Πέφτοντας από τα σύννεφα στον Νέο Κόσμο

“Η αστυνομία διερευνά τα αίτια της τραγωδίας στον Νέο Κόσμο”. H είδηση μεταδίδεται με έναν γραφειοκρατικό τρόπο, που καταλήγει ειρωνικός. Τι ακριβώς ψάχνει η αστυνομία; Ποια λογική εξήγηση μπορεί να βρίσκεται πίσω από το γεγονός ότι μια μητέρα πέταξε το παιδί της από το μπαλκόνι και μετά έπεσε και αυτή;

Γείτονες βεβαιώνουν ότι πρόκειται για μια ήσυχη οικογένεια που ποτέ δεν είχε δημιουργήσει προβλήματα στην πολυκατοικία ούτε υπήρχαν σημάδια ότι κάτι συμβαίνει πίσω από την κλειστή πόρτα του διαμερίσματός τους. Ο πατέρας κατέθεσε ότι δεν είχε υποψιαστεί τίποτα, ότι η σύζυγός του δεν είχε ψυχολογικά προβλήματα, ότι είχαν καλή σχέση μεταξύ τους. Αυτόπτες μάρτυρες δηλώνουν ότι η γυναίκα έδειχνε ατάραχη και ότι τίποτα και κανείς δεν μπορούσε να τη σταματήσει.

Η ψυχική ασθένεια δεν είναι μια έξαρση της στιγμής, δεν έρχεται και φεύγει σαν τον πυρετό, ούτε μπορεί να περάσει απαρατήρητη για πολύ καιρό. Αναπτύσσεται και εξελίσσεται αλλά επίσης προλαμβάνεται και αντιμετωπίζεται. Σε κάποιες περιπτώσεις επιτυχημένου θεραπευτικού πλαισίου, ειδικά σε ανοιχτές κοινοτικές δομές, χωρίς εγκλεισμό σε άσυλα,  μπορεί να εξαφανιστεί. Σε άλλες περιορίζεται τόσο πολύ που οι πάσχοντες μπορούν να έχουν μια εξαιρετική ποιότητα ζωής. Οσοι πριν από λίγους μήνες απολαύσαμε τη συναυλία κλασικής μουσικής στο Μέγαρο Μουσικής από λήπτες υπηρεσιών του κέντρου ημέρας της ΕΠΑΨΥ (Εταιρεία Περιφερειακής Ανάπτυξης Ψυχικής Υγείας) καταλάβαμε πολύ καλά τι θα πει αυτό. Σε καμία περίπτωση άνθρωποι που υποφέρουν από σοβαρή ψυχική ασθένεια δεν έχουν καλή τύχη αν δεν δεχτούν βοήθεια και υποστήριξη.

Το πρώτο είναι να αναγνωριστεί το πρόβλημα. Να παραδεχτούμε το κακό που συμβαίνει, να μιλήσουμε γι αυτό, να το δεχτούμε και να το παλέψουμε. Παρόλο που έχουν γίνει πολλά για την καταπολέμηση του στίγματος, υπάρχει ακόμη μεγάλη απόσταση να διανυθεί για να καταπολεμηθούν προκαταλήψεις και στερεότυπα. Συμβαίνει παντού γύρω μας να κρύβονται ψυχικές ασθένειες στο όνομα της μικροαστικής κανονικότητας μέχρι να αποκαλυφθούν αναγκαστικά όταν το σκοτάδι από τη μέσα μας ρωγμή ξεχυθεί με βίαιο πολλές φορές τρόπο.

Το επόμενο είναι να βρεθεί πλαίσιο υποστήριξης. Πού θα απευθυνθείς, ποιος θα σε κατευθύνει, πόσο θα αργήσει το ραντεβού, αν θα κουραστείς περιμένοντας, αν θα τα παρατήσεις, πόσο θα κοστίσει η προσπάθεια αν δεν καταφέρεις να “χωρέσεις” σε δημόσια δομή. Η ψυχιατρική μεταρρύθμιση δεν ολοκληρώθηκε ποτέ, οι αναγκαστικές νοσηλείες στα ψυχιατρεία (κατόπιν εισαγγελικής εντολής και με χειροπέδες αυξάνονται), οι μηχανικές καθηλώσεις (ασθενείς δεμένοι με ιμάντες στα κρεβάτια) επίσης και αυτό δείχνει ότι δεν αποτέλεσε προτεραιότητα ούτε για την κυβέρνηση που θέλει να λέγεται κυβέρνηση της Αριστεράς η ουσιαστική αναβάθμιση των υπηρεσιών ψυχικής υγείας για όλους.

Η αστυνομία δεν θα βρει τα αίτια της τραγωδίας στον Νέο Κόσμο αν δεν κάνουμε αυτή τη δύσκολη συζήτηση πριν πέσουμε από τα σύννεφα ξανά, την επόμενη φορά που μια Μήδεια ή ένας Ορέστης εμφανιστούν στη γειτονιά μας.