H Γωγούλα

Πέθανε γιατί ήταν “χοντρή”. Σκέτο.

Το 14χρονο κορίτσι δεν πέθανε γιατί ήταν άρρωστη. Δεν πέθανε σε δυστύχημα. Δεν πέθανε γιατί ήταν αυτόχειρας. Πέθανε γιατί ήταν ‘χοντρή’.

Έτσι την αποκαλούσαν οι συμμαθητές της.

Έτσι και χειρότερα. Πολύ χειρότερα που δεν θα τα αναφέρουμε καν.

Είναι ασύλληπτα χυδαίοι οι χαρακτηρισμοί που εφευρίσκει ο ανθρώπινος νους προκειμένου να τρομοκρατήσει, να προπηλακίσει, να εξευτελίσει.

Λίγο πολύ που όλοι τους ξέρουμε. Τους ξέρουμε, τους έχουμε ακούσει, τους έχουμε υποστεί, έχουμε κάνει αγώνα να προστατέψουμε εμάς και τα αγαπημένα πρόσωπα.

Μάταια.

Η δολιότητα, η αθλιότητα, ο ρατσιστικός λόγος είναι πιο δυνατός και νικάει τις καλές μας προθέσεις.

Είδα τη φωτογραφία της Γωγώς – τι πανέμορφο κοριτσάκι! Ένα κουκλίστικο πρόσωπο ένα χαμόγελο μέλι, δυο ματάκια όλο αθωότητα και καλοσύνη. Το εφηβικό της σώμα ίσως είναι ‘λίγο παραπάνω κιλά’.

‘Λίγο παραπάνω κιλά’.

Ο ευγενικός τρόπος να εκφράσεις κάτι, μπορεί να είναι εξίσου κακοποιητικός με όλους τους άλλους. ‘Λίγο παραπάνω κιλά’ σημαίνει ‘χοντρός’ στο πιο κόσμιο. ‘Λίγο παραπάνω κιλά’ σημαίνει δεν είσαι αυτό που πρέπει να είσαι με βάση τις κοινωνικές νόρμες. Δεν είσαι αποδεκτός, δεν είσαι ελκυστικός, δεν ανήκεις στην ελίτ των καλλίγραμμων.

Είσαι λούζερ, πρέπει να ντύνεσαι και να φέρεσαι ανάλογα.

Πρέπει να είσαι ταπεινός μη σε πιάσουν στο στόμα τους οι συμμαθητές σου.

Να φέρεσαι δουλικά για να μην σε εξευτελίσουν.

Να προσπαθείς να περάσεις απαρατήρητος για να μη σε στριμώξουν σε κανένα καμπινέ και σού κάνουν τα μαρτύρια.

Να μην υπάρχεις, να μην αναπνέεις, να γίνεσαι ένα με τον τοίχο για να σωθείς, να γλιτώσεις, να επιβιώσεις. Να ντύνεσαι ανάλογα για να μην προκαλείς τη χλεύη. Σκούρα ρούχα, ράσα μέχρι το γόνατο, μακριά μανίκια στο κατακαλόκαιρο, μπάνια στη θάλασσα ή με το μονοκόμματο το κατίμαυρο ή καθόλου. Καλύτερα καθόλου: μην προσβάλεις και την αισθητική του κάθε μαλάκα που παίζει ρακέτες πάνω στο κεφάλι σου.

Η Γωγούλα πέθανε σε ένα χειρουργικό κρεββάτι. Παρά το νεαρότατο της ηλικίας της που απαγόρευε μια τέτοια εγχείρηση, εκείνη έπεισε τους γονείς της να κάνει μπαλονάκι.

Ήταν 14 χρονών αλλά βιαζόταν. Ήθελε να ζήσει, ήθελε να χαμογελάσει, ήθελε να μην ξυπνάει κάθε μέρα με τον τρόμο του μπούλινγκ στο αφράτο κορμάκι της. Έπρεπε να γλιτώσει αυτό το μαρτύριο μια ώρα αρχήτερα. Γιατί κάποιοι την τιμωρούσαν σκληρά. Μόνο και μόνο επειδή είχε ‘λίγα κιλά παραπάνω’.

Να γιατί μερικοί από μας συγκρουόμαστε ευθέως με τον ρατσιστικό λόγο των θεατρικών επιθεωρήσεων. Η δημόσια διαπόμπευση δεν είναι χιούμορ, δεν μπορεί και δεν πρέπει να είναι χιούμορ.

‘Κουσούρια’ τα λένε αυτά ακόμα και σήμερα μερικοί θεατρίνοι που διαπρέπουν στο σπορ. Κουσούρια από το τουρκικό ‘kusur’ που σημαίνει αναπηρία, μειονέκτημα, ακόμα και ομοφυλοφιλία.

Επί προσωπικού, πολλοί από μας δίνουμε έναν αγώνα να παύσει ο κακοποιητικός λόγος στις θεατρικές επιθεωρήσεις. Κι είναι αυτός ένας από τις βασικότερες αιτίες που βρίσκομαι στα δικαστήρια με τον Μάρκο Σεφερλή.

Πρέπει κάποτε να καταλάβουμε πως δεν είναι δυνατόν να επικαλούμαστε τον Αριστοφάνη στον 21ο αιώνα. Ούτε τις παλιές ταινίες με τον Ρίζο, την Γεωργία Βασιλειάδου, τον Χρήστο Ευθυμίου και την Ταυγέτη: περιπτώσεις εξαιρετικών ηθοποιών που τυποποιήθηκαν σε ρόλους που είχαν σχέση με την εξωτερική τους εμφάνιση.

Πάνε αυτά περάσανε, τέλος.

Προχωράμε σε καινούργιες εποχές με νέους κώδικες επικοινωνίας, με νέες αντιλήψεις, με νέο χιουμορ ολόφρεσκο χωρίς τα δεκανίκια του ρατσισμού και της οπισθοδρόμησης.

Για τον θάνατο της Γωγούλας δεν ευθύνεται μόνο ο γιατρός. Οι ένοχοι είναι πολλοί. Είναι οι συμμαθητές που με την σκληρότητα τους, έσπρωξαν το κορίτσι στα όρια του – και πέρα από αυτά.

Γιατί υπάρχει σκληρότητα, μη γελιόμαστε. Και παιδική και εφηβικη. Δεν είναι όλα τα παιδιά αγγελούδια όπως θέλουμε να τα παρουσιάζουμε. Ούτε ισχύει η δικαιολογία ‘ε παιδιά είναι, τι να κάνουμε τώρα’. Όταν βλέπεις ένα δεκάχρονο να γρονθοκοπεί τον πιο αδύνατο, να προπηλακίζει τον μικρότερο, να βασανίζει το ζωάκι – καμιά δικαιολογία δεν είναι αρκετή.

Τα παιδιά γίνονται βασανιστές γιατί μεγάλωσαν έτσι. Γνώρισαν τη βία, λεκτική και σωματική, μέσα στην οικογένεια. Είδαν τον μπαμπά να χτυπάει τη μαμά, έφαγαν ξύλο από το περιβάλλον, έγιναν σκουπίδι..

Και κάπως, κάπου έπρεπε να ξεσπάσουν.

Φταίνε οι γονείς που ρωτάνε το παιδί τους αν έπεσε θύμα μπούλινγκ, αλλά σπανίως αν το ίδιο άσκησε μπούλινγκ. Λες και πρέπει να προστατέψεις μόνο το δικό σου παιδί κι όχι τα άλλο παιδιά από το δικό σου.

Η νεκρή Γωγούλα είχε ένα κουκλίστικο πρόσωπο ένα χαμόγελο μέλι, δυο ματάκια όλο αθωότητα και καλοσύνη.

Έχουμε όλοι ευθύνη να προστατέψουμε την επόμενη Γωγώ.

Το χρωστάμε στη μνήμη του 14χρονου κοριτσιού που έφυγε από τη ζωή μόνο και μόνο γιατί είχε ‘λίγο παραπάνω κιλά’.

*The girls Cahen d’Anvers, Πιερ Ωγκύστ Ρενουάρ