Άδεια περιόδου: Γιατί πρέπει να πηγαίνεις στη δουλειά, ενώ υποφέρεις απ’ τον πόνο;

Εγώ περίοδο δεν έχω, αλλά κάτι φίλες μού έχουν πει ότι πονάει πολύ.

Γενικότερα, τα άτομα που έχουν περίοδο (don’t get shocked, δεν είναι μόνο οι γυναίκες που έχουν περίοδο) ενδέχεται να υποφέρουν από έντονο πόνο, ενώ την ίδια στιγμή θα πρέπει να φέρουν σε πέρας τις υποχρεώσεις τους και να είναι λειτουργικά.

Η απόφαση του ισπανικού κοινοβουλίου να εγκρίνει νόμο που προβλέπει άδεια εμμήνου ρύσεως αποτελεί ένα πρωτόγνωρο βήμα για την Ευρώπη.

Με τον νόμο αυτό, η Ισπανία γίνεται η πρώτη χώρα στην Ευρώπη και μία από τις λίγες στον κόσμο που ενσωματώνει αυτό το μέτρο στη νομοθεσία της.

Πριν οτιδήποτε άλλο, θα ήθελα να κάνω ξεκάθαρο ότι προβληματίστηκα αρκετά για το εάν είναι μια καλή ιδέα να γράψω αυτό το κείμενο, μιας και δεν δύναμαι να μπω στη θέση ατόμων που έχουν περίοδο.

Η ιστορία θα δείξει αν ήταν σωστή η απόφαση και προχωράω παρακάτω.

Αρχικά, μιλώντας για προνόμια, κάποιοι, διαβάζοντας την είδηση για την Ισπανία, έσπευσαν να πουν ότι η άδεια περιόδου αποτελεί τέτοιου είδους παροχή, υποστηρίζοντας μάλιστα ότι μια τέτοια απόφαση θα μπορούσε να δημιουργήσει εχθρικό κλίμα απέναντι στις “επωφελούμενες” γυναίκες.

Το να πονάς αφόρητα και να σου επιτρέπει το κράτος να μείνεις στο σπίτι δεν αποτελεί κανενός είδους “προνόμιο”. Αυτό είναι ισότητα. Εργασιακή.

Ισότητα, άλλωστε, σημαίνει να λαμβάνεις υπόψη τις συνθήκες στις οποίες εργάζεται ένας άνθρωπος και να προσπαθείς να απομακρύνεις τα εμπόδια που μπορεί να αντιμετωπίζει στην εργασία.

Δεν είμαστε όλ@ το ίδιο, υπάρχουν διαφορετικές ανάγκες και διαφορετικά χαρακτηριστικά σε κάθε ανθρώπινο ον.

Για αυτό, λοιπόν, η άδεια περιόδου αποτελεί ένα βήμα προς την ισότητα και όχι οτιδήποτε άλλο.

Την ίδια στιγμή, κάποιος άλλος θα πει ότι η άδεια περιόδου ίσως αποτελέσει αποτρεπτικό παράγοντα στο να προσλαμβάνονται γυναίκες, αφού η εργοδοσία θα πρέπει να δίνει έξτρα άδειες.

Ναι, μπορεί κάποια μυαλά εκεί έξω να το σκεφτούν αυτό και να το πράξουν, ωστόσο δεν αποτελεί λύση να μην παρθεί μια τέτοια απόφαση για αυτόν τον λόγο.

Μέσα σε αυτό το ερεβώδες τοπίο για τα εργασιακά δικαιώματα των γυναικών, η λύση είναι να θεσπιστούν νόμοι που να υποχρεώνουν τους εργοδότες σε ένα 50-50 ποσοστό στο εργατικό δυναμικό (50-50 όπως λογαριάζει το κράτος τι εστί φύλο), ούτε ώστε να αποφευχθεί κάτι τέτοιο, αλλά και ώστε η εργασία να μην αποτελεί ένα ανδροκρατούμενο και ενδεχομένως καταπιεστικό και σεξιστικό περιβάλλον για τις θηλυκότητες.

Βασικό και αναφαίρετο δικαίωμα

Υπάρχουν αρκετοί λόγοι για τους οποίους άτομα με περίοδο θα πρέπει να έχουν το δικαίωμα να λαμβάνουν άδεια μετ’ αποδοχών όταν δεν είναι σε θέση να είναι λειτουργικά στην εργασία τους.

Οι κράμπες και οι ημικρανίες περιόδου μπορεί να είναι εξαιρετικά επώδυνες, ειδικά για όσα άτομα υποφέρουν από παθήσεις όπως η ενδομητρίωση ή το σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών (PCOS). Η έντονη αιμορραγία κατά τη διάρκεια της περιόδου μπορεί επίσης να είναι ένα δύσκολο task για κάποια άτομα, ενώ η κόπωση μπορεί να επηρεάσει την παραγωγικότητα.

Αυτές οι συνθήκες είναι ικανές να σε δυσκολέψουν να επικεντρωθείς στην εργασία και η λήψη άδειας μπορεί να είναι απαραίτητη για τη διαχείριση του πόνου.

Την ίδια ώρα, δυστυχώς δεν παρέχουν όλοι οι χώροι εργασίας πρόσβαση σε προϊόντα περιόδου, όπως σερβιέτες και ταμπόν.

Και ας μην ξεχνάμε ότι το στίγμα γύρω από τα ζητήματα περιόδου, δύναται να δημιουργήσει συναισθήματα ντροπής και άγχους.

Μάλλον δεν είμαι ο μόνος που έχει βρεθεί μπροστά σε σκηνικό όπου μια φίλη ή μια συνάδελφος λέει ψιθυριστά ότι υποφέρει επειδή έχει περίοδο. Και όποιος πει ότι για τέτοια φαινόμενα ευθύνονται οι γυναίκες, θα πρέπει να σκεφτεί ξανά σε τι σεξιστική και μισογυνικη κοινωνία ζούμε.

Η Ασία έδειξε τον δρόμο

Στην Ιαπωνία, το δικαίωμα στην “άδεια εμμήνου ρύσεως” κατοχυρώθηκε με νόμο από το 1947. Οι εταιρείες δεν μπορούν να εξαναγκάσουν μια εργαζόμενη να εργαστεί εάν ζητήσει να λάβει “άδεια εμμήνου ρύσεως” και δεν υπάρχει όριο στον αριθμό των ημερών που μπορούν να ληφθούν για αυτή την άδεια, ωστόσο συνήθως είναι άνευ αποδοχών. Το 30% των εταιρειών προσφέρεται να καταβάλλει μερικώς ή πλήρως τον μισθό κατά τις ημέρες αυτές, σύμφωνα με μελέτη του ιαπωνικού υπουργείου Εργασίας, που πραγματοποιήθηκε το 2020 σε 6.000 εταιρείες.

Στην Ινδονησία, νόμος που υιοθετήθηκε το 2003 προβλέπει μια ή δύο ημέρες άδεια μετ’ αποδοχών κατά την έναρξη του εμμηνορροϊκού κύκλου σε περίπτωση επώδυνων συμπτωμάτων.

Στη Νότια Κορέα, από την άλλη, επιτρέπεται στις εργαζόμενες να παίρνουν άδεια εμμήνου ρύσεως μία ημέρα τον μήνα, η οποία είναι όμως άνευ αποδοχών. Στις εταιρείες που δεν συμμορφώνονται με τον νόμο επιβάλλεται πρόστιμο ύψους 3.750 ευρώ. Σύμφωνα με έρευνα του 2018, το 19% των γυναικών εργαζομένων δηλώνει ότι χρησιμοποιεί το δικαίωμα αυτό.

Τέλος, η Ταϊβάν αναγνωρίζει το δικαίωμα σε άδεια εμμήνου ρύσεως για τις εργαζόμενες από μια ημέρα τον μήνα μέχρι συνολικά τρεις ημέρες τον χρόνο. Ακόμη, επιτρέπεται στις εργαζόμενες να λαμβάνουν περισσότερες από μία ημέρες τέτοιας άδειας, οι οποίες όμως υπολογίζονται ως κανονικές ημέρες αναρρωτικής άδειας. Η άδεια εμμήνου ρύσεως καταβάλλεται όπως και η αναρρωτική άδεια, δηλαδή για τις μισές εργάσιμες ημέρες.

Στην Ελλάδα πότε;

Η Ισπανία αποτελεί την πρώτη ευρωπαϊκή χώρα που νομιμοποιεί την άδεια περιόδου και το ερώτημα είναι ένα. Μήπως θα πρέπει και στην Ελλάδα να ανοίξει μια τέτοια συζήτηση άμεσα;

Ειδικά στην Ελλάδα, που οι θηλυκότητες βιώνουν ακόμη και σήμερα αποκλεισμούς, διακρίσεις και υποτίμηση στους εργασιακούς χώρους μόνο και μόνο λόγω του φύλου τους, αυτό το βήμα θα μπορούσε να αποτελέσει ενδεχομένως μια μικρή χαραμάδα φωτός στο σκοτεινό τοπίο καταπάτησης των εργασιακών δικαιωμάτων τους.

Όσο για τα υπόλοιπα, χρειάζονται ακόμη δομικές αλλαγές, για να μπορέσουν επιτέλους να πουν οι θηλυκότητες ότι υπάρχει ισότητα στους εργασιακούς χώρους. Αλλαγές που μόνο η πολιτεία θα μπορούσε να κάνει. Και θα πρέπει να κάνει άμεσα.