Μπορούμε να ελπίζουμε ακόμη σε μια συνταγματική αναθεώρηση;

Είναι βέβαιον ότι το 2018 που φθάνει σε λίγες μέρες είναι προεκλογικός χρόνος ,αφού  κατά το Σύνταγμα μας η εκλογική αναμέτρηση πρέπει να γίνει  το αργότερον μέχρι  και τον Σεπτεμβρίου 2019.

Ο δρόμος προς την άβυσσο, δηλαδή η  δημοσιονομική κρίση, αλλά και η σοβούσα κοινωνική αναταραχή και ανωμαλία, απεκάλυψε πλήρως την επιτακτική ανάγκη, για την αναμόρφωση του πολιτικού συστήματος μέσω μιας νέας ουσιαστικής και δραστικής συνταγματικής Αναθεωρήσεως. Η συζήτηση  και άμεση είναι και επίκαιρη. Η Βουλή ψηφίζει μόνη της, ως διακριτό αυτοτελές πολιτειακό όργανο, την αναθεώρηση του Συντάγματος. Η διαδικασία της αναθεώρησης εκτείνεται σε δύο συνεχόμενες περιόδους (άρα σε δύο συνεχόμενες Βουλές) και περιγράφεται αναλυτικά στο άρθρο 110 του Συντάγματος και στο άρθρο 119 του Κανονισμού της Βουλής. Το Σύνταγμα του 1975 έχει αναθεωρηθεί μέχρι σήμερα τρεις φορές: το 1986 (Α’ και Β’ Ψήφισμα), το 2001 και το 2008. Είναι προφανές εν όψει και της εκτάσεως της Αναθεωρητικής λειτουργίας.  ότι παράλληλα με το σύνηθες Έργο της η Βουλή πρέπει να προχωρήσει τάχιστα  με την επίσημη έναρξη της διαδικασίας Αναθεωρήσεως στις σχετικές εργασίες, ώστε στον  μέχρι τις βουλευτικές εκλογές χρόνο να έχει ολοκληρώσει το έργο της πρώτης φάσεως της Αναθεώρησης, Φοβούμαι ότι ο χρόνος δεν επαρκεί  για μια συστηματική και πλήρη Αναθεώρηση, ελλοχεύει και ο κίνδυνος ανατροπών από μικροπολιτικές σκοπιμότητες εν όψει των επικειμένων εκλογών. Έτσι κάθε καθυστέρηση είναι εγκληματικά επικίνδυνή. Ίσως ο Πολιτικός κόσμος να αρθεί στο ύψος των περιστάσεων αντιλαμβανόμενος τις επιτακτικές ανάγκες της Κοινωνίας και το Εθνικά συμφέρον και  πρέπει να συμφωνήσει σε άμεσα ζητήματα υψίστης προτεραιότητας για τον εκσυγχρονισμό της Πολιτείας . Είναι ντροπή  να διαλύεται η Βουλή με πρόσχημα την Προεδρική εκλογή, είναι ντροπή τα προνομία και ασυλίες βουλευτών και Υπουργών , είναι ντροπή η έλλειψη λογοδοσίας και θητείας σε όλα  τα αιρετά όργανα, είναι ντροπή ο μισός νεανικός πληθυσμός να ξενιτεύεται για να σπουδάσει (περίπου 65.000 έλληνες φοιτητές σπουδάζουν σήμερα στο εξωτερικό, σχεδόν 1 δισ. ευρώ «βγαίνει» ετησίως από τη χώρα μας για σπουδές), ενώ θα μπορούσε να σπουδάζει σπίτι του, είναι ντροπή τα κληροδοτήματα να ρημάζουν, γιατί αδυνατεί το κράτος να τα διαχειριστεί (χαρακτηριστικό το κληροδότημα Ζαΐμη και Μεταξάτου ),είναι ντροπή να μην ελέγχει κανένας την κρατική σπατάλη (80 δημόσιοι υπάλληλοι σε 2 κτίρια 80.000 τ.μ. που κοστίζουν 6 εκατ. ετησίως…)

Νομίζω ότι όλοι πρέπει να συμφωνήσουν τα ακόλουθα  ενδεικτικά σημεία:

1.- -Αξίζει θεραπευθεί το τεράστιο ζήτημα που δημιουργεί η διάταξη του άρθρου 32 Σ που επιτάσσει βουλευτικές εκλογές, αν στην εκλογή του ΠτΔ δεν επιτευχθεί αριθμητική πολιτική συναίνεση στη Βουλή. Προτείνεται να διεξάγονται τρείς ψηφοφορίες και στην Τρίτη να εκλέγεται Πρόεδρος με 151 ψήφους ,αλλιώς  οι δύο πλειοψηφήσαντες υποψήφιοι  Προέδροι τίθενται στην ψήφο του Λαού, που εκλέγει  τον ΠτΔ. Προτείνεται η  ενίσχυση των αρμοδιοτήτων του ΠτΔ

2.- Την απόλυτη καθιέρωση της Δικαστικής Ανεξαρτησίας, με την επιλογή της Ηγεσίας της Δικαιοσύνης από τις Ολομέλειες  των Ανωτάτων Δικαστηρίων, τροποποιουμένου σχετικά του άρθρου 90 παρ 5 Σ. αλλιώς  Να προκριθεί αλλιως  ως λύση η επιλογή της Ηγεσίας να γίνεται τελικά μετά από πρόταση της οικείας Ολομέλειας μεταξύ των αρχαιότερων δικαστών του οικείου δικαστηρίου σε διπλάσιο αριθμό των κενουμένων θέσεων, τότε την επιλογή να κάνει ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας. 

3.- Η αναβίβαση του ΑΕΔ,σε «Συνταγματικό» Δικαστήριο» που θα επιλύει τελικώς τα πάσης φύσεως συνταγματικά ζητήματα, με την χορήγηση δικαιώματος ατομικής προσφυγής από οποιονδήποτε πολίτη και την καθιέρωση προληπτικού ελέγχου συνταγματικότητος των νόμων και των κανονιστικών πράξεων από το Συμβούλιο της Επικρατείας. Προτείνεται βέβαια να διατηρήσουν όλα τα δικαστήρια (όλων των βαθμίδων και δικαιοδοσιών) τον έλεγχο της συνταγματικότητας των νόμων.

4.-Εκλογή λαϊκών δικαστών : Στα Ανώτατα Δικαστήρια να επιλέγονται (εκτός επετηρίδας) από τις Ολομέλειες τους κατά το 1/10 Δικαστές με ή χωρίς θητεία, που δεν προέρχονται όμως από το Δικαστικό Σώμα, διαθέτουν επαρκή νομική παιδεία και θα μεταφέρουν το λαϊκό αίσθημα στο δικαστήριο (όπως συμβαίνει με το ΑΕΔ στο οποίο συμμετέχουν σήμερα καθηγητές Πανεπιστημίου).

5.- Καθιέρωση θεσμού «Γενικού Επιτρόπου της Επικρατείας» με την μετατροπή της Γενικής Επιτροπείας της Επικράτειας του Ελεγκτικού Συνεδρίου, σε ανεξάρτητο δικαστικό ελεγκτή νομιμότητας, για τη διαφύλαξη της σύννομης και χρηστής διοικητικής δράσης που επάγεται δημοσιονομικό αποτέλεσμα και την καταπολέμηση της διαφθοράς. Στο Γενικό Επίτροπο της Επικρατείας υπάγονται διοικητικά όλοι οι ελεγκτικοί  μηχανισμοί του Κράτους.

6.-Τα μέλη της Κυβερνήσεως να μην υπερβαίνουν τους 20. Το εκλογικό σύστημα θα είναι σταθερό και θα μπορεί να αλλάζει μόνο με αυξημένη πλειοψηφία  της Βουλής.  

7.- Η κατάργηση κάθε μορφής προνομίου ή ασυλίας για τους βουλευτές και Υπουργούς. Ο μισθός των βουλευτών δεν μπορεί να υπερβαίνει το μισθού του Γενικού Διευθυντή.

8.- Η δημιουργία εκλογικών περιφερειών με γνώμονα την διαίρεση σε επίπεδο Περιφερειών, με βουλευτές Περιφέρειας και μόνιμο εκλογικό σύστημα. Πρόβλεψη για την ψήφο των αποδήμων Ελλήνων.

9. Να καθιερωθεί ασυμβίβαστο μεταξύ υπουργικής και βουλευτικής ιδιότητας. Οι υπουργοί να κωλύονται να είναι υποψήφιοι βουλευτές μετά τη λήξη της θητείας τους, για μια βουλευτική περίοδο.

10.- Προτείνεται, επίσης, ανώτατο όριο θητειών για όλα τα αιρετά αξιώματα: Για τους βουλευτές το όριο αυτό θα είναι δύο θητείες.

11.- Η δημιουργία του ΑΣΔΥ: (Ανώτατο Συμβούλιο Δημόσιων Υπηρεσιών) με ευθύνη την οργάνωση και τη διοίκηση του προσωπικού των δημοσίων Υπηρεσιών.

12,- Την πλήρη αναμόρφωση του άρθρου 16 Σ με στόχο την  «δωρεάν παιδεία»  με πλήρη και απόλυτη προστασία της αυτοδιοίκησης των ΑΕΙ κάτω υπό την αιγίδα του Κράτους, αλλά και την δημιουργία μη κρατικών Πανεπιστημίων και μάλιστα ξενόγλωσσων.

13. Η προστασία της Υγείας της  Εργασίας και της Κοινωνικής Ασφάλισης.

ΕΠΙΛΟΓΟΣ «Στην πολιτική, όπως και στον πόλεμο, η χαμένη στιγμή δεν ξανάρχεται πλέον» (Ν Βοναπάρτης)

Η σημερινή κρίση επιβάλλει την προσαρμογή του Συντάγματος μας για την θωράκιση της Ελληνικής Πολιτείας στις καινούργιες πραγματικότητες Είναι γνωστόν ότι   οι αποφάσεις της παρούσας Βουλής δεν δεσμεύουν την επόμενη, πράγμα το οποίο σημαίνει ότι μπορεί να τροποποιήσει κατά το δοκούν τις αναθεωρητέες διατάξεις αφού τις ψηφίσει με την απαιτούμενη πλειοψηφία

Το μεγαλύτερο πρόβλημα δεν είναι το Σύνταγμα αλλά κυρίως η στρεβλή εφαρμογή του και ας προσέξουμε όμως  μην χάσουμε και αυτή την ευκαιρία.

«Οι χαμένες ευκαιρίες δεν πηγαίνουν στον παράδεισο»

*Ο Αντώνης Αργυρός είναι δικηγόρος και νομικός Σύμβουλος του Πανεπιστημίου Αθηνών.