Η ΔΕΗ βαφτίζει δώρο τις μειώσεις που υποχρεώθηκε να κάνει

Η ΔΕΗ ανακοίνωσε χθες ότι θα παράσχει εκπτώσεις στους συνεπείς καταναλωτές ως ένδειξη της καλής συνεργασίας. Πρόκειται για μια εξαιρετική πρωτοβουλία ή οποία όμως θα ήταν ακόμη καλύτερη αν είχε ληφθεί σε παρελθόντα χρόνο. Η ΔΕΗ έκανε απλώς την ανάγκη της φιλοτιμία και ουσιαστικά δίνει ένα χειροπιαστό παράδειγμα για το πόσο στρεβλή μπορεί να είναι μια οικονομία υπό το ασφυκτικό βάρος των κρατικοδίαιτων.

Η απόφαση αυτή της δημόσιας επιχείρησης, έρχεται απλώς να δικαιώσει όσους μιλούν για τα οφέλη του ανταγωνισμού. Σύμφωνα με τα δεδομένα του ΛΑΓΗΕ (της επιχείρησης που ελέγχει την εύρυθμη λειτουργία της αγοράς) η ΔΕΗ έχασε μερίδιο αγοράς σχεδόν 3,5% μόνο τους τελευταίους τρεις μήνες. Συνεχίζει να δεσπόζει με μερίδιο άνω του 90% αλλά όσο να ‘ναι κανένας manager, έστω και διορισμένος από την Κυβέρνηση, δεν θέλει να βλέπει τους πελάτες του να φυλλορροούν.

Οι εταιρείες αυτές αποσπούν πελάτες, επειδή εξυπηρετούν καλύτερα και φθηνότερα. Η ταλαιπωρία που υφίσταται ένας καταναλωτής από την επαφή του με την -ενδεχομένως και αγενή- συμπεριφορά των -δημοσιοϋπαλληλικής νοοτροπίας-υπαλλήλων, είναι ένα κίνητρο για να αναζητήσει κανείς εναλλακτικό πάροχο. Το πιο σοβαρό είναι ότι χρέωναν το ρεύμα 15-20% φθηνότερα. Η ΔΕΗ εξαναγκάστηκε σ’ αυτή την απόφαση. 

Η ΔΕΗ για δεκαετίες ήταν μονοπώλιο και τα κέρδη της κατά καιρούς υπέρογκα, όπως και οι λογαριασμοί μας. Δεν σκέφθηκε ποτέ να επιδοτήσει τους καλοπληρωτές. Ακόμη και αν το σκέφτηκε δεν το έκανε. Και γιατί να το κάνει άλλωστε; Μήπως θα πήγαιναν αλλού οι καταναλωτές; Αυτό το τελευταίο επιχείρημα καθιστά επίσης άξιον απορίας το γιατί η ΔΕΗ διαφήμιζε το μονοπωλιακό προϊόν της μοιράζοντας κατ’ ουσία με πολιτικά κριτήρια, χρήμα στα media.

Η ασφάλεια του μονοπωλίου έκανε την επιχείρηση βαριά και αργή. Δεν προχώρησε στον εκσυγχρονισμό του δίκτυου της, ούτε των μεθόδων παραγωγής της. Αν δεν είχε έρθει το μνημόνιο, θα μισθοδοτούσε ακόμη, περισσότερους από 25000 υπαλλήλους, ενώ τώρα φαίνεται ότι μπορεί να κάνει τη δουλειά με λιγότερους από 18.000.

Όλ’ αυτά εκτός από το να δικαιώνουν τους υπέρμαχους της ελεύθερης αγοράς, εκθέτουν και όλους εκείνους που κραύγαζαν κατά της απελευθέρωσης. Κάθε φορά που ο Νίκος Φωτόπουλος θέτει προσκόμματα στην απελευθέρωση της αγοράς ενέργειας, οι πολίτες πληρώνουν ακριβότερα το ρεύμα λόγω της έλλειψης ανταγωνισμού. Το ίδιο συμβαίνει και κάθε φορά που οι Κυβερνήσεις για δήθεν λόγους προστασίας του δημόσιου συμφέροντος υποσκάπτουν την πώληση μέρους της ΔΕΗ για να αυξηθεί ο ανταγωνισμός.

Εκθέτει ακόμη περισσότερο όσους συνεχίζουν να το κάνουν. Ο ΣΥΡΙΖΑ διατείνονταν για μήνες ότι δίνει τον υπερπάντων αγώνα προκειμένου να ματαιωθεί η πώληση μέρους της ΔΕΗ, του ΑΔΜΗΕ, της ΔΕΠΑ και όλων των ενεργειακών μονοπωλίων. Ισχυρίζονται ότι οι ιδιωτικές εταιρείες θα στήσουν καρτέλ και θα πίνουν το αίμα του κοσμάκη. Δεν έχουν στοιχεία περί τούτου. Αυθαίρετες είναι οι τοποθετήσεις τους.

Τοι ίδιο αυθαίρετες και με τις αντίστοιχες τοποθετήσεις της ΟΜΕ-ΟΤΕ κατά τη διαδικασία της αποκρατικοποίησης του Οργανισμού Τηλεπικοινωνιών. Τότε τρομοκρατούσαν τους πολίτες και υποστήριζαν περίπου ότι οι ιδιώτες θα αυξήσουν τόσο πολύ τα τέλη κλήσης, που θα κόστιζε φθηνότερα να πάρεις το αεροπλάνο από το να τηλεφωνήσεις σε κάποιον στη Θεσσαλονίκη. Το αποτέλεσμα του ανοίγματος της αγοράς ήταν να πέσουν ραγδαία οι τιμές και κυρίως να μην χρειάζεται μέσον για να κάνεις μια σύνδεση. Για τους νεότερους, ενημερώνω ότι προ του ’90 πραγματικά ήθελες μέσον για να βάλεις τηλέφωνο. Σήμερα σε παρακαλάνε.

Σε κάθε περίπτωση, η χθεσινή απόφαση της ΔΕΗ είναι ένα βήμα προς τη σωστή κατεύθυνση. Την κατεύθυνση λειτουργίας του ανταγωνισμού. Δεν πρόκειται όμως για δώρο ενώ επιπλέον δεν υπάρχει ακόμη πραγματικός ανταγωνισμός.  Ας μην ξεχνάμε ότι λόγω της Δεσπόζουσας Θέσης που έχει η επιχείρηση στην αγορά ενέργειας, είναι υποχρεωμένη να απολέσει μερίδιο προκειμένου να ενισχυθεί ο ανταγωνισμός.

Πρόκειται για μια υποχρέωση που όμως δεν καλοβλέπει ούτε η Κυβέρνηση, ούτε η ΔΕΗ, ούτε οι συνδικαλιστές. Με το να παρέχει τώρα εκπτώσεις, ουσιαστικά επιχειρεί να παγώσει την απώλεια πελατών και να καταργήσει το άνοιγμα της αγοράς ή έστω να το καθυστερήσει όσο την παίρνει.

Οι διεθνείς τιμές του πετρελαίου ήταν χαμηλές εδώ και μήνες αλλά η επιχείρηση δεν σκέφθηκε να μετακυλήσει το μειωμένο κόστος στους καταναλωτές. Επιπλέον, ο ΕΦΚ στο φυσικό αέριο που χρησιμοποιείται για ηλεκτροπαραγωγή έχει καταργηθεί, δίνοντας ακόμη μεγαλύτερο περιθώριο στην επιχείρηση για μειώσεις τιμολογίων. Όχι προς τους συνεπείς αλλά προς όλους.

*Ο Σταμάτης Ζαχαρός είναι Αρθρογράφος του NEWS 247 και Σύμβουλος Έκδοσης της 24 MEDIA ( @SZacharos).