Δικαιοσύνη για τον Κώστα Φραγκούλη

Ο Κώστας Φραγκούλης είναι νεκρός. Ήταν δεκαέξι χρονών, ήταν Ρομά, έκλεψε βενζίνη αξίας 20 ευρώ, κυνηγήθηκε από τους αστυνομικούς, πυροβολήθηκε δύο φορές, η μία σφαίρα τον βρήκε στο κεφάλι. Ο αστυνομικός είπε ότι σημάδεψε στα λάστιχα, αλλά η μηχανή αναπήδησε στις γραμμές του τρένου και η σφαίρα αντί να πάει χαμηλά, πήγε ψηλά.

Στα χαμηλά είχαν πει ότι σημάδεψαν και οι αστυνομικοί που είχαν σκοτώσει πριν ένα χρόνο, έναν άλλο Ρομά, τον Νίκο Σαμπάνη. Από την άλλη, στον αέρα είχε πει ότι είχε στοχεύσει ο δολοφόνος του Αλέξανδρου Γρηγορόπουλου, Επαμεινώνδας Κορκονέας.

Γενικά, οι αστυνομικοί αλλού στοχεύουν και αλλού πηγαίνουν οι σφαίρες τους…

Τα ερωτήματα

Τα ερωτήματα που προκύπτουν από την τραγωδία της Θεσσαλονίκης είναι προφανή:

• Θα είχαν προχωρήσει οι αστυνομικοί σε μια τόσο άγρια καταδίωξη, αν ήταν «μπαλαμό» αυτός που είχε κλέψει τα 20 ευρώ;
• Θα είχαν πυροβολήσει με τόση ευκολία αν δεν ήταν παγιωμένη η κουλτούρα της ατιμωρησίας; Αν ο υπουργός ΠΡΟΠΟ, Τάκης Θεοδωρικάκος, δεν είχε σπεύσει να εκδηλώσει τη συμπαράστασή του στους αστυνομικούς που είχαν σκοτώσει τον Νίκο Σαμπάνη;
• Θα είχε σκοτωθεί ο Κώστας Φραγκούλης, αν η Δικαιοσύνη τιμωρούσε με ίδιο τρόπο τα εγκλήματα, ανεξάρτητα με το ποιος είναι ο θύτης και ποιο το θύμα;
• Θα εκτυλισσόταν μια τόσο μεγάλη επιχείρηση ενοχοποίησης του θύματος, αν ο Φραγκούλης δεν ήταν Ρομ και αν οι Ρομά δεν ήταν δεύτερης κατηγορίας Έλληνες πολίτες;
• Θα ακούγαμε τόσα πολλά «καλά του κάνανε», αν μεγάλο τμήμα της ελληνικής κοινωνία δεν είχαν παγιδευτεί στο τέλμα του κυνισμού, της αδιαφορίας και της αγριότητας;

Δικαιοσύνη

Αυτήν την ώρα αναδύεται επιτακτική η απαίτηση για δικαιοσύνη. Μια δικαιοσύνη που πολλοί τη γράφουν «δηκεοσίνη», δηλαδή με τον ανορθόγραφο (και γι’ αυτό ίσως πιο αληθινό) τρόπο που την έγραφε το πανό της οικογένειας του Νίκου Σαμπάνη στην πορεία του Πολυτεχνείου.

Το αίτημα της δικαιοσύνης για τον Κώστα Φραγκούλη έχει τρεις πτυχές. Η πρώτη είναι αυτή καθαυτή η ποινική αντιμετώπιση του εγκλήματος της Θεσσαλονίκης. Να μην αντιμετωπιστεί δηλαδή ο αστυνομικός ως a priori αθώος και ο Ρομά ως a priori ένοχος,
να μην αντιμετωπιστεί το θύμα ως ένοχο και ο θύτης ως αθώος. Παρακολουθώντας την προκλητική αδράνεια της Δικαιοσύνης στο ζήτημα των υποκλοπών κι έχοντας υπ’ όψη το ιστορικό των ποινικών υποθέσεων που εμπλέκονται κρατικοί λειτουργοί, είναι εύλογη η αμφιβολία για το αν όντως θα αποδοθεί δικαιοσύνη.

Οι συστημικές αλλαγές

Οι δύο άλλες πτυχές έχουν να κάνουν με τις συστημικές αλλαγές που απαιτούνται, σε θεσμικό και κοινωνικό επίπεδο. Δικαιοσύνη δεν μπορεί να υπάρξει αν δεν σπάσει η κουλτούρα της ατιμωρησίας της αστυνομίας -και θα έλεγα όλων των κρατικών αξιωματούχων. Υπενθυμίζω τι αναφέρει η Ειδική Έκθεση του Συνηγόρου του Πολίτη ως Εθνικού Μηχανισμού Διερεύνησης Περιστατικών Αυθαιρεσίας για το 2021:

«Κατά το 2021 η συντριπτική πλειοψηφία των πειθαρχικών υποθέσεων που διερεύνησε ο ΕΜΗΔΙΠΑ καταλήγουν σε πρόταση αρχειοθέτησής τους, η οποία με τη σειρά της βασίζεται στη μη αναγνώριση πειθαρχικής ευθύνης και, κατ’ επέκταση, στη μη επιβολή πειθαρχικών κυρώσεων.

Είναι χαρακτηριστικό ότι από το σύνολο των εκατό τριάντα οκτώ (138) υποθέσεων, που αποτέλεσαν αντικείμενο επεξεργασίας από τον Μηχανισμό το εν λόγω έτος, ποινές προτάθηκαν μόνο σε είκοσιδύο (22) περιπτώσεις. Από το σύνολο δε αυτό, στις οχτώ (8) περιπτώσεις η προτεινόμενη ποινή αφορούσε στην επιβολή προστίμου ενώ σε τρεις (3) η σχετική πρόταση εισηγούταν την ποινή της επίπληξης».

Χωρίς λογοδοσία δεν υπάρχει δικαιοσύνη. Αν αυτός που αυθαιρετεί ξέρει ότι θα τιμωρηθεί, θα το σκεφτεί δεύτερη φορά.

Οι Ρομά

Η τρίτη πτυχή έχει να κάνει με τους Ρομά. Οι Ρομά σύμφωνα με το ρατσιστικό στερεότυπο, επιλέγουν να ζουν στην εξαθλίωση και την παραβατικότητα. Η κοινή λογική βέβαια υποδεικνύει ότι ούτε κανείς επιλέγει την εξαθλίωση, αν έχει άλλη εναλλακτική, ούτε υπάρχουν εκ φύσεως παραβατικές ομάδες.

Πέρα όμως από την κοινή λογική, υπάρχει η εμπειρία στην Ελλάδα και τον κόσμο. Όποτε υλοποιήθηκαν προγράμματα ένταξης με συνέπεια και συνέχεια (δηλαδή προγράμματα που είχαν την κατάλληλη χρηματοδότηση και τον αναγκαίο χρονικό ορίζοντα), η κατάσταση στις κοινότητες των Ρομά άλλαξε. Ο κοινωνικός αποκλεισμός είναι αποτέλεσμα συστημικής αποτυχίας, όχι κάποιων ιδιαίτερων χαρακτηριστικών των αποκλεισμένων. Δικαιοσύνη λοιπόν.

Δικαιοσύνη για τον Κώστα Φραγκούλη, αλλά και για όλη την ελληνική κοινωνία.

Ακολουθήστε το News247.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις