Η εξέγερση του Πολυτεχνείου

Τα γεγονότα του Πολυτεχνείου παραμένουν, μέχρι και σήμερα, σύμβολο του αγώνα για ελευθερία και δημοκρατία στην Ελλάδα.

Όσα διαδραματίστηκαν, τον Νοέμβριο του 1973, συμβολίζουν την κορύφωση του αγώνα του ελληνικού λαού κατά της στρατιωτικής χούντας που είχε επιβληθεί στη χώρα μας στις 21 Απριλίου 1967.

Η κατάληψη του Πολυτεχνείου ξεκίνησε την Τετάρτη 14 Νοεμβρίου 1973, κυρίως από φοιτητές, αλλά γρήγορα ενώθηκαν και με άλλους διαδηλωτές, εργαζόμενους, πολίτες της Αθήνας. Οργανώθηκε μία μαζική αντίσταση μέσα στο Πολυτεχνείο, διακηρύσσοντας την ανάγκη για ελευθερία, δημοκρατία και δικαιοσύνη.

Ένα από τα χαρακτηριστικά σύμβολα της αντίστασης αυτής ήταν ο ραδιοφωνικός σταθμός που λειτούργησαν οι φοιτητές και από τον οποίο απηύθυναν εκκλήσεις προς τον αθηναϊκό λαό για στήριξη και αντίσταση. Η χούντα αντέδρασε ωμά, και εκτός από τους αστυνομικούς και τους ελεύθερους σκοπευτές, στο κέντρο της Αθήνας, το βράδυ της 17ης Νοεμβρίου 1973, έστειλε στρατιωτικές δυνάμεις συμπεριλαμβανομένων τεθωρακισμένων, να καταστείλουν την εξέγερση. Η είσοδος ενός άρματος μάχης στην κεντρική πύλη του Πολυτεχνείου και η βίαιη καταστολή που ακολούθησε, (πριν και μετά) με τραυματίες και νεκρούς συγκλόνισαν την ελληνική κοινωνία. Παρά την καταστολή, τα γεγονότα του Πολυτεχνείου αποτέλεσαν το έναυσμα για την πτώση της χούντας και την αποκατάσταση της δημοκρατίας η οποία ήρθε λίγους μήνες μετά, το 1974.

Το ημερολόγιο των γεγονότων

Τετάρτη 14 Νοεμβρίου 1973. Οι φοιτητές, ήδη από τον Φεβρουάριο του 1973 με την κατάληψη της Νομικής, βρίσκονται σε αναβρασμό. Από την Τετάρτη το πρωί στο Πολυτεχνείο  με μεγάλη συγκέντρωση των φοιτητών γίνεται προσπάθεια να δεχθεί η Σύγκλητος να γίνουν Συνελεύσεις. Και ενώ το μεσημέρι πραγματοποιούνται οι συνελεύσεις, η αστυνομία περικυκλώνει το Πολυτεχνείο, το αποκλείει και δεν επιτρέπει την πρόσβασή του από καμία οδό. Και ενώ υπάρχουν αψιμαχίες μεταξύ των φοιτητών του Πολυτεχνείου και της αστυνομίας, έρχονται προς υπεράσπισή τους οι φοιτητές της Νομικής, οι οποίοι εμποδίζονται από την αστυνομία και οδηγούνται σε σύγκρουση στις οδούς Κάνιγγος και Στουρνάρη. Όσοι έσπασαν τον κλοιό προχώρησαν προς το Πολυτεχνείο ενώ οι υπόλοιποι πραγματοποίησαν διαδήλωση. Εκείνη, λοιπόν, την ημέρα αποφασίζεται και η διανυκτέρευσή τους μέσα στο Πολυτεχνείο.

Πέμπτη 15 Νοεμβρίου 1973. Την Πέμπτη καταφτάνει πλήθος κόσμου εμψυχώνοντας τους φοιτητές. Θα φτάσουν πολλοί αγρότες από τα Μέγαρα που είχαν  έρθει στην Αθήνα για να διαμαρτυρηθούν στον Άρειο Πάγο. Η αλληλεγγύη και η συμπαράσταση του λαού προς τους φοιτητές τόνωσε το φρόνημά τους. Εκείνη την ημέρα βγήκε στον αέρα και ο ραδιοφωνικός σταθμός των φοιτητών. «Εδώ Πολυτεχνείου! Εδώ Πολυτεχνείο!», εξέπεμπε στους 1.015 χιλιοκύκλους και η εμβέλειά του έπιανε όλη την Αττική. Το ραδιόφωνο έπαιξε αποφασιστικό ρόλο στην μετάδοση των γεγονότων και την οργάνωση της λαϊκής συμπαράστασης στους φοιτητές.

Παρασκευή 16 Νοεμβρίου 1973. Χιλιάδες λαού κατακλύζουν τους δρόμους, γύρω από το Πολυτεχνείο, διαδηλώνοντας. Η αστυνομία χτυπάει τους διαδηλωτές με πραγματικές σφαίρες. Αρκετοί από αυτούς μεταφέρονται στο πρόχειρο νοσοκομείο που είχαν στήσει οι φοιτητές εντός του Πολυτεχνείου. Καταγράφονται οι πρώτοι νεκροί. Η ατμόσφαιρα του κέντρου της Αθήνας είναι εκρηκτική από όλες τις απόψεις, δακρυγόνα και καπνογόνα έκαναν αποπνικτική την ατμόσφαιρα, φωτιές στους δρόμους, τραυματίες και λαός εξαγριωμένος και αποφασισμένος.

Οι ελεύθεροι σκοπευτές πυροβολούσαν στο ψαχνό. Ολοφάνερο πως η σύγκρουση θα κλιμακωθεί!

Τα μεσάνυχτα της Παρασκευής από στρατόπεδα στο Γουδή και τον Διόνυσο βγαίνουν στους δρόμους της πόλης στρατός και τεθωρακισμένα και κατευθύνονται προς το κέντρο.

Σάββατο 17 Νοεμβρίου 1973. Στη θέα του στρατού και των τεθωρακισμένων που στήθηκαν στις 2 παρά τέταρτο το βράδυ μπροστά από την πύλη του Πολυτεχνείου, οι φοιτητές γαντζώνονταν στα κάγκελα και φώναζαν «είσαστε αδέλφια μας», «ο στρατός μαζί μας».

Ο ραδιοφωνικός στρατός μετέδιδε και όλη η Αθήνα, μία σιγή που προσπαθούσε να πιάσει τον σταθμό που έλεγε «Εδώ Πολυτεχνείο, Εδώ Πολυτεχνείο, σας μιλά ο ραδιοφωνικός σταθμός των ελεύθερων αγωνιζόμενων φοιτητών, των αγωνιζόμενων ελεύθερων Ελλήνων». Και τους ενημέρωναν πως στην οδό Πατησίων υπάρχουν τανκ.

Ένα τέταρτο πριν τις 3 η αστυνομία τους καλεί να βγουν από το Πολυτεχνείο, στις 3 ακριβώς ένα τανκ μπαίνει και γκρεμίζει την κεντρική πύλη. Ακολουθούν συγκρούσεις.

Λίγη ώρα πριν την εισβολή του τανκ ο εκφωνητής του σταθμού Δημήτρης Παπαχρήστος έψελνε τον Εθνικό Ύμνο. 

Μόλις μπήκε ο στρατός και η αστυνομία, οι φοιτητές κατέστρεψαν τον σταθμό για να μην χρησιμοποιηθεί από την αστυνομία.

Το Σάββατο και την Κυριακή 17 και 18 Νοεμβρίου η Αθήνα γνωρίζει νέες διαδηλώσεις από εργαζόμενους, φοιτητές και μαθητές.

Παρά τους νεκρούς, τους τραυματίες, την τρομοκρατία, τον στρατιωτικό νόμο, τις συλλήψεις ο λαός μας δεν γονάτισε.

Οι θυσίες αυτής της νύχτας μας καλούν να υπερασπιστούμε τις αξίες της ελευθερίας και της ανθρώπινης αξιοπρέπειας, και να είμαστε πάντα σε επαγρύπνηση απέναντι σε κάθε μορφή αυταρχισμού και αδικία.