Απ’ το ‘πιστόλι’ στο ‘επονείδιστο’ και στη λαμέ γραβάτα

Εν αρχή ήν το χρέος. Από τη στιγμή που καταννοήσαμε ότι δεν πρόκειται για μια αφηρημένη έννοια, γύρω απ’ αυτό κινείται η πολιτική ζωή του τόπου. Με παραδοχές που ξεπερνούν κάθε όριο λογικής και αλλάζουν κατά το δοκούν.

Η πρώτη απ’ αυτές αφορά στη δημιουργία του. Ευτυχώς οι κρίσεις, έδωσαν τη δυνατότητα σε σοβαρούς συγγραφείς να αποτυπώσουν την ερωτική σχέση των ελληνικών κυβερνήσεων μαζί του. Βιβλία όπως το “Καταστροφές και θρίαμβοι” (οι 7 κύκλοι της σύγχρονης ελληνικής ιστορίας) του καθηγητή πολιτικής επιστήμης στο Yale κ. Στ. Καλύβα, το “Επτά πόλεμοι, τέσσερις εμφύλιοι, επτά πτωχεύσεις, 1821-2016” του διαπρεπούς ιστορικού κ. Γ. Β. Δερτιλή ή το πιο πρόσφατο “Σε τεντωμένο σχοινί” (εθνικές κρίσεις και πολιτικοί ακροβατισμοί) του επίσης ακαδημαϊκού Τ. Σ. Παππά, συγκεντρώνουν την ιστορική γνώση της παθογένειας του ελληνικού κράτους και καθιστούν προσβάσιμη την ιστορική γνώση προς αποφυγήν παρεξηγήσεων.

Ωστόσο οι παρεξηγήσεις τροφοδοτούνται από τον συνδυασμό της άγνοιας και της πολεμικής ρητορικής των λαϊκιστών πολιτικών. Στην αρχή της πρόσφατης κρίσης λοιπόν, το χρέος ήταν μια υπόθεση των άλλων. Οι πολίτες εξοργίστηκαν από την προκλητική φράση του Θ. Πάγκαλου ότι “μαζί τα φάγαμε”. Βουτηγμένοι στη σκανδαλολογία και έναν ρυπαρό πολιτικό και δημοσιογραφικό λόγο, οι πολίτες θεώρησαν ότι το χρέος διογκώθηκε αποκλειστικά και μόνον από τις μίζες. Δυστυχώς, όπως περιγράφουν και οι τρεις προαναφερθέντες συγγραφείς, συνέβαλλαν τα μάλα και η κακοδιαχείριση αλλά και το πελατειακό κράτος που πολλοί συμπολίτες μας επιζητούν. Έχουν ευθύνη βεβαίως και οι δανειστές που δια του δανεισμού θέλουν να εξυπηρετήσουν συμφέροντα.
Βάση της τελευταίας παραδοχής το θράσος πέρασε σε άλλο επίπεδο. Η χώρα δεν έχει ευθύνη για το χρέος. Μια δράκα συνωμοσιολόγων, σιωνιστών, εβραιομασώνων, κερδοσκόπων και λοιπών δημοκρατικών δυνάμεων ήταν αυτή που επέβαλε στη χώρα το δανεισμό. Εμείς άμαθοι τον αποδεχθήκαμε. “Μας είπαν πόσο ψηλά θα μας ανέβαζε αλλά δεν μας είπαν πόσο θα μας έριχνε”. Σαν διαφήμιση του ΠΑΣΟΚ για τα ναρκωτικά. Έτσι το χρέος “επί Ζωής” εκτός από μη βιώσιμο έλαβε και τον χαρακτήρα του “επαχθούς” και “επονείδιστου”. Ήταν η εποχή που η μονομερής διαγραφή πλασάρονταν ως λογική επιλογή. Διαδίδονταν από ανθρώπους που δεν είχαν καμία επαφή με το διεθνές χρηματοπιστωτικό σύστημα και ενδεχομένως και με την πραγματικότητα. 
Η φάση της συνειδητοποίησης, επέτρεψε στην αριστερά να κατανοήσει αυτό που για όλους τους υπόλοιπους ήταν κοινή γνώση.

Το “πιστόλι” στους διεθνείς δανειστές δεν ήταν επιλογή. Τότε ξεκίνησε η συζήτηση για το αν είναι απαραίτητη προϋπόθεση προκειμένου η χώρα να βγει από την “επιτροπεία και τα μνημόνια”. Δεν ήταν. Ούτε τώρα είναι. Πρόκειται απλώς για ένα βολικό αφήγημα, προκειμένου να υπάρχει ένας στόχος για τον οποίο θεωρητικά διαπραγματεύεται η Κυβέρνηση. Η Υπόθεση του χρέους είναι σοβαρή. Η εξυπηρετησιμότητα του κρίνει όχι μόνο την ευημερία στον τόπο μας αλλά και διασφαλίζει ότι οι δανειστές θα πάρουν τα λεφτά τους πίσω.

Δεν αποτελεί όμως ύψιστη προτεραιότητα σε ένα κράτος με τεράστιες ανάγκες για αλλαγές στην βάση της οικονομίας. Προς το παρόν άλλωστε οι δανειακές υποχρεώσεις δεν αποτελούν θηλιά. Υπάρχει χρόνος για να συζητήσουμε το πώς θα αναδιαρθρωθεί το χρέος ώστε η χώρα να μπορεί να το εξυπηρετεί δίχως να στραγγαλίζεται. Υπάρχουν επίσης και σοβαρότερα θέματα για τα οποία η Κυβέρνηση θα έπρεπε να δίνει μάχες. Δέχεται να λαμβάνει αντιαναπτυξιακά μέτρα αλλά δεν σηκώνει μύγα στο σπαθί της για το χρέος.

Ή μήπως σηκώνει; Διότι από τις ασαφείς αμπελοφιλοσοφίες περί κουρέματος, περάσαμε πρόσφατα στην “περιγραφή” των μέτρων για ελάφρυνση. Αυτή την περιγραφή θα αμπαλάρει η Κυβέρνηση. θα της φορέσει και μια λαμέ γραβάτα και θα προχωρήσει. Μπορεί επικοινωνιακά να μην είναι ότι καλύτερο αλλά ουσιαστικά δεν θα έχει καμία επίπτωση στην πορεία της χώρας. Λάβει δεν λάβει το δωράκι η Κυβέρνηση.

Αυτή η χρονικά ουδέτερη συγκυρία για την επίλυση της εξυπηρετησιμότητας του χρέους είναι το μεγάλο όπλο του Δόκτορος Σόιμπλε. Θα έπρεπε να είναι και της Ελληνικής Κυβέρνησης. Ο Γερμανός ΥΠΟΙΚ δικαίως υποστηρίζει ότι η επίλυση του θέματος τον πιέζει πολιτικά ενόψει της Γερμανικής κάλπης. Υποστηρίζει επίσης ότι αφού δεν είναι και τόσο επείγον να λυθεί (υπό την έννοια ότι δεν υπάρχουν άμεσες αποπληρωμές που να μην είναι εξυπηρετήσιμες), ας το δούμε αργότερα, μετά τις εκλογές του. 
Για την ελληνική Κυβέρνηση ο παράγων χρόνος θα έπρεπε να είναι επίσης ένα υπερόπλο. Η συζήτηση θα ήταν καλύτερο να συμβεί με τη χώρα σε μια πιο ισχυρή θέση. Έχοντας ολοκληρώσει τις μεταρρυθμίσεις που θα διευκολύνουν την ανάπτυξη, θα μπορούσε να διαπραγματευθεί καλύτερα για ότι ονομάζουμε reprofiling του χρέους. Δυστυχώς, όπως θα διαβάσετε και στα τρία βιβλία που αναφέρθηκαν στην αρχή η χώρα μας ουδέποτε αντιμετώπισε ορθολογικά την υπόθεση χρέος.

*Ο Σταμάτης Ζαχαρός είναι Αρθρογράφος του NEWS 247 και Σύμβουλος Έκδοσης της 24 MEDIA ( @SZacharos).