ΕΦΚΑ: Το πιο κρίσιμο στοίχημα της χώρας

Το 2017 ξημέρωσε με ένα νέο ασφαλιστικό χάρτη. Ο ΕΦΚΑ αποτελεί μία μεγαλεπήβολη μεταρρύθμιση, καθώς το πολυκατακερματισμένο ασφαλιστικό με τις μεγάλες ανισότητες, έρχεται να ενοποιηθεί στο σύνολο του και σε όλα τα επίπεδα.

Το νέο σύστημα μεταβάλλει άρδην τα ασφαλιστικά δεδομένα και τις πολιτικές πολλών δεκαετιών. Υπόσχεται να αντιμετωπίσει την κατασπατάληση των ανθρώπινων και οικονομικών πόρων λόγω του κατακερματισμού του ασφαλιστικού. Κατακερματισμός, που είχε και άλλες συνέπειες, όπως πχ να καθυστερεί η απονομή συντάξεων μέχρι να συγκεντρωθεί ο ασφαλιστικός χρόνος από τα ταμεία ή εργοδότες που είχαν υποχρεώσεις προς περισσότερα από ένα ταμεία, να πληρώνουν μόνο το ΙΚΑ, να λαμβάνουν από εκεί ασφαλιστική ενημερότητα (αφού ουδείς επικοινωνούσε ως όφειλε με τα υπόλοιπα ταμεία) και να αμελούν τις υπόλοιπες υποχρεώσεις τους χωρίς συνέπειες.

Ποιο είναι όμως το μεγάλο στοίχημα:

Προκειμένου να μην καταρρεύσει το νέο σύστημα εν τη γενέσει του, οικονομικά και διοικητικά (δεδομένου ότι συμπεριλαμβανομένης της κρατικής χρηματοδότησης το έλλειμμα στον προϋπολογισμό του ΕΦΚΑ ξεπερνά το ένα δισ ευρώ, ποσό που καταρχήν θα καλυφθεί από τα αποθεματικά των ταμείων, η κινητή περιουσία των οποίων ανέρχεται σε οκτώ δισ ευρώ), είναι κρίσιμο το σύστημα να δουλέψει ώστε να είναι σε θέση τα αμέσως επόμενα χρόνια να ανταπεξέρχεται στις υποχρεώσεις του.

Δεν υπάρχει λοιπόν χρόνος για χάσιμο. Από διοικητικής άποψης πρώτα από όλα, το ζήτημα είναι πως θα “μονταριστούν” όλες οι επιμέρους υπηρεσίες των επιμέρους ταμείων και οι περίπου 8.500 εργαζόμενοι αυτών, που έχουν μάθει να δουλεύουν τα ιδιαίτερα συστήματα του κάθε ταμείου, αλλά και πως θα αναδειχθούν τα ανώτερα διοικητικά στελέχη με αξιοπιστία και διαφάνεια, γιατί ο ρόλος τους θα είναι καθοριστικός σε ένα πραγματικά εθνικό θέμα. Και υπάρχει βέβαια και το ζήτημα της ενιαίας μηχανογράφησης, την οποία η ελληνική πολιτεία υπόσχεται εδώ και δεκαετίες…

Ο ΕΦΚΑ είναι μία μεγαλεπήβολη μεταρρύθμιση λοιπόν, με ασφυκτικά χρονικά περιθώρια. Παρόλο που οι δανειστές αντιπρότειναν στην κυβέρνηση να καθυστερήσει η εφαρμογή του, υπήρξε ο φόβος ότι εάν δεν τηρούνταν η δέσμευση για λειτουργία από την 1-1-2017, η ελληνική πλευρά θα ήταν ανοιχτή στις πιέσεις κατά τη διαπραγμάτευση στα εργασιακά και ενώ είναι ανοιχτό το θέμα του χρέους.

Και ακριβώς το θέμα των εργασιακών συνδέεται κατά τρόπο καθοριστικό με την επιτυχία του ΕΦΚΑ. Αλλά και η λειτουργία του ΕΦΚΑ αποτελεί ταυτόχρονα ένα ακόμη επιχείρημα για την επαναφορά των συλλογικών συμβάσεων. Και βεβαίως και την αντιμετώπιση της αδήλωτης και της υποδηλωμένης εργασίας.

Η παρουσία της υπουργού Εργασίας Έφης Αχτσιόγλου στη χθεσινή συνέντευξη τύπου, αν και το ασφαλιστικό ζήτημα χειρίζεται ειδικά ο υφυπουργός Τάσος Πετρόπουλος, είχε στόχο να στείλει και αυτό το πολιτικό μήνυμα: Ότι η επιτυχία αυτού του εγχειρήματος συνδέεται με τα εργασιακά στο μέγιστο βαθμό. Διότι από την κατάσταση στα εργασιακά εξαρτάται η δυνατότητα του συστήματος να τροφοδοτείται με πόρους.

Σε μία χώρα με 2,5 εκατομμύρια συνταξιούχους και λιγότερους από 3,5 εκατομμύρια εργαζόμενους και όπου το ένα τρίτο του εργατικού δυναμικού αμείβεται με λιγότερα από 400 ευρώ (δηλαδή όπου δεν ισχύει όχι μόνο το παλιότερο ένα προς τρία, αλλά στην πραγματικότητα ούτε το ένα προς 1,1), το ασφαλιστικό σύστημα δεν τροφοδοτείται επαρκώς με εισφορές. Και ο φαύλος κύκλος των περικοπών δεν μπορεί να το σώσει.

Το μόνο, που μπορεί να το σώσει είναι η σωστή και αποτελεσματική διοικητική διαχείριση και η διασφάλιση των πόρων μέσω της πλήρους εργασίας.

*Της Βίκυς Σαμαρά, αρχισυντάκτριας πολιτικού του NEWS247