Ατίμωση: Μία ποινή χωρίς δικαστική απόφαση

Έξι από τις έντεκα γυναίκες που είχαν προσβληθεί από τον ιό HIV και συνελήφθησαν πριν από τέσσερα χρόνια με την κατηγορία ότι ασκούσαν πορνεία και μετέδιδαν σκοπίμως τον ιό δικάζονται στις 15 Νοεμβρίου στα δικαστήρια της Ευελπίδων. Οι πέντε δεν βρίσκονται πλέον στη ζωή για να μπορέσουν όχι μόνο να υπερασπιστούν τον εαυτό τους, αλλά να καταγγείλουν και όλους εκείνους που τις εξευτέλισαν, τις διαπόμπευσαν και τις έριξαν στην πυρά. Πριν ξεκινήσει η δίκη, καταδικάστηκαν με τη μεγαλύτερη ποινή που μπορεί να υποστεί άνθρωπος: την ατίμωση. Αρχαϊστή, ποινή ατιμίας. Με συνοπτικές διαδικασίες και την αγαστή συνεργασία της τότε πολιτικής ηγεσίας, των διωκτών και ενός οργανισμού υγείας, το έργο συμπληρώθηκε.

Συγκεκριμένα, την άνοιξη του 2012, στη διάρκεια της προεκλογικής περιόδου, όταν πλέον οι περικοπές στην υγεία και στην κοινωνική φροντίδα ήταν ορατές, δεκάδες γυναίκες που είχαν πρόβλημα εξάρτησης, χρησιμοποιήθηκαν ως οι “κακές μάγισσες” σε ένα σενάριο κατασκευής πολιτικού φόβου  που κάποιοι δημιούργησαν για να αποκομίσουν πολιτικά οφέλη και να παραμείνουν στην εξουσία.

Στο σενάριο αυτό, οι γυναίκες απετέλεσαν τον εχθρό, την “υγειονομική βόμβα”, που ήρθε να απειλήσει την Ελληνική οικογένεια και κοινωνία. Άλλωστε ήταν εύκολο να περάσει μία αντίληψη μισογυνισμού με εύκολα θύματα, όπως και στο μεσαίωνα, ορισμένες γυναίκες που παρεξέκλιναν από το παραδοσιακό πρότυπο. Η παρέκκλιση τους σχετίζεται με την εξάρτηση και την οροθετικότητα που αποτελούν καταστάσεις οι οποίες εύκολα μπορούν να δημιουργήσουν αναστάτωση στην κοινή γνώμη. Για ορισμένα μέσα ενημέρωσης αυτή η υπόθεση ανταποκρινόταν στο δίπτυχο “σεξ και ναρκωτικά”  και με την προβολή εικόνων και την παρουσίαση ρεπορτάζ που μεγαλοποιούσαν τους κινδύνους εξασφάλιζαν μεγάλη τηλεθέαση. Έλειπε όμως, ο ήρωας της υπόθεσης.

Τον ρόλο του σκηνοθέτη και πρωταγωνιστή, ως  προστάτη της κοινωνίας, πήρε ο τότε  παντοδύναμος υπουργός Υγείας, ο οποίος εκείνη την εποχή είχε αναλάβει να συρρικνώσει τον τομέα της υγεία και της κοινωνικής φροντίδας εκπληρώνοντας στο έπακρο τις μνημονιακές αποφάσεις και πολιτικές. Η αμοιβή του προφανώς θα ήταν σε ψήφους στις επικείμενες εκλογές του Μαΐου 2012. Και όπως φάνηκε αργότερα, αμείφτηκε πλουσιοπάροχα παίρνοντας  την πρώτη θέση στην εκλογική του  περιφέρεια.

Κάποιοι άλλοι προσπάθησαν να γίνουν αρεστοί στην πολιτική εξουσία για να διατηρήσουν τις θέσεις τους στους οργανισμούς παίρνοντας ρόλο «καλοθελητή». Για το συμφέρον της πατρίδας και το υποτιθέμενο κοινό καλό αποκάλυπταν:  “Αυτή, αυτή, αυτή…”, ξεχνώντας  τον όρκο του Ιπποκράτη. Κάποιοι επαγγελματίες και λειτουργοί έκαναν τη δουλειά τους. Έτσι, οι έντεκα «μάγισσες» προφυλακίστηκαν με συνοπτικές διαδικασίες και βαριές κατηγορίες, αφού πρώτα διασύρθηκαν, εξευτελίστηκαν και ατιμώθηκαν. Η αξία της ζωής και της ανθρώπινης αξιοπρέπειας  εκμηδενίστηκαν.

15 Νοέμβριου 2016. Η δίκη διακόπηκε και θα συνεχιστεί στις 21 Νοεμβρίου. Όποια απόφαση και να πάρει το δικαστήριο, η ποινή πρακτικά έχει οριστεί και εκτελεστεί από καιρό. Οι φωτογραφίες τους, που συνεχίζουν να είναι αναρτημένες στο διαδίκτυο αποτελούν ντροπή για τη χώρα μας και ένα μοναδικό παράδειγμα συνεχούς παραβίασης των ανθρώπινων δικαιωμάτων. Εκθέτουν όλους εκείνους που τις προβάλλουν, αλλά και όσους έχουν αδρανήσει στην αποκατάσταση της αλήθειας και της νομιμότητας.  Είναι «κρεμασμένες» εκεί, τέσσερα χρόνια μετά, παραβιάζοντας κατάφωρα κάθε λεπτό νόμους και ανθρώπινα δικαιώματα.

*Ο Χαράλαμπος Πουλόπουλος είναι Αναπληρωτής Καθηγητής Κοινωνικής Εργασίας στο Τμήμα Κοινωνικής Διοίκησης και Πολιτικής Επιστήμης του Δημοκρίτειου Πανεπιστήμιου Θράκης.