Στην πολιτική επιβιώνουν κάποιοι έξυπνοι που μας δουλεύουν ή κάποιοι ηλίθιοι που μιλάνε σοβαρά;

Μερικές φορές αναρωτιέμαι, αν στην πολιτική επιβιώνουν κάποιοι έξυπνοι που μας δουλεύουν ή κάποιοι ηλίθιοι που μιλάνε σοβαρά..!

Η απορία μου είναι παραφθορά γνωμικού ενός Καναδού συγγραφέα και καθηγητή πανεπιστημίου, του Λώρενς Πήτερ, που έκανε καριέρα στις Η.Π.Α. και έμεινε γνωστός για την διατύπωση της λεγόμενης «Αρχής του Πήτερ», η οποία υποστηρίζει πως «σε ένα οργανισμό όλοι ανεβαίνουν στην ιεραρχία ως το σημείο της ανικανότητάς τους».

Επειδή όμως οι εξαιρέσεις επιβεβαιώνουν τους κανόνες, υπάρχουν κάποιοι, για τους οποίους η «Αρχή του Πήτερ» δεν ισχύει. Και ανεβαίνουν την ιεραρχία ξεπερνώντας ακόμα και το σημείο ανικανότητάς τους! Ή ακόμα και το κρίσιμο σημείο μιας γενικά αποδεκτής ηθικής.

Για παράδειγμα, κάποιοι μπορεί να μην διστάζουν να γίνουν η αιτία να κινδυνεύσει η ζωή ακόμα και νηπίων, μόνο και μόνο, για προσωπικό συμφέρον… Και πρόσκαιρη δημοσιότητα… Για είναι στον «αφρό» της επικαιρότητας… Για να «ψαρέψουν» σε «θολά νερά»!

Η… «αυθαίρετη» -και άσχετη, να διαβεβαιώσω, με την τρέχουσα επικαιρότητα- αυτή υπόθεσή μου, μου θυμίζει ένα διήγημα του Μ. Καραγάτση, που έχει τίτλο το «Κουμπί του Μανταρίνου» που περιλαμβάνεται στην συλλογή του συγγραφέα, με τίτλο «Το νερό της βροχής».

Στο διήγημα αυτό του Καραγάτση κεντρικός ήρωας είναι ένας πάμφτωχος, αλλά τίμιος εφοριακός, ο Δημήτρης, ο οποίος μισεί τον πλούτο. Μια μέρα ένας συνάδελφος και φίλος του, ο Παυλάκης, που βλέπει αλλιώς τα πράγματα, του θέτει ένα ερώτημα:

«- Αν σου έλεγαν, Δημητράκη μου, πως άμα πατήσεις αυτό εδώ το κουμπί, θα πεθάνει στην Κίνα ένας Μανταρίνος; Κι όλα τα πλούτη του θα τα κληρονομήσεις, δίχως να μαθευτεί πως εσύ τον σκότωσες; Τι θά ‘κανες; Θα το πατούσες το κουμπί;

– Ποτέ! Ποτέ! (…) Ο τίμιος είναι υπόλογος απέναντι στη συνείδησή του και μόνο (…)

Και ήταν τόσο υπέροχος όταν έλεγε αυτά τ’ ανώτερα λόγια, που ο Παυλάκης τον φασκέλωνε με οίκτο και συμπόνια».

Για τους περισσότερους από εσάς, βέβαια, για αυτήν την «αυθαίρετη» -και άσχετη, θα επαναλάβω με την τρέχουσα επικαιρότητα- υπόθεση που διατυπώνω, θα έρχεται σίγουρα στο μυαλό σας ο διάλογος του Δημήτρη Χορν (Κλέων) με τον Περικλή Χριστοφορίδη (Μανώλης) στην ταινία του Γιώργου Τζαβέλλα, «Μια ζωή την έχουμε», όπου κι εκεί ακούμε για την «θεωρία του Μανδαρίνου»:

Ρωτάει ο «Μανώλης» τον «Κλέωνα»

«Μανώλης: Αν σου πουν ότι τώρα, εδώ στην Αθήνα, θα πατήσεις ένα κουμπί και την ίδια στιγμή στα βάθη της Κίνας θα πεθάνουν τρεις χιλιάδες μανδαρίνοι. Αλλά εσύ θα γίνεις πάμπλουτος! Το πατάς το κουμπί?

Κλέων: Τρεις χιλιάδες μανδαρίνοι στα βάθη της Κίνας…

Μανώλης: Κίτρινοι, σαν τις χρυσές λίρες!

Κλέων: Πες τρεισήμισι, κάθε μανδαρίνος και λίρα… και πάλι θα το σκεφτόμουνα».

Να επιστρέψω όμως στην «αυθαίρετη» -και άσχετη, θα επαναλάβω για μια ακόμα φορά με την τρέχουσα επικαιρότητα- υπόθεσή μου:

Αν μπορούσε κάποιος να πατήσει ένα κουμπί, για να αποκτήσει μια πρόσκαιρη δημοσιότητα… για είναι στον «αφρό» της επικαιρότητας… και για να «ψαρέψει» σε «θολά νερά», με ρίσκο να κινδυνεύσουν κάποια νήπια, θα το έκανε;

Δηλαδή, στην πολιτική επιβιώνουν τελικά κάποιοι έξυπνοι που μας δουλεύουν ή κάποιοι ηλίθιοι που μιλάνε σοβαρά;