Γκρέτα αποτύχαμε

Κι ύστερα ανοίγω τις οθόνες μου και βλέπω τη μικρή μας Γκρέτα. Ένα παιδί που έγινε το μήνυμα.

Δεν θα μπω σε θεωρίες συνωμοσίας, δεν θα σκεφτώ ποιος είναι και αν είναι κάποιος από πίσω της, δε με νοιάζει. Σκέφτομαι μόνο πως το ότι όλοι μιλούν για αυτή, με θλίβει. Όχι μόνο γιατί κάποιοι ασχημονούν σατιρίζοντας ένα παιδί αλλά γιατί αποδομούν το μήνυμα που μεταφέρει, αυτό της κλιματικής αλλαγής.

Και δυστυχώς αυτό συμβαίνει γιατί το μήνυμα που μεταφέρει είναι εντελώς αδύναμο. Δεν πλαισιώνεται σωστά, δεν αναπτύσσεται ως τώρα σωστά – όσο πόλεμος κι αν της γίνεται – δεν επικοινωνείται επαρκώς με επιστημονική βάση αλλά θυμίζει μετανεωτερική διαφήμιση πώλησης εναλλακτικών προϊόντων εταιρείας κάποιου φιλελέ μεγιστάνα.

Προφανώς, σε αυτό δεν φταίει το ίδιο το παιδί αλλά εκείνοι που τη “στηρίζουν” επικοινωνιακά.

Προφανώς και ως σύμβολο του “κινήματος” που στήνεται θα βελτιωθεί στη ρητορική της, θα εμβαθύνει με τον καιρό και θα ωριμάσει, ή θα εγκαταλείψει. Για την ώρα όμως, φοβάμαι πως την εκμεταλλεύονται και πως η οικολογική δράση αποπροσανατολίζεται.

Αντί να μιλάμε για την άμεση δράση, μιλάμε για το πώς πλαισιώνεται το μήνυμα. Αντί να μιλάμε για επιστημονικές λύσεις, μιλάμε για την εικόνα. Αντί να μιλάμε για το πώς θα αλλάξει εδώ και τώρα ο οικιστικός μας χώρος και πώς θα διασωθούν τα λίγα δάση μας, μιλάμε με επιχειρήματα μικροπολιτικά.

Και αντί να δράσουμε εμείς οι ίδιοι, βολευόμαστε να ασκούμε κριτική από τον καναπέ μας, ή από τον ίδιο τον καναπέ να στέλνουμε μερικά χρήματα σε κάποια διεθνή οργάνωση για να βγάλει η ίδια το φίδι από την τρύπα. Αν το βγάλει.

Δυστυχώς, εμείς οι άνθρωποι υπάρχουμε για λίγο. Πολύ λίγο, και κάνουμε αυτό το λίγο μας χειρότερο μέρα τη μέρα.

Η αλήθεια είναι πως ο πλανήτης υπάρχει 4,5 δισεκατομμύρια χρόνια και ο άνθρωπος του έχει προξενήσει μεγάλο κακό μέσα σε 200 χρόνια βαριάς βιομηχανίας. Ναι, η κλιματική αλλαγή υφίσταται, αλλά μη γελιέστε, ο πλανήτης θα επιβιώσει με τον έναν ή τον άλλο τρόπο.

Το μόνο σίγουρο είναι πως ο πλανήτης θα μας προσπεράσει, για δικό του καλό, θα μας εξοβελίσει εκεί που μας αξίζει. Στο τίποτα, γιατί κάναμε σχεδόν τίποτα για αυτόν, ο καθένας από το μετερίζι του.

Είμαι δυστυχώς προσωπικά αντίθετος στις “καμπάνιας χρηματοδότησης” τύπου donate to save the planet που κανείς δεν ξέρει τη μεσοπρόθεσμο αποτέλεσμα έχουν.

Να δωρίσω χρήματα σε ποιον, την ώρα που μπορώ να κάνω μόνος μου το ελάχιστο που θα περνούσε από το χέρι μου για να προστατεύσω την περιοχή μου;

Μπορώ να ανακυκλώσω, να μην πετάω το τσιγάρο μου στο δρόμο, να μην παίρνω το αυτοκίνητο για μικρές αποστάσεις, να μην πετάω σκουπίδια στις παραλίες, να μην πετάω σκουπίδια στις δασικές περιοχές και στα πάρκα, να μαζεύω το σκουπίδι που άφησε πίσω του κάποιος ασυνείδητος ή να του υποδείξω να το μαζέψει εκείνος, να λάβω μέρος σε μια αναδάσωση, υπάρχουν τόσα πολλά που μπορούν να γίνουν με τα ίδια μου τα χέρια.

Είμαι αντίθετος στις υποκινούμενες χρηματοδοτήσεις οικοακτιβιστικών δράσεων, ξέρετε γιατί; Γιατί είναι η εύκολη λύση για να έχεις τη συνείδησή σου καθαρή. Έδωσα κάποια λεφτά (αν έχω), έκανα κάτι για τον πλανήτη, ας κοιμηθώ ήσυχος απόψε. Όχι φίλε μου γελιέσαι. Τίποτα δεν έκανες.

Προτιμώ να σκέφτομαι τι μπορώ να κάνω με τα ίδια μου τα χέρια, ακόμη κι αν δεν έχω χρήματα να διαθέσω. Ναι, κι αυτό στην τελική για τον εαυτό σου το κάνεις, είναι μια μικρή κάθαρση μπρος στην ατομική σου ματαιοδοξία, μια μικρή αίσθηση προσφοράς προς την αιωνιότητα που δεν θα κατακτήσεις ποτέ αφού είπαμε, ο πλανήτης θα σε διαγράψει.

Χώμα στο χώμα.

Ο πλανήτης θα μείνει εδώ, εμείς θα την κάνουμε. Μέχρι να την κάνουμε όμως, ναι, μπορούμε να κάνουμε πράγματα άμεσα, αμεσοακτιβιστικά, αμεσοδημοκρατικά για να βελτιώσουμε τον περιορισμένο μας χρόνο στη Γη, αισθητικά και συναισθηματικά. Πάντα ήμουν λοιπόν υπέρ της αυτοοργάνωσης, της τοπικής αυτοοργάνωσης και της ευαισθητοποίησης που πάει από στόμα σε στόμα, τόσο για ζητήματα οικολογικά όσο και για ζητήματα όπως το μεταναστευτικό, γιατί έτσι σχηματοποιούνται τα αληθινά κινήματα.

Εν προκειμένω, το όλο οικολογικό “κίνημα” δεν είναι τέτοιο, ακριβώς επειδή δεν έχει κοινωνική ζύμωση πίσω του, δεν έχει οργάνωση από κάτω προς τα πάνω, δεν έχει πολιτικό έρεισμα. Φαντάζει εφήμερη μόδα και ως μόδα, οδηγεί μακροπρόθεσμα στο πουθενά.

Αν μια κυβέρνηση ή μια αντιπολίτευση θέλει να θεωρεί τον εαυτό της πραγματικά οικολογική, ας οργανώσει μηνιαίες οικολογικές παρεμβάσεις ανοιχτές στους πολίτες, ας φρενάρει την κατασκευή αιολικών πάρκων σε περιοχές Natura και παράνομες εξορύξεις σε προστατευόμενα εδάφη, ας διεκδικήσει περισσότερα για τη δημιουργία ανοιχτών χώρων, ας προβεί σε εθνικά σχέδια προστασίας και ας είναι πιο κοντά στην κοινωνία των πολιτών με ουσία, όχι υποσχέσεις, όχι με την ευκολία του να κρύβεται πίσω από κάποια ευρωπαϊκή οδηγία με την υπόσχεση εφαρμογής της στα επόμενα χρόνια (τι όμορφη ουτοπία όλο αυτό).

Και ως καθημερινοί άνθρωποι της πόλης, ας μην περιμένουμε μια Γκρέτα να μιλήσει εξ ονόματός μας, και όταν εκείνη μιλάει, ας μην την κρίνουμε για αυτό που είναι ή δεν είναι, αλλά καλύτερα ας μιλάμε για αυτό που δεν είμαστε εμείς.