Είσαι είδηση; Ή είσαι με τη Λάικα ή με τον Έλον;

Είναι 11 το βράδυ – για τον δημοσιογράφο, δεν είναι νύχτα ακόμη – και η τηλεόραση παίζει debate ΣΥΡΙΖΑ και τις συζητήσεις μεθεόρτια. Αφενός αναρωτιέμαι πόσους ενδιαφέρει αυτό. Όπως είπε πουρνό πουρνό η υπέροχη Σώτη Τριανταφύλλου στο ίδιο κανάλι, το κρατικό, «Δεν με ενδιαφέρει καθόλου. Ένα γκρουπούσκολο που απλώς μας τελείωσε». Μαζί της.

Ακούω τους, πραγματικά, εξαίρετους συναδέλφους της ΕΡΤ, Χριστίνα Βίδου και Απόστολο Μαγγηριάδη, να προσπαθούν να βγάλουν μια είδηση εκεί που δεν υπάρχει. Και την ώρα που το σπίτι δύει και ο εγκέφαλος ησυχάζει, μου ξεκαθαρίζει μια κοινωνική, παγκόσμια, συνθήκη. Όλοι όσοι έχουν δύναμη σήμερα, είναι απλώς είδηση.

Δεν πρόκειται ασφαλώς για μια σοβαρή πολιτική ανάλυση, αλλά για σκέψου το, αλλιώς. Δεν ξέρεις τίποτα από πολιτική, δεν γνωρίζεις ιστορικά τις θεωρίες των μεγάλων θεωρητικών της Αριστεράς ή της αναρχίας. Δεν ασχολείσαι με τα άκρα παρά μόνο στο επίπεδο που είσαι υπέρ ή κατά των μεταναστών και λατρεύεις ή καις τη σημαία.

Τι σε επηρεάζει; Η εικόνα. Το σόου. Το γκελ. Τα λάθη. Η πρόσκληση. Το θράσος.

Στα social media κυκλοφορεί η φωτογραφία όπου Ντόναλντ Τραμπ, Nτόναλντ Τραμπ Jr., Έλον Μασκ και Ρόμπερτ Κέννεντυ (ήμαρτον δηλαδή, ο RFK Jr είναι ανιψιός του Τζον και πρωτεργάτης των αντεμβολιαστών – στράφι το DNA), τρώνε μπέργκερ, κρατούν τις πιο πλαστικές πατάτες του κόσμου γελώντας και απλώς αποφασίζουν πώς θα διαχειριστούν τα δισεκατομμύρια των άλλων και τα δικά τους. Και το ποστάρουν αρκετοί, εκφράζοντας την απέχθειά τους, δηλώνοντας ότι αυτή η εικόνα δηλώνει περιτράνως τι σημαίνει Τραμπ και ποιο είναι το μέλλον του κόσμου και τι να περιμένουμε. Ναι. Έτσι είναι. Και; Τι σημαίνει η δική μας απέχθεια και η μομφή για αυτούς; Τίποτα όπως απεδείχθη. Απεναντίας, αυτή η φωτογραφία έχει ταξιδέψει και στο τελευταίο δεντρόσπιτο της Αμερικής και την έχει δει κάθε πικραμένος. Έχει γίνει viral.

Και σήμερα αυτό βγάζει κυβερνήσεις. Την ώρα δηλαδή που στο debate του ΣΥΡΙΖΑ καθρεφτίζεται η κατάστασή του, τουτ’ έστιν ούτε είδηση δεν μπορούν να βγάλουν, την ίδια ώρα, η είδηση έρχεται από την αγωνία που προκαλεί ο Στεφ βγαίνοντας στα κανάλια σχετικά με το όνομα του νέου του κόμματος που θα ανακοινωθεί το Σάββατο. ΑΥΤΗ ΕΙΝΑΙ ΜΕΓΑΛΥΤΕΡΗ ΕΙΔΗΣΗ. Γιατί ο ίδιος είναι είδηση. (Καλά, όχι ότι οι παρακαθήμενοι άλλοι του debate θα έπρεπε να είναι είδηση για κάποιον σοβαρό λόγο, αλλά λέμε τώρα. Αυτοί έχουν κάψει το χαρτί τους καιρό τώρα – εκτός ενός ίσως, αλλά και πάλι).

Όπως είδηση είναι ο Τραμπ και κάθε μουρλο-μικρο δικτατορίσκος ή μεγαλύτερος δικτάτορας ή αφελής καλό- (ή κακό-) προαίρετος άνθρωπος.

Κάποτε, οι δάσκαλοί μας οι μεγάλοι, μας έλεγαν να διασταυρώνουμε ό,τι γράφουμε, να ψάχνουμε την ουσία και να διαβάζουμε πίσω από την είδηση, να αναλύουμε με επιχειρήματα και να βρίσκουμε ανθρώπους να μιλήσουν, σοβαρούς και ακέραιους. Σήμερα, αν δεν έχεις καμία είδηση, καμία φράση, καμία φωτογραφία που θα φέρει κλικς, δεν είσαι relevant (νέα έκφραση και αυτή). Και, πια, όταν κάνω συνεντεύξεις, αφαιρώ ωραίες και ενδιαφέρουσες δηλώσεις μόνο και μόνο για να ΜΗΝ γίνουν viral και για να μην εκθέσουν τους φιλοξενούμενούς μου, όχι γιατί είπαν κάτι τρομερό, αλλά γιατί είπαν κάτι που αν το βγάλεις από το στενό πλαίσιό του, γίνεται τίτλος και υπέρτιτλος και θα το παίζουν τα κανάλια ασταμάτητα. Και δεν θέλω, δεν θα ήθελαν και εκείνοι.

Και δεν θέλουν πολλά μέσα, αλλά υπάρχουν εκείνα που θα αλλοιώσουν και θα κερδίσουν από την παραποίηση και την παραπληροφόρηση. (Στις παγκόσμιες αρχές δεοντολογίας της δημοσιογραφίας, υπάρχει παράγραφος Misleading Information και εκεί λέει πως οδηγείς λανθασμένα αναγνώστη, ακροατή ή θεατή όταν αφαιρείς κομμάτι από το όλον ή επαναλαμβάνεις κάτι χωρίς λόγο).

Έτσι και στην πολιτική: όποιος θέλει, έχει και μια τρέλα, έχει τσαγανό ή αναίδεια, έχει γοητεία ή περισσή γελοιότητα πάνω του – δεν έχει σημασία αν το πρόσημο θα είναι θετικό ή αρνητικό αρκεί να ξεπερνά το όριο, ακόμη καλύτερα αν σου προκαλεί απέχθεια -, αυτός πετυχαίνει.

Κάθε φορά που διαβάζω στα κοινωνικά δίκτυα ένα δεικτικό σχόλιο για τα αυτονόητα, όπως για την εικόνα Tραμπ, κάθε μα κάθε φορά, σκέφτομαι πόσο μάταιο είναι όλο αυτό. Πόσο μάταιο να γράφουμε αυτά για τα οποία συμφωνούμε μεταξύ μας (το κάνω και εγώ, μην κάνω την έξυπνη). Πόσο μάταιο να αναπαράγουμε αυτά για τα οποία θα συνεπικουρούν οι «φίλοι» μας. Είναι σαν να διαμαρτύρεσαι για αυτούς που βάζουν φόλες – απλώς στενοχωριόμαστε μεταξύ μας.

Έτσι, για να επανέλθουμε στο αρχικό ζητούμενο, η πολιτική σήμερα διαμορφώνεται σε επίπεδο αισθητικό και κοινωνικό, από αυτόν που μπορεί να είναι είδηση. Τα επί της ουσίας, δεν μπορούν πια να γίνουν είδηση. Τότε που μπορούσαν, πήγαινε στο φεγγάρι η Λάικα, όχι ο Έλον.