Η θρησκεία δεν (σε) πάει στον παράδεισο…

Θα περίμενε κανείς ότι 2020 χρονια από τη γέννηση του Χριστού (αν υποθέσουμε ότι αυτό το γεγονός έλαβε χώρα και δεν αποτελεί μύθο) η ανθρωπότητα θα είχε εντοπίσει τον τρόπο να απαλλαχθεί από τα δεσμά της θρησκείας. Της όποιας θρησκείας. Μονοθεϊστικής ή πολυθεϊστικής.

Αντ’ αυτού ο κόσμος σήμερα μοιάζει καζάνι έτοιμο να εκραγεί (αν δεν έχει ήδη εκραγεί) όχι λόγω των κραυγαλέων ανισοτήτων και τον καταφανή άδικο τρόπο με τον οποίο διαμοιράζεται ο παγκόσμιος πλούτος αλλά κυρίως γιατί ο φονταμενταλισμός κάθε απόχρωσης χτυπάει κόκκινο.

Σε πρώτο πλάνο παρακολουθούμε τις τελευταίες ημέρες το κομμάτι που αφορά το ακραίο ισλάμ (όχι το σύνολό του, δεν πρέπει να παρασυρόμαστε σε γενικεύσεις). Ευρωπαίοι πολίτες οι άνθρωποι που πυροβολούν στο ψαχνό ή και αποκεφαλίζουν (στην πλήρως αποκτηνωμένη έκδοση της τρομοκρατίας), συνήθως παιδιά μεταναστών που δείχνουν ότι ασφυκτιούν στις ευρωπαϊκές μεγαλουπόλεις.

Η ενσωμάτωση δεν αποτελεί εύκολη υπόθεση. Εξαρτάται από δεκάδες παράγοντες αλλά κυρίως από την πρόσβαση στην καλού επιπέδου εργασία που με τη σειρά της εξασφαλίζει αξιοπρεπείς αποδοχές και ένα τουλάχιστον ανεκτό επίπεδο ζωής.

Η επιδίωξη αυτή παραμένει για πολλούς κενό γράμμα. Και όπως είναι λογικό ο νέος, ο οποίος θεωρεί εαυτόν κοινωνικά αποκλεισμένο (και τις περισσότερες φορές είναι, πράγματι) βρίσκει νόημα και αισθάνεται σημαντικός μέσα από τη θρησκεία. Ακόμα περισσότερο αν η “κατήχηση” μεταδίδει μίσος για το διαφορετικό, για το αλλόθρησκο και βοηθά το άτομο να εντοπίσει την αιτία της “κακοδαιμονίας” του, τα πράγματα αποκτούν τραγικό χαρακτήρα. Τα νεανικά χέρια τότε οπλίζονται ακόμα και με μπαλτάδες.

Η θρησκεία έχει ακόμα και σήμερα μία τρομακτική δύναμη. Υπόσχεται τα πάντα (έστω και στο επέκεινα) χωρίς να δίνει την παραμικρή “προκαταβολή”. Πρόκειται για στοιχείο που ανέκαθεν κινητοποιούσε τεράστιες μάζες οι οποίες πείθονταν να υπομένουν για να πάρουν την αμοιβή τους σ’ μία άλλη διάσταση, σ’ ένα άλλο περιβάλλον όπως και να το ονομάζει κάθε θρησκεία αυτό.

Αποδείξεις δεν χρειάζονται. Μονάχα πίστη. Και στην περίπτωση των ακραίων, αφοσίωση μέχρι θανάτου (των άλλων ή και του δικού τους πολλές φορές). Το σύνηθες τρίπτυχο δουλεύει με εκπληκτική ακρίβεια: Φτώχεια-θρησκευτικός φανατισμός-ακραία”ριζοσπατικοποίηση”.

Και πέρα του ακραίου Ισλάμ, ο θρησκευτικός φανατισμός περισσεύει. Η πρόοδος των επιστημών, η ραγδαία ανάπτυξη της τεχνολογίας, η κατακτημένη γνώση δεν αφορούν τους πάντες. Ακόμα και στην πολιτισμένη (τη λέξη μπορείτε, αν θέλετε, να την βάλετε και μέσα σε εισαγωγικά) δύση, η γάγγραινα της θρησκείας κατατρώει πολλές φορές κάθε ίχνος λογικής, κάθε σημάδι ανάπτυξης.

Πριν από λίγες ημέρες στο Μαυροβούνιο πιστοί φιλούσαν το πτώμα Μητροπολίτη που είχε πεθάνει από κορονοϊό. Στην κηδεία του εν λόγω παρατηρήθηκε το αδιαχώρητο και τα μέτρα προστασίας για την πανδημία πήγαν στον χριστιανικό παράδεισο. Δεν χρεώνεται φυσικά ο χριστιανισμός των ημερών μας μαζικές δολοφονίες και τρομοκρατική δράση, ωστόσο στις τάξεις του εκτός από το φανατισμό βασιλεύει και η απύθμενη υποκρισία.

Εκανε το λάθος πριν από περίπου δύο εβδομάδες ο Πάπας Φραγκίσκος να εκφραστεί θετικά για την πολιτική (όχι θρησκευτική) ένωση ανθρώπων του ίδιου φύλου και το Βατικανό έσπευσε να “διορθώσει” τη θέση του Ποντίφικα και να αποκαταστήσει την τάξη. Ηταν, μάλλον, πολύ καλό για να είναι αληθινό.

Η αναντίρρητη πραγματικότητα: Ο φυσιολογικός φόβος που κάθε λογικός άνθρωπος νιώθει για το πεπερασμένο της ύπαρξης και για το ενδεχόμενο να παραμείνει αιώνια ανύπαρκτος μετά το θάνατό του δεν έχει ακόμα χαλιναγωγηθεί. Η ψυχανάλυση κάνει καλή δουλειά αλλά στον πλανήτη υπάρχουν δισεκατομμύρια άνθρωποι που βρίσκονται πολύ μακριά όχι μόνο από τη σύγχρονη επιστήμη αλλά και από τα στοιχειώδη για τη ζωή.

Η ανθρωπότητα, έτσι, τραβά ακόμη την ανηφόρα, ανεβαίνει Γολγοθά για να μιλήσουμε θρησκευτικά, ως προς το επίπεδο της ωρίμανσής της. Ο φόβος εξακολουθεί να διαφεντεύει και όσο παραμένει βασιλιάς της ύπαρξης επί της ουσίας τίποτα δεν πρόκειται να αλλάξει στο άμεσο μέλλον.

Ας μην έχουμε αυταπάτες. Οι ακραίοι που δολοφονούν στο όνομα του όποιου θεού είναι, εν τέλει, βαθιά φοβισμένοι άνθρωποι που νοηματοδοτούν την ύπαρξή τους εξολοθρεύοντας άλλες (πάντα κάτω από συγκεκριμένες οικονομικές και κοινωνικές συνθήκες). Μόνο ένας βαθιά φοβισμενος θα νόμιζε ότι σκοτώνοντας εξασφαλίζει τη θέση του στον επουράνιο παράδεισο που κάποιοι του υποσχέθηκαν για να σκοτώσει.