H Ευρώπη οφείλει να σώσει την Ελλάδα για να σώσει τον εαυτό της

Η Ευρώπη πρέπει να σώσει τη χώρα μας, όχι μόνο για οικονομικούς, αλλά κυρίως για στρατηγικούς, πολιτικούς και γεωπολιτικούς λόγους.

Πέραν από το πολιτικό πρόσημο της κυβέρνησης που δείχνει να ενοχλεί τους “σοφούς” της Μπούντεσταγκ και της Κομισιόν, οι Ευρωπαίοι εταίροι μας καλούνται περισσότερο από ποτέ να βοηθήσουν και να μας αναγνωρίσουν ως ισότιμο και αξιόπιστο μέλος, αν δεν θέλουν να δουν το οικοδόμημα περί ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης να γκρεμίζεται συθέμελα πριν καν φτάσει στα μισά του.

Αυτή τη στιγμή στην Ευρώπη υπάρχουν δύο σενάρια τα οποία είναι επικίνδυνα, το καθένα για άλλο λόγο.

Η πρώτη εκτίμηση αναφέρει πως το ελληνο-γερμανικό παιχνίδι των διαπραγματεύσεων θα λήξει με αίσιο τρόπο την ύστατη στιγμή, ακόμα κι αν μιλάμε για το τελευταίο κυριολεκτικά λεπτό πριν μείνουμε χωρίς χρήματα.

Η δεύτερη, αναφέρει πως ένα Grexit δεν θα επηρέαζε επί της ουσίας την Ευρωζώνη, κάτι που ειπώθηκε πολλάκις την περασμένη εβδομάδα στο Βερολίνο και αναδημοσιεύεται σε αρκετά ευρωπαϊκά media.

Σύμφωνα με τους υποστηρικτές αυτής της άποψης, η Ελλάδα αντιπροσωπεύει μόλις το 2% του ευρωπαϊκού ΑΕΠ και οι τράπεζες είναι πλέον ασφαλισμένες έτσι ώστε να αποφευχθεί το ντόμινο.

Ας δούμε την κάθε περίπτωση ξεχωριστά.

Ως προς το πρώτο σενάριο, οι ελληνικές τράπεζες βιώνουν μεγάλο πρόβλημα ρευστότητας καθώς μόνο στις 5 Ιουνίου, όταν και αναβάλαμε τη δόση προς το ΔΝΤ, 500 εκατομμύρια ευρώ έφυγαν από τις καταθέσεις.

Στην περίπτωση που μέχρι να φτάσουμε στην τελική συμφωνία συνεχιστεί η εκροή με αυτόν τον ρυθμό, κανείς δεν μπορεί να προβλέψει το τί θα γίνει.

Το Bloomberg αναφέρει πως μέχρι τον επόμενο μήνα θα μπορούσαμε να έχουμε “Graccident” το οποίο θα οδηγούσε αναπόφευκτα σε Grexit. Στάση πληρωμών δηλαδή και “bank run”. Το μόνο σίγουρο είναι πως ακόμα κι αν συμφωνήσουμε την τελευταία στιγμή χωρίς “Graccident”, τότε θα μιλάμε και πάλι για υφεσιακά μέτρα, κάτι που προκύπτει και από τις αντισταθμιστικές προτάσεις του ΣΥΡΙΖΑ.

Μέτρα λιτότητας που βασίζονται στη συνταγή των εταίρων που μέχρι σήμερα έχει αποτύχει παταγωδώς στην Ελλάδα, κυρίως λόγω διαφθοράς και έλλειψης μεταρρυθμίσεων από τις προηγούμενες κυβερνήσεις των ΝΔ και ΠΑΣΟΚ.

Κολυμπώντας στο άγνωστο

Αν τώρα, βγούμε από το ευρώ, σε αυτή την περίπτωση θα μιλάμε για γιγάντωση της ανθρωπιστικής κρίσης. Ενδεχομένως όντως, η Ευρωζώνη να μην οδηγηθεί σε μακροπρόθεσμη κρίση λόγω Ελλάδας και μόνο, εδώ όμως έχουμε να κάνουμε με ένα βασικό ζήτημα ηθικής.

Οι Χριστιανοδημοκράτες διατείνονται πως δεν θα μας αφήσουν αβοήθητους, όμως όταν βουτάς σε αχαρτογράφητα νερά, δεν μπορείς να είσαι σίγουρος για τίποτα, ιδίως όταν εντός Ε.Ε. υπάρχουν πολλαπλές διαφορετικές “φωνές”. Και τελευταία, υπάρχει και ο ενισχυμένος, ακροδεξιός πυρήνας της Λεπέν, η οποία οδεύει προς επαυξημένα ποσοστά το 2017 (αν όχι νίκη).

Να ξεκαθαρίσουμε ότι η έξοδος από την Ευρωζώνη δεν σημαίνει πρακτικά και έξοδο από την Ε.Ε. Αν όμως φύγουμε, πολλά κράτη που έχουν βιώσει τη λιτότητα στο πετσί τους ενδέχεται να σκεφτούν το δικό τους “exit” αφού θα δουν πως η ηγεσία της Ευρωζώνης λειτουργεί τόσο ανάλγητα.

Ακόμα και η Ισπανία μπορεί να σκεφτεί μια τέτοια πιθανότητα, αν κερδίσει το Podemos ή αν μπει σε κυβέρνηση συνεργασίας. Τουλάχιστον, θα μπει στον πειρασμό να πιέσει για άρση της λιτότητας.

Άλλα κράτη που είναι προς ένταξη θα “φρενάρουν” τη διαδικασία φοβούμενα μια δική τους αποτυχία.

Την ίδια ώρα ο Πούτιν προσπαθεί να σπάσει την Ε.Ε. στα δύο με την ενεργειακή πολιτική του, κάτι που λειτουργεί υπέρ της Ρωσίας βέβαια. Ωστόσο δεν λειτουργεί υπέρ της Ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης και αυτό οι Ευρωπαίοι εταίροι μας το ξέρουν καλά.

Οι γεωπολιτικοί και πολιτικοί λόγοι συνηγορούν πως η Ελλάδα θα έπρεπε να μείνει στην Ευρωζώνη, αν θέλουμε ακόμα να έχουμε μπροστά μας ένα Ευρωπαϊκό, κοινό, όραμα.

Με ποιους όρους όμως να μείνουμε;

Με όρους ύφεσης, λιτότητας και με φοροκαταιγίδα; Οι Γερμανοί δεν ακούνε τίποτα σχετικό με “κούρεμα” ή αναδιάρθρωση χρέους, πρέπει όμως να μπει στο μυαλό τους η λέξη “ανάπτυξη”.

Πώς θα γίνει κάτι τέτοιο;

Ο ΣΥΡΙΖΑ πρέπει να χρησιμοποιήσει το επιχείρημα περί συνολικής ευρωπαϊκής λύσης και να συμφωνήσει.

Αν καταφέρει να συμπεριλάβει στο τελικό κείμενο τον όρο “αναδιάρθρωση”, θα έχει καταφέρει μια μεγάλη νίκη. Το ίδιο ισχύει και για τον όρο “ανάπτυξη”. Η συμφωνία θα του εξασφαλίσει χρόνο για να αποδείξει πως μπορεί να λειτουργήσει επιτέλους σωστά ο φοροεισπρακτικός μηχανισμός της χώρας και να αποδώσει σε αριθμούς, χτυπώντας όμως κυρίως την φοροδιαφυγή.

Θα του εξασφαλίσει επίσης χρόνο για να δει πως θα κινηθούν οι συμμαχίες και τα κόμματα “σύμμαχοι” του το επόμενο διάστημα.

Το Podemos όπως είπαμε ανεβαίνει, το ίδιο ισχύει και για το Die Linke. Αν μπουν σε κυβερνήσεις συνασπισμών, τότε ο ΣΥΡΙΖΑ δεν θα είναι το ίδιο απομονωμένος και θα αλλάξουν οριστικά οι συσχετισμοί. Το αυτό ισχύει και για τη Δανία που έχει αύριο εκλογές και εκεί το αριστερό κόμμα ανεβαίνει ραγδαία. Όλα αυτά όμως βασίζονται σε ένα “αν” και χρήζουν όσμωσης μέσω μεταβατικής περιόδου.

Η ουσία είναι πως η μέση επιχείρηση, ο άνεργος και ο μέσος φορολογούμενος δεν αντέχουν άλλη αφαίμαξη. Υπέρ αυτών πρέπει να κλείσει η συμφωνία. Και για να γίνει αυτό, θα πρέπει η κυβέρνηση να πείσει την Ευρώπη πως είναι αξιόπιστη για να προχωρήσει σε μεταρρυθμίσεις και πως δεν θα προβεί σε κακοδιαχείριση όπως οι προκάτοχοι της.

Είτε μείνουμε, είτε φύγουμε, το πρόβλημα θα είναι εδώ.

Στην περίπτωση του Grexit, το πρόβλημα θα είναι πιο έντονο στην αρχή. Αλλά δεν θα είναι μόνο για την Ελλάδα, θα είναι για την Ευρώπη όλη.

Αν οι εταίροι δεν υποχωρήσουν τώρα, θα έχουν να αντιμετωπίσουν μια τεράστια ανθρωπιστική κρίση μέσα στα σύνορα της Ε.Ε. και σίγουρα, θα δουν να σχηματίζονται βαθύτατα ρήγματα στο οικοδόμημα τους. Ίσως και να το ξέρουν αυτό, ίσως και να το φοβούνται και να κρύβονται πίσω από το σοκ των διατυπώσεων.

Ο Τσίπρας έπρεπε να πιέσει περισσότερο εξ αρχής μετά τα πρώτα χαστούκια, χρησιμοποιώντας τα αντεπιχειρήματα μιας εξόδου αφού είδε πως το πρόγραμμα της Θεσσαλονίκης ακρωτηριάστηκε. Προσοχή, να πιέσει, όχι να εκκινήσει μονομερείς ενέργειες με το καλημέρα. Τώρα παίζει το παιχνίδι των άλλων προσπαθώντας να προετοιμάσει το εσωτερικό του για το “ναι” που δεν θα είναι αναίμακτο.

Η υποχώρηση στο κεφάλαιο της αναδιάρθρωσης θα είναι μοιραία, αφού θα προχωρήσουμε σε συμφωνία ενδεχομένως χειρότερη και από το email Χαρδούβελη. Σε αυτό το κομμάτι, η κυβέρνηση καλείται να μείνει σταθερή μέχρι το τέλος.

Ας ελπίσουμε πως οι εταίροι θα σκεφτούν πως μόνο με μια πίστωση χρόνου και με εμπιστοσύνη μπορούν να αλλάξουν τα πράγματα στη χώρα μας.

Και αν γίνει αυτό, το μπαλάκι μετά θα είναι στα δικά μας χέρια και τότε θα πρέπει να αποδείξουμε πως πράγματι μπορούμε να αλλάξουμε, για να μη βουλιάξουμε οριστικά. Γιατί πέραν από απαιτήσεις, πρέπει να έχεις και προσωπική βούληση να εξελιχθείς έτσι ώστε να αξιώσεις περισσότερα στο άμεσο μέλλον. Στη βάση της αυτογνωσίας.

Σε περίπτωση αδιεξόδου; Το δημοψήφισμα θα ήταν μια τίμια και υπεύθυνη κίνηση συνοδευόμενο από άρτια καμπάνια ενημέρωσης για το τι μέλλει γενέσθαι στις δύο περιπτώσεις, παραμονής ή αποχώρησης. Για τους Βρετανούς ας πούμε, δεν είναι ταμπού.

Αντί επιλόγου

Μόλις χθες, ο Αυστριακός υπουργός Οικονομικών Χανς Γεργκ Σέλινγκ προειδοποίησε πως στην υπόθεση της Ελλάδας δεν πρέπει να παραβλέπεται η γεωπολιτική διάσταση, καθώς όπως τόνισε, η χώρα είναι μέλος του ΝΑΤΟ, διαθέτει σύνορα με την Τουρκία και θα μπορούσε ίσως σε περίπτωση ενός Grexit να συνεργαστεί στενότερα με τη Ρωσία και την Κίνα.

Σε ομιλία του σε ημερίδα της Αυστριακής Κεντρικής Τράπεζας, ο υπουργός που πρόσκειται στο συγκυβερνούν συντηρητικό Λαϊκό Κόμμα, εκτίμησε πως μια έξοδος της Ελλάδας από το ευρώ θα ήταν “μια καταστροφή για τη χώρα και δεν θα αποτελούσε λύση”, διότι με την καθιέρωση ενός νέου νομίσματος, το κόστος για εισαγωγές και για το χρέος της θα αυξανόταν δραματικά.

Σύμφωνα με τον κ. Σέλινγκ, για να αποχωρήσει από το ευρώ η Ελλάδα θα έπρεπε να εγκαταλείψει την Ευρωπαϊκή Ένωση – ενώ για την αποχώρησή της θα έπρεπε να συμφωνήσουν όλα τα εθνικά Κοινοβούλια των 28 χωρών-μελών της ΕΕ και μόνον τότε το Grexit θα ήταν τεχνικά δυνατόν.

Καταλαβαίνει λοιπόν κανείς, πιο επιχείρημα θα έπρεπε να είχε χρησιμοποιήσει στρατηγικά ο ΣΥΡΙΖΑ εδώ και τέσσερις μήνες, αφού απέρριψε την πρόταση της 20ης Φεβρουαρίου.

Νεότερα, μετά το Eurogroup της Πέμπτης.

*Ο Χρήστος Δεμέτης είναι δημοσιογράφος. Σπούδασε Επικοινωνία και ΜΜΕ στο Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών όπου και ολοκλήρωσε το Πρόγραμμα Μεταπτυχιακών Σπουδών, “Πολιτισμικές Σπουδές και Ανθρώπινη Επικοινωνία”. Εργάστηκε στον Όμιλο του Πηγάσου. Από τον Μάιο του 2012 βρίσκεται στην 24 Media και αρθρογραφεί στο NEWS247.