Εικόνα του είναι και του μοιάζουν…

Το ερώτημα έχει τεθεί άπειρες φορές: Πώς γίνεται άνθρωποι να ψηφίζουν έναν πολιτικό ψεύτη, απατεώνα, μισαλλόδοξο και ρατσιστή, που αναρωτιέται ο ίδιος αν «είμαι ναζί;».

Αυτή τη φορά οι απαντήσεις έχουν δοθεί προκαταβολικά και είναι πολλές, όσες και οι αναλύσεις που έχουν γίνει. Και δεν υπάρχει η εξήγηση «δεν ήξεραν». Όλοι ήξεραν, όλα ήταν φανερά εδώ και χρόνια. Από τότε που κυβέρνησε μέχρι σήμερα που ξανανίκησε.

Διότι στην ιστορία έχουμε και τραγικές ψηφοφορίες, με την εκλογή πολιτικών υπό τη δικαιολογία «δεν τους γνωρίζαμε». Τραγικότερη η εκλογή του Αδόλφου Χίτλερ. Ο οποίος, για να μην το ξεχνάμε, δεν έκανε πραξικόπημα: ψηφίστηκε από το 37,27% του γερμανικού λαού στις, τελευταίες πριν από την επακολουθήσασα τραγωδία με τους εθνικοσοσιαλιστές, ελεύθερες εκλογές του 1932. Ναι, οι Γερμανοί ψήφισαν τότε πρώτο κόμμα το κόμμα των ναζί.

Αλλά και για να μην πάμε τόσο μακριά: Έλληνες ψηφοφόροι ψήφισαν τέσσερις φορές με αξιοσημείωτα ποσοστά τους Έλληνες πολιτικούς απογόνους των ναζί. Τέσσερις φορές η Χρυσή Αυγή πήρε 7% και δύο φορές ήρθε τρίτο κόμμα! Ναι, στην Ελλάδα του Διστόμου και των Καλαβρύτων μπήκαν στη Βουλή ο Μιχαλολιάκος, ο Κασιδιάρης και τα άλλα ναζιστόπαιδα.

Η δικαιολογία «δεν τους γνωρίζαμε», που ίσχυε στην αρχή και έως έναν βαθμό για τις δύο προηγούμενες περιπτώσεις, επ’ ουδενί ισχύει για τον Τράμπ. Ο ισχυρισμός «δεν τον γνωρίζαμε» είναι αστείος. Το πιθανότερο είναι ότι τον ψήφισαν συνειδητά ακριβώς επειδή τον γνώριζαν. Επειδή πίστεψαν αυτά που τους είπε, επειδή δεν τους τρόμαξαν όσα έβγαιναν από το στόμα του.

Φυσικά, έχουν «δικαιολογίες»: οι αντίπαλοί του τούς ήταν αδιάφοροι, απεχθείς, μισητοί. «Εκφράζουν τις ελίτ» (λες και ο Τραμπ έρχεται από την εργατική τάξη). Ο Τραμπ υποσχέθηκε ότι θα τους δώσει δουλειές, που «τις παίρνουν οι μετανάστες» και θα τους αυξήσει τους μισθούς.

Έτσι ψηφίζει ο πολύς κόσμος, όταν θεωρεί ότι οι άλλοι «τον άφησαν απ’ έξω». Όταν οι Τραμπ υπόσχονται να αποκαταστήσουν «το γόητρο της Αμερικής» και να διώξουν τους «κακούς ξένους» και οι αντίπαλοί του δεν έχουν απαντήσεις ή αυτές «προσαρμόζονται», επί το κομψότερον, στη ρητορεία τους, ε τότε οι Τραμπ νικάνε.

Ναι, λοιπόν, οι άλλοι δεν είχαν ηγέτη. Βολόδερναν μέχρι σχεδόν το τέλος με τον αδύναμο Μπάιντεν και η διάδοχός του φαινόταν ότι «δεν μπορούσε». Σε ένα τέτοιο σκηνικό η «σκοτεινή Αμερική» του Τραμπ είχε το πάνω χέρι. Γιατί η «άλλη Αμερική» δεν εξέπεμπε φως, αν δεν είχε σκοτεινιάσει κι αυτή.

Μέσα σ’ αυτό το ζοφερό κλίμα, ο ψεύτης, μισαλλόδοξος και ρατσιστής Τραμπ είχε ήδη νικήσει. Ακόμα κι αν έχανε. Οι ψηφοφόροι τον ψήφισαν είτε αδιαφορώντας γι’ αυτό που είναι είτε γιατί αυτό που είναι δεν τους τρομάζει.

Δεν υπάρχουν αθώοι ψηφοφόροι. Είτε ψηφίζουν «κατά λάθος»(και εκ των υστέρων ανακαλύπτουν ότι «δεν ήξεραν») είτε ψηφίζουν απολύτως συνειδητά, αδιαφορώντας γι’ αυτό που βλέπουν και ακούνε.

Μπορεί να ισχύει η εξήγηση ότι επέλεξαν «το μη χείρον». Αλλά το πιθανότερο είναι ότι αυτοί οι ψηφοφόροι ταυτίστηκαν με το είδωλό τους. Όπως το λέει ο στίχος του ποιήματος, παραλλαγμένος για να αποδίδει τη σημερινή θλιβερή περίσταση: Εικόνα του είσθε, κοινωνία, και του μοιάζετε…