Έτσι θα σας αναπτύξουμε

Ανέκαθεν είχα την πεποίθηση ότι η πιστή εφαρμογή οποιουδήποτε μνημονίου είναι λιγότερο σημαντική από την δημιουργία ενός εθνικού αναπτυξιακού πλάνου. Το ίδιο πίστευαν άλλωστε και οι δανειστές που μιλούσαν για την “ιδιοκτησία του προγράμματος”. Χρειάστηκαν 8 χρόνια, αρκετές κάλπες, ακόμη περισσότερες κολωτούμπες και τρομερές θυσίες των Ελλήνων πολιτών αλλά η ώρα ήγγικεν. Ο Ευκλείδης Τσακαλώτος κατάστρωσε το απόλυτο αναπτυξιακό σχέδιο και μπορεί να μην το μοιράστηκε μαζί μας αλλά διέρρευσε αφού το παρουσίασε στους τοκογλύφους.

Το ολιστικό αναπτυξιακό σχέδιο του Ευκλείδη Τσακαλώτου (εφεξής θα το αποκαλούμε Το Σχέδιο), δικαιολογεί απόλυτα τον τίτλο του. Έχει απ’ όλα. Έχει και δεσμεύσεις για δημοσιονομική πειθαρχία, και περιγραφή των χρηματοδοτικών εργαλείων και φυσικά παροχές. Αυτό που δεν έχει είναι σαφή περιγραφή των δράσεων που θα οδηγήσουν στην ανάπτυξη. Έτσι, ενώ περιγράφει αυτά που παλιότερα η Κυβέρνηση ονόμαζε αντίμετρα (και πιο παλιά παράλληλο πρόγραμμα και ακόμη πιο παλιά πρόγραμμα Θεσσαλονίκης) έχει ελάχιστες αναφορές στις αναπτυξιακές δράσεις. Ακόμη και αυτές οι αναφορές είναι εξαιρετικά γενικόλογες.

Είναι δύσκολο να διακρίνει κανείς τον σχεδιασμό πίσω από την αναφορά στην “βελτίωση του επιχειρηματικού περιβάλλοντος” ως βασική αναπτυξιακή δράση. Θα μπορούσε ίσως να είναι το αποτέλεσμα αναπτυξιακών πολιτικών. Όπως άλλωστε σχολιάζουν πηγές των δανειστών που είχαν την χαρά και την τιμή να πάρουν μια γεύση από “Το Σχέδιο”, δεν περιλαμβάνεται ούτε καν ένα χρονοδιάγραμμα ή κάποια στοχοθεσία για την συγκεκριμένη ευχή. Ομοίως και για την επόμενη δράση. Την “αύξηση των εξαγωγών”. Δεν διευκρινίζεται αν η Κυβέρνηση θα δώσει κίνητρα ή διευκολύνσεις στις επιχειρήσεις για εξαγωγές. Το ίδιο και για την δράση “δημιουργία περισσότερων και καλύτερων θέσεων εργασίας”. Ο στόχος είναι κοινός αλλά θα περίμενε κανείς ότι “Το Σχέδιο” θα μας εξηγούσε λεπτομερώς πώς θα συμβεί.

Η μεγάλη στιγμή του “Σχεδίου” είναι αναμφίβολα η αναφορά στην “Στήριξη σε βασικούς τομείς”. Πρόκειται για το απόλυτο αναπτυξιακό πλάνο. Ίσως αυτό να είχε δει ο Γκουρία όταν γλαφυρά περιέγραφε ότι η χώρα είναι έτοιμη για εκτόξευση. Είναι προφανές ότι στηρίζοντας τους βασικούς τομείς, η οικονομία θα απογειωθεί και οι δανειστές θα τρίβουν τα μάτια τους ενώ παράλληλα θα ευλογούν τον Θεό που τους φώτισε να δανείσουν μια χώρα που σχεδιάζει να στηρίξει τους βασικούς τομείς.

Για να είμαστε τίμιοι πάντως, ούτε οι παροχές δεν προσδιορίζονται με μεγαλύτερη ακρίβεια. “Το Σχέδιο” αναφέρεται σε στήριξη της εκπαίδευσης, σε ενίσχυση και αναβάθμιση του κοινωνικού κράτους, σε παροχή υγειονομικής περίθαλψης για όλους, σε προώθηση κοινωνικά προσανατολισμένης οικονομίας και σε στήριξη της περιφερειακής ανάπτυξης. Όπως και πριν το κερασάκι το άφησα για το τέλος. Το σχέδιο περιλαμβάνει “τους νέους στην κορυφή της ατζέντας”. Αυτούς τους ίδιους νέους που αμείβονται για την εργασία τους με ποσά μικρότερα των συντάξεων και άμα τύχει να χάσουν τη δουλειά τους, δεν παίρνουν ούτε ένα αξιοπρεπές επίδομα ανεργίας.

Ο διακαής πόθος της Κυβέρνησης για τη δημιουργία μιας -αναπτυξιακής, όπως την ονομάζει- τράπεζας δεν θα μπορούσε να λείπει από ένα τέτοιο σχέδιο. Τι κρίμα όμως που ο κέρβερος Ντράγκι την έχει απορρίψει σε κάθε δυνατό τόνο.

Μπορώ βεβαίως να φανταστώ τις αντιδράσεις του Υπουργού Οικονομικών για την κριτική που αναμένεται να δεχθεί “Το Σχέδιο”. Θα κάνει λόγο για εικασίες, για λάθος διαρροές ενδεχομένως και για μονταζιέρα. Ίσως και να έχει δίκιο. Αν δεν έχουμε την πλήρη εικόνα του σχεδίου, μπορεί να βγάζουμε λάθος συμπεράσματα. Και αυτό όμως είναι ένα πρόβλημα του ΥΠΟΙΚ. Θα όφειλε να έχει δημοσιοποιήσει ο ίδιος το σχέδιο και να έχει εξηγήσει στους πολίτες το σκεπτικό του.

Αντ’ αυτού επέλεξε να το κρατήσει κρυφό, να το μοιραστεί πρώτα με τους δανειστές και όχι με τους πολίτες αυτής της χώρας που θα κληθούν να το εφαρμόσουν και να υποστούν τις συνέπειές.