Το savoir vivre του πένθους

Viral έγινε η φωτογραφία της Άννας Μαρίας από την κηδεία του συζύγου της.

Και δικαίως.

Μια μοναχική φιγούρα με βλέμμα γεμάτο πόνο και χέρια σταυρωμένα στο στήθος. Για να μη σε αγγίξει αυτή η εικόνα, πρέπει να είσαι εντελώς αναίσθητος.

Η γυναίκα αυτή θρηνούσε και όλοι – η σχεδόν όλοι – στεκόμαστε με σεβασμό μπροστά στην απώλεια της. Άλλωστε, όταν σβήσουν οι προβολείς, ο άνθρωπος που έχει χάσει αγαπημένο του πρόσωπο, μένει μόνος, ολομόναχος προσπαθώντας να διαχειριστεί το πένθος του μέσα σε σκοτεινά δωμάτια με σφαλιστά παράθυρα.

Viral είχε γίνει και η φωτογραφία της Μάγδας Φύσσα που κλαίγοντας έγερνε το κεφάλι στον τάφο του παιδιού της, κρατώντας σφιχτά ένα κόκκινο λουλούδι. Την είδαμε να κλαίει, την είδαμε να γονατίζει, να σηκώνεται, να συνεχίζει, να λυγίζει, να φωνάζει το δίκιο της στις δικαστικές αίθουσες, να καταρρέει, να σπαράζει, να στέκεται ξανά στα πόδια της.

Και να συνεχίζει.

Να συνεχίζει τον αγώνα μέχρι να δικαιωθεί ο Παύλος της και να τιμωρηθούν οι φονιάδες του.

Λίγοι άνθρωποι μισήθηκαν από τους κυρπαντελήδες όσο η Μάγδα Φύσσα.

Φίδια φαρμακερά χόρευαν πάνω σε πληκτρολόγια φτύνοντας τους πιο αισχρούς χαρακτηρισμούς, τις πιο θανάσιμες κατάρες.

Δεν τα κατάφεραν.

Κι ούτε πρόκειται.

Κάθε προσπάθεια τους συντριβόταν σε ένα τείχος από ασπίδες που κρατούσαν δημοκράτες, αγωνιστές.

Κανένας άνθρωπος με μισό δράμι ενσυναίσθησης δεν θα τολμούσε να παραλληλίσει τις δυο γυναίκες. Κι όμως έγινε κι αυτή η ανίερη σύγκριση. Τόλμησαν οι τζιχαντιστές της γνωστής ιδεολογίας να βάλουν δίπλα δίπλα τις φωτογραφίες τους και να (συγ)κρίνουν τον τρόπο που διαχειρίζονται το πένθος τους.

«Μα τι αξιοπρέπεια η βασίλισσα μας! Ενώ η άλλη η Πειραιώτισσα θρηνεί με έναν τρόπο καθόλου έλεγκαντ».

Τίποτα πιο αξιοθρήνητο από το τσόκαρο που νομίζει πως είναι γόβα και παραδίδει μαθήματα savoir vivre για τις κηδείες: τόσο κλάψε, έτσι ντύσου, έτσι μίλα, έτσι σώπα, έτσι στάσου, αυτό πράξε.

Κι όχι φωνές. Προπάντων όχι φωνές και ουρλιαχτά πάνω στον τάφο. Αυτά τα κάνουν οι παρακατιανές που δεν έχουν τρόπους κι ούτε έμαθαν πώς καθαρίζουμε το πορτοκάλι.

Έτσι μας μίλησαν για ‘αξιοπρέπεια’ και φινέτσα αυτοί που μεγάλωσαν στις κομητείες της Ψωροκώσταινας, κυνηγώντας αλεπούδες και πίνοντας τσάι στο Μπλε Σαλόνι με τους προγόνους στα τσιγκέλια.

Κόσμο πολύ πήρε το Ντόυντον Αμπι στο λαιμό του, δεν συμφωνείτε Mr. Carson;

Άλλη φινέτσα έχει του γαλαζοαίματου το πένθος, πώς να το κάνουμε. Είναι πιο φίνο, πιο αριστοκρατικό. Το γεγονός ότι ζούμε σ’ έναν τόπο όπου το μανιάτικο μοιρολόι είναι αποσκευή πολύτιμη της κληρονομιας μας, σιγά μην το καταλάβουν ποτέ.

Δεν μπορούν και δεν θέλουν να καταλάβουν πως το πένθος δεν έχει όρια, savoir vivre ή προκρούστειες προδιαγραφές. Δεν υπάρχουν κανόνες, δεν υπάρχουν ΄πρέπει’, δεν υπάρχουν ‘μη’.

Κι ας μας έμαθαν έτσι.

Κι ας μας μεγάλωσαν έτσι.

Η μέγγενη του παρελθόντος εγκλώβισε στη μαυροντυμένη μοναξιά τους γενιές ολόκληρες. Αν οι πενθούντες δεν υπέκυπταν στους κώδικες συμπεριφοράς που η κοινωνία επέβαλε, τότε γίνονταν παρίες, κατάπτυστοί και καταγέλαστοι από όλους.

Αφήστε γαμώτο τους ανθρώπους ήσυχους.

Αφήστε τους στον πόνο τους.

Δεν μάς πέφτει λόγος ούτε πως θα ντυθούν, ούτε πώς θα πενθήσουν, ούτε πως θα διαχειριστούν τον βιο τους από τον θανατο και μετά.

Ξέρω γυναίκα που λάτρευε τον άντρα της και μπόρεσε κι έκλαψε δυο χρόνια μετά.

Ανθρώπους που κλείνονται στον εαυτό τους, ανθρώπους που θέλουν να βγουν έξω γιατί δεν αντέχουν το άδειο σπίτι.

Ανθρώπους που μαυροντύνονται για χρόνια κι άλλους που δεν αντέχουν ούτε λεπτό τα μαύρα.

Ανθρώπους που σιωπούν κι ανθρώπους που φλυαρούν, ανθρώπους που πίνουν για να ξεχάσουν, ανθρώπους που πέφτουν με τα μούτρα στη δουλειά για να μη σκέφτονται. 

Κανένας πόνος δεν μοιάζει τον άλλον. Οι πόνοι δεν είναι κολλητάρια μεταξύ τους, δεν κάνουν παρέα μεταξύ τους, καθένας τους είναι μοναδικός, καθένας εκφράζεται διαφορετικά.

Και πάνω απ’ όλα, καθένας είναι σεβαστός. Απολύτως και από όλους.

Πάρτε λοιπόν από πάνω μας αυτές τις φωτογραφίες των άθλιων συμψηφισμών. Τροχονόμους στη ζωή μας δεν γουστάρουμε κι ούτε θα βγάλουμε τους πόνους να τους μετρήσουμε.

Γιατί αν το κάναμε με τη δική σας λογική, θα λέγαμε πως είναι διαφορετικό να χάνει μια γυναίκα τον πλήρη ημερών άντρα της από φυσικά αίτια. Κι άλλο να χάνει μια μάνα το παλικάρι της από χέρι φονικό. 

Αλλά δεν το λέμε.

Γιατί δεν είμαστε σαν τα μούτρα σας.

Κι ούτε θα γίνουμε ποτέ.

Σεβασμός.