Ο φράκτης, η φωτογραφία της Προέδρου και αδήριτη πραγματικότητα…
Ο Γιώργος Καρελιάς γράφει για τη φωτογραφία της Πρόεδρου της Δημοκρατίας Κατερίνας Σακελλαροπούλου μπροστά από τον αποτρεπτικό φράχτη στον Έβρο και τις υπερβολές που ακολούθησαν, ένα προφανές επικοινωνιακό λάθος.
- 17 Μαΐου 2021 08:44
Λοιπόν, καμιά φορά τα πολλά λόγια είναι φτώχεια. Τουτέστιν, δεν υπάρχουν πολλά περιθώρια για αναλύσεις ούτε για φιοριτούρες.
Πρώτον, η εικόνα της Προέδρου της Δημοκρατίας μπροστά στον φράκτη του Έβρου δεν μου άρεσε. Το λέω κομψά, για να μην πω ότι μου προκάλεσε ένα είδος απέχθειας. Ναι, όπως μου είχε προκαλέσει το ίδιο η αντίστοιχη εικόνα του Τραμπ. Όμως, ξεκαθαρίζω, η Σακελλαροπούλου δεν είναι Τράμπ, να μη φτάσουμε στο άλλο άκρο. Οι φράκτες και τα τείχη(θέλω να πιστεύω ότι) προκαλούν απέχθεια σε κάθε, έστω ελάχιστα ευαίσθητο, άνθρωπο, ειδικά όταν αποσκοπούν να εμποδίσουν αδύναμους και κατατρεγμένους ανθρώπους, πρόσφυγες και μετανάστες, να πάνε σε άλλον τόπο από τον δικό τους, που είναι κόλαση. Μας προκαλούσε απέχθεια το «σοσιαλιστικό» Τείχος του Βερολίνου, μας προκάλεσαν απέχθεια όσα έλεγε ο ανεκδιήγητος Τραμπ για το δικό του τείχος με το Μεξικό, μας προκαλεί ένα σφίξιμο η φωτογραφία της Προέδρου της Δημοκρατίας στον δικό μας φράκτη στον Έβρο.
Δεύτερον, πρέπει να είμαστε ειλικρινείς και καμιά φορά η ειλικρίνεια φαίνεται (σαν) ωμότητα. Ο φράκτης στον Έβρο αποτελεί κρατική πολιτική, τώρα πλέον (σχεδόν) διακομματική. Την έχουν υιοθετήσει τουλάχιστον τα τρία μεγαλύτερα κόμματα, ΝΔ, ΣΥΡΙΖΑ και ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝΑΛ. Τα οποία, φυσικά, έχουν κυβερνήσει. Και γνωρίζουν ότι η αποτροπή ανεξέλεγκτων προσφυγικών και μεταναστευτικών ροών από τα χερσαία σύνορα με την Τουρκία είναι αδήριτη ανάγκη, με τις διαστάσεις που πήρε το φαινόμενο μετά τα μέσα της προηγούμενης δεκαετίας. Όταν η Τουρκία κάνει εθνική πολιτική με τους πρόσφυγες και μετανάστες και η Ευρώπη παίρνει ημίμετρα ή οι περισσότερες χώρες σφυρίζουν αδιάφορα, η Ελλάδα δεν μπορεί να σηκώσει όλο το βάρος μόνη της.
Γι’ αυτό, τρίτον, είναι κατανοητές οι αντιδράσεις για τη φωτογράφιση της κυρίας Σακελλαροπούλου μπροστά στον φράκτη, αλλά αυτό δεν την εξισώνει με τον Τραμπ. Αλλωστε, αν εξαιρέσουμε το δεξιό άκρο του πολιτικού φάσματος, η στάση των ελληνικών πολιτικών δυνάμεων απέναντι στους πρόσφυγες και μετανάστες δεν είναι τραμπική, ορμπανική και τα παρόμοια.
Γι’ αυτό, τέταρτον, αυτό που προέχει είναι να βελτιωθούν οι συνθήκες ζωής των ανθρώπων που έχουν έρθει εδώ, αλλά είναι ουτοπικό να λέμε ότι όλοι πρέπει να έρχονται ελεύθερα, τη στιγμή που η Ευρώπη δεν έχει πολιτική και επαφίεται στις προθέσεις του Ερντογάν. Διότι τότε θα δημιουργηθούν συνθήκες δύσκολες σε περιοχές της χώρας και θα ενισχυθούν τα ρατσιστικά και ξενοφοβικά αισθήματα μεγάλης μερίδας του πληθυσμού.
Εν κατακλείδι, ναι κι εγώ πιστεύω ότι η Πρόεδρος της Δημοκρατίας δεν έπρεπε να φωτογραφηθεί έτσι, θα μπορούσε να στείλει το ίδιο μήνυμα, για παράδειγμα, από ένα φυλάκιο του Έβρου. Και κακώς δεν της το είπαν όσοι θα έπρεπε να της το πουν. Ηταν ένα λάθος που θα μπορούσε να αποφευχθεί. Όμως, όλα τα άλλα που ακούστηκαν και γράφτηκαν εις βάρος της είναι αχρείαστες υπερβολές. Πιστεύω ότι η ίδια δεν ήθελε να εκπέμψει κανένα αντιπροσφυγικό και αντιμεταναστευτικό μήνυμα.
Όμως, με τις εικόνες καμιά φορά συμβαίνει αυτό που έχει πει ο παλιός Αμερικανός φωτογράφος Γκάρι Γουίνογκραντ: «Η φωτογραφία δεν έχει να κάνει με αυτό που φωτογραφίζεται. Εχει να κάνει με το πώς φαίνεται αυτό που φωτογραφίζεται»…