του 2012, το κόμμα των ΑΝΕΛ, εκφράζοντας ένα κομμάτι της αντιμνημονιακής Δεξιάς με καθαρά εθνικο – λαϊκίστικά χαρακτηριστικά. Οι ΑΝΕΛ παίρνουν μέρος σε έξι εκλογικές αναμετρήσεις, σε τέσσερις εθνικές και σε δυο Ευρωεκλογές, συνεργάζονται με τον ΣΥΡΙΖΑ στον σχηματισμό των δυο κυβερνήσεων που προέκυψαν από τις εκλογές του 2015, και στις Βουλευτικές εκλογές του 2019 αποφασίζουν τη μη κάθοδο τους. Το 2012 τα ποσοστά τους ήταν 10,6% και 7,5% αντίστοιχα, το 2015 4,75% και 3,69%, ενώ στις δυο Ευρωεκλογές που συμμετείχαν έλαβαν 3,46% το 2014 και 0,89% το 2019.

Πίσω στην Χρυσή Αυγή, στις Ευρωεκλογές του 2014, σχεδόν ένα χρόνο μετά τη δολοφονία του Παύλου Φύσσα, λαμβάνει 9,39%, εκλέγοντας 3 Ευρωβουλευτές και λίγους μήνες μετά, στις Βουλευτικές εκλογές του Ιανουαρίου 2015 λαμβάνει 6,28%, ποσοστό ελάχιστα λιγότερο από αυτό του 2012. Τον Σεπτέμβριο του ίδιου έτους, στις επόμενες εκλογές, αυξάνει το ποσοστό της σε 6,99% και 18 έδρες. Η μεγάλη πτώση ξεκινάει στις Ευρωεκλογές του 2019 (4,87% και δυο έδρες) και λίγους μήνες μετά έρχεται το κοινοβουλευτικό της τέλος με 2,93%.

Το 2019 κάνει την εκλογική της εμφάνιση η Ελληνική Λύση. Αρχικά στις Ευρωεκλογές λαμβάνει 4,18% και μια έδρα και κατόπιν στις Βουλευτικές εκλογές, 3,70% και 10 έδρες. Η Ελληνική Λύση είναι το κόμμα του πρώην Βουλευτή του ΛΑΟΣ Κυριάκου Βελόπουλου. Πατριωτική και κοινωνική συμμαχία κατά την ιδρυτική της διακήρυξη, με καθαρά εθνικο – λαϊκίστικά χαρακτηριστικά. Όλα τα παραπάνω, είναι μια σύντομη επισκόπηση των τελευταίων 47 ετών. Σήμερα, σε συνθήκες μιας παρατεταμένης υγειονομικής κρίσης που διαρκεί πάνω από ενάμιση χρόνο, καταγράφεται, τουλάχιστον δημοσκοπικά, ένας νέος κύκλος κινητικότητας, σε κόμματα και σχηματισμούς που ανήκουν στην άκρα δεξιά. Στην έρευνα της About People, ένα 7%, δηλώνει ότι θα μπορούσε να ψηφίσει ένα κόμμα σαν και αυτό της Χρυσής Αυγής. Εντυπωσιακό όμως, είναι ότι το 28% των ερωτηθέντων στην έρευνα, πιστεύει ότι ο αριθμός των ανθρώπων με απόψεις που εξέφραζε η Χρυσή Αυγή αυξάνεται στη χώρα μας κατά τη διάρκεια του τελευταίου χρόνου. Εντυπωσιακό και κυρίως ανησυχητικό.

*Ο Ηλίας Τσαουσάκης είναι πολιτικός επιστήμονας, σύμβουλος στρατηγικής και επικοινωνίας

Ακολουθήστε το News247.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις