Μία κοινωνία σε αναζήτηση λύσεων κοινής λογικής

Ο τίτλος που επιλέγω για να σχολιάσω την έρευνα της aboutpeople για λογαριασμό του Ινστιτούτου Eteron μέρος της οποίας δημοσιεύτηκε στο NEWS 24/7, ίσως με μία πρώτη ματιά να μην συμφωνεί με τον τίτλο της ίδιας της έρευνας (“Mια αντιφατική κοινωνία αναζητά ένα πιο δίκαιο μέλλον”). Τον επέλεξα, όμως, διότι, περνώντας από τις διαπιστώσεις στο “δια ταύτα”, πρέπει να δούμε πώς μπορούμε να συνθέσουμε τις- έστω σε πρώτη ανάγνωση αντιφατικές- απαντήσεις των ερωτώμενων, σε σύγχρονες πολιτικές που δίνουν λύσεις στις προκλήσεις που αντιμετωπίζουν η χώρα και οι πολίτες.

Διαβάζουμε, για παράδειγμα, ότι για το 71,9% των Ελλήνων η λέξη “ανταγωνιστικότητα” αντιπροσωπεύει κάτι καλό. Πρόκειται σίγουρα για μία “τεκτονική” αλλαγή στάσης των Ελλήνων σε σχέση με προηγούμενες δεκαετίες, όταν λέξεις όπως η ανταγωνιστικότητα, η επιχειρηματικότητα και η ιδιωτική πρωτοβουλία ήταν σχεδόν “απαγορευμένες” στο δημόσιο διάλογο! Συνυπάρχει, όμως, αυτό το εύρημα, με αντίστοιχα ισχυρά ποσοστιαία ευρήματα, όπως το 71,1% των Ελλήνων, το οποίο προτιμά να ενισχυθεί στο μέλλον “η συνεργασία των πολιτών, η συλλογικότητα και η αλληλεγγύη”.

Συνάγεται, άραγε, λοιπόν, κάποιο άλλο συμπέρασμα- πέραν εκείνου μιας αρχικής αίσθησης αντιφατικότητας- από τις απαντήσεις των Ελλήνων και των Ελληνίδων; Το συμπέρασμα αυτό πιστεύω είναι ότι η ελληνική κοινωνία, μοιράζεται τα χαρακτηριστικά των υπόλοιπων προηγμένων κοινωνιών, κατά κύριο λόγο της Ευρώπης. Κοινωνίες που θεωρούν ότι για την πρόοδο είναι απαραίτητες τόσο η ανταγωνιστικότητα όσο και η κοινωνική αλληλεγγύη. Κοινωνίες που γνωρίζουν ότι για να πάμε μπροστά χρειαζόμαστε τόσο τους εργαζομένους όσο και τις επιχειρήσεις. Κοινωνίες οι οποίες τελικά, για την αντιμετώπιση των σύγχρονων προβλημάτων και προκλήσεων, προκρίνουν τις λύσεις της κοινής λογικής!

Στην κυβέρνηση το βλέπουμε αυτό και γι’ αυτό το λόγο ανάλογη είναι και η δική μας προσπάθεια. Ας πάρουμε για παράδειγμα το Νόμο για την Προστασία της Εργασίας. Η κυβέρνηση, ο Πρωθυπουργός, αλλά και εγώ προσωπικά δεχθήκαμε τόνους λάσπης για το συγκεκριμένο νόμο. Η πραγματικότητα όμως είναι ότι είναι ένας νόμος που ισορροπεί ανάμεσα στο στόχο για ανταγωνιστικότητα και στο στόχο για προστασία των εργαζομένων, ακολουθώντας τις καλές ευρωπαϊκές πρακτικές.

Στηρίξαμε από τη μια πλευρά την ανταγωνιστικότητα με μία σειρά ρυθμίσεις όπως: Η αύξηση των υπερωριών στον ευρωπαϊκό μέσο όρο. Η δυνατότητα εργασίας τις Κυριακές στις αποθήκες, τα logistics, τα κέντρα δεδομένων, η φαρμακοβιομηχανία. Και η μείωση του γραφειοκρατικού βάρους για τις επιχειρήσεις με την αναβάθμιση του ΕΡΓΑΝΗ. Από την άλλη πλευρά, όμως, περάσαμε ρυθμίσεις που δημιουργούν ένα πολύ αποτελεσματικό και σύγχρονο πλαίσιο προστασίας των εργαζομένων. Μετρήσιμα και συγκεκριμένα μέτρα, τα οποία εμείς θεσμοθέτησε για πρώτη φορά: Η Ψηφιακή Κάρτα Εργασίας, πάγιο αίτημα της ίδιας της ΓΣΕΕ και πρωτοποριακό εργαλείο που διασφαλίζει ότι ο κάθε εργαζόμενος δεν θα δουλέψει ούτε μια ώρα χωρίς να πληρωθεί για αυτήν! Η νέα Επιθεώρηση Εργασίας, η οποία διασφαλίζει ότι ο Υπουργός Εργασίας δεν θα μπορεί να ευνοεί και να αδικεί στους ελέγχους, αλλά θα έχουμε πλέον μια ανεξάρτητη αρχή.

Οι νέες, μεγαλύτερες γονικές άδειες και το «δικαίωμα αποσύνδεσης» στην τηλεργασία που προστατεύουν τους εργαζόμενους και τις οικογένειές τους. Τα μέτρα κατά της βίας και της παρενόχλησης στην εργασία. Η εξίσωση προς τα πάνω των αποζημιώσεων απόλυσης των εργατοτεχνιτών με αυτές των υπαλλήλων. Προκαλώ την αντιπολίτευση να αμφισβητήσει ότι αυτές οι ρυθμίσεις βελτιώνουν ουσιαστικά τη ζωή των εργαζομένων!

Ακόμη και η περιβόητη ευελιξία στο ωράριο, αφορά τελικά τη “συμφιλίωση” της επαγγελματικής με την οικογενειακή ζωή των εργαζομένων! Και αυτό- ανεξάρτητα από τα συνθήματα- το καταλαβαίνει ο εργαζόμενος που θέλει να διευθετήσει το πρόγραμμα εργασίας του, για να μπορεί π.χ. να δει περισσότερες ώρες το παιδί του μία συγκεκριμένη μέρα που τον βολεύει. Μία ρύθμιση για την οποία η Αριστερά πανηγυρίζει και την παρουσιάζει ως “τετραήμερη εργασία χωρίς μείωση μισθού” όταν θεσμοθετείται στο Βέλγιο. Αλλά την κατήγγειλε ως “κατάργηση του οχταώρου” όταν το φέρναμε στην Ελλάδα ίδια και απαράλλαχτη!

Ας πάρουμε όμως και ένα ακόμη παράδειγμα: την Ασφαλιστική Μεταρρύθμιση για τη Νέα Γενιά. Και πάλι κατηγορηθήκαμε ότι θα «τζογάρουμε» τα χρήματα των νέων για να τους αφήσουμε χωρίς συντάξεις. Ποια είναι, όμως, η πραγματικότητα; Ότι εφαρμόσαμε ρυθμίσεις που πέτυχαν στις άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Εισαγάγαμε τους «ατομικούς κουμπαράδες» στις επικουρικές συντάξεις των νεοεισερχόμενων στην αγορά εργασίας, καθώς και όσων νέων μέχρι 35 ετών το επιλέξουν.

Οι νέοι αποκτούν πλέον μεγαλύτερο έλεγχο πάνω στην επικουρική τους σύνταξη και αντί να δίνουν τα χρήματά τους σε ένα γενικό «κορβανά», θα τα επενδύουν σε προσωπική βάση, επιλέγοντας οι ίδιοι μεταξύ τριών επενδυτικών προφίλ. Ακολουθήσαμε, δηλαδή, το σύστημα των περισσότερων προηγμένων ευρωπαϊκών χωρών, το οποίο, μεταξύ των άλλων, περιορίζει και τους κινδύνους που προκαλεί στο ασφαλιστικό σύστημα το δημογραφικό πρόβλημα. Η εμπειρία των χωρών αυτών (Δανία, Σουηδία, Ολλανδία, κ.λπ.) δείχνει ότι οι νέοι- με βάση υπολογισμούς του ΟΟΣΑ- μπορούν να λάβουν σύνταξη μεγαλύτερη από 43% έως 68% σε σχέση με σήμερα! Και φορέας αυτής της ρύθμισης είναι το νέο δημόσιο Ταμείο Επικουρικής Κοινωνικής Ασφάλισης (ΤΕΚΑ). Άλλη μία ρύθμιση κοινής λογικής που πολεμήθηκε με μανία!

Η ελληνική κοινωνία “μέσα στις αντιφάσεις της, χαρακτηρίζεται από έναν ισχυρό πραγματισμό. Δεν είναι δογματική και αποζητά ένα μείγμα πολιτικών που θα βελτιώσει τις συνθήκες ζωής των πολιτών σε ατομικό επίπεδο.” Αυτό είναι ένα μέρος των συμπερασμάτων της ανάλυσης της aboutpeople με το οποίο συμφωνώ. Αυτή είναι και η προσέγγιση της κυβέρνησης. Πώς το πετυχαίνουμε; Όχι με δικές μας πατέντες. Αλλά υιοθετώντας και προσαρμόζοντας πολιτικές που πετυχαίνουν σε άλλες προηγμένες χώρες. Διότι είναι οι σύγχρονες, ευρωπαϊκές πολιτικές που θα βοηθήσουν τη χώρα να πάει μπροστά και να διεκδικήσει το μέλλον που αξίζει. Οι πολιτικές της κοινής λογικής!

*O Κωστής Χατζηδάκης είναι υπουργός Εργασίας

Κατεβάστε όλη την έρευνα εδώ