Η χρονιά της Μετάλλαξης Όμικρον και η ελπίδα στο βάθος του τούνελ

Τα μαθήματα και τα μηνύματα που πήραμε όλοι μας κατά την προηγούμενη χρόνια από την επέλαση της πανδημίας είναι σημαντικά. Θα σημείωνα την ανταπόκριση του κόσμου η οποία διαπιστώνεται ιδιαίτερα θετική. Στην αρχή όταν υπάρχει ο φόβος, όπως κατά τη διάρκεια του πρώτου κύματος οι αντοχές ήταν υψηλές. Σταδιακά όμως και όσο περνάει ο καιρός υπάρχει κόπωση και αυτό είναι δεδομένο και υπάρχει κόπωση καθώς και μεγάλη ψυχολογική κόπωση.

Επίσης και οι αντοχές της οικονομίας όπως και των επαγγελματιών, να παραμένουν κλειστοί για μεγάλο χρονικό διάστημα δεν είναι ίδιες. Και αυτό είναι κάτι αναμενόμενο.

Παρόλ’ αυτά βλέπουμε ότι η κοινωνία σε μεγάλο βαθμό ανταποκρίνεται.

Θα σημείωνα ακόμη την αποδοχή της κοινωνίας στην έγκυρη ενημέρωση η οποία ήταν πολύ μεγάλη. Είναι τέτοια τα χαρακτηριστικά αυτής της κρίσης που καταφύγιο για όλους αποτελούν οι εξελίξεις και τα όπλα τα οποία μπορεί να παρέχει η επιστήμη.

Κάτι ακόμη σημαντικό που μας έμαθε η υγειονομική κρίση είναι ότι μπορεί να σχεδιάζουμε μέτρα τα οποία στη θεωρία να δείχνουν αποτελεσματικά, όμως ιδιαίτερα κρίσιμη παράμετρος, η οποία καθορίζει την αποτελεσματικότητα, είναι η αποδοχή από την κοινωνία. Και για όλους εμάς, ένα πολύ μεγάλο δίδαγμα το οποίο πήραμε και είναι ένα πολύ χρήσιμο μάθημα, είναι ότι στην αντιμετώπιση μιας τέτοιου είδους κρίσης, όλοι μας συμβάλουμε, η συμπεριφορά όλων μας μετράει και η αποδοχή των μέτρων είναι σημαντική παράμετρος στην επιτυχία.

Αναφορικά με το 2022 θα παίξει πολύ μεγάλο ρόλο το στέλεχος Όμικρον και όχι μόνο το γεγονός ότι θα κυριαρχήσει. Η Όμικρον αφορά ένα στέλεχος με πολύ διαφορετικά χαρακτηριστικά. Ειδικά στο κομμάτι της μολυσματικότητας, ενώ υπάρχει και ένα άλλο διαφορετικό χαρακτηριστικό που είναι η ταχύτητα της εξάπλωσης. Ο ιός αυτός παρομοιάζει περισσότερο με τον ιό της γρίπης, σε ό,τι αφορά την μικρότερη περίοδο γενεάς, δηλαδή κάποιος είναι μολυσματικός σε μικρότερο χρονικό διάστημα από την μόλυνσή του.

Αυτό προκαλεί μία ταχύτερη διασπορά δηλαδή μια ταχεία μετάδοση και αυτό σημαίνει ότι κάνει πολύ μεγάλα κύματα όσον αφορά τον αριθμό.

Όμως η κρίσιμη παράμετρος είναι η σοβαρότητα της νόσου. Φαίνεται προς το παρόν, ότι μάλλον η σοβαρότητα αυτή είναι πιο ήπια αν και δεν έχει πλήρως διευκρινιστεί. Αν αυτό όμως ισχύει θα έχουμε να κάνουμε με έναν ιό όποιος έχει αρχίσει μοιάζει πολύ με τη γρίπη η οποία διασπείρεται γρήγορα και μπορεί να μολύνει όσους έχουν ανοσία αλλά από την άλλη δεν προκαλεί σοβαρά συμπτώματα .

Θα έλεγα με επιφύλαξη ότι η Όμικρον μπορεί να συμβάλλει ως προς την κατεύθυνση ο κορονοϊός να γίνει ενδημικός. Όμως δεν θα πρέπει αυτό να εκτιμηθεί ότι ο εμβολιασμός δεν είναι απαραίτητος, δεδομένου ότι τα χαρακτηριστικά της ήπιας νόσου αφορούν κυρίως άτομα, τα οποία έχουν ήδη μία μορφή ανόσιας.

Σχετικά με την εμφάνιση κάποιας νέας μετάλλαξης μέσα στο 2022, γνωρίζουμε πάντοτε ότι υπάρχει αυτό το ενδεχόμενο. Όμως η εμφάνιση της Όμικρον αναμένεται να συμβάλει προς την εξέλιξη αυτή, γιατί αν πραγματικά μολύνει μεγάλο ποσοστό του πληθυσμού, θα ενισχύσει την ανοσία έναντι πιθανών νέων μεταλλάξεων.

Και εδώ να επισημάνουμε ότι η ανοσία δεν αφορά την προστασία από νόσηση αλλά, κυρίως τη δημιουργία την ανοσία μνήμης. Και επειδή η φυσική νόσηση προσφέρει ίσως πιο ευρεία ανοσία μνήμης, καθώς αναπτύσσεται ανοσία έναντι αντιγόνων, εκτός της επιφανειακής πρωτεΐνης, αυτό συμβάλει στη δημιουργία ενός τοίχους προστασίας έναντι σοβαρής νόσου από οποιαδήποτε πιθανή νέα μετάλλαξη.

Σχετικά με τα διδάγματα από την πανδημία για το σύστημα υγείας εδώ θα πρέπει να σημειώσουμε ότι σε μία τέτοια κατάσταση κάθε εθνικό σύστημα υγείας δοκιμάζεται. Ειδικά στη χώρα μας, η οποία προέρχονταν από μία σοβαρή οικονομική κρίση μεγάλης διάρκειας, όπου υπήρχαν σημαντικές ανεπάρκειες ειδικά όσον αφορά το ανθρώπινο.

Σε κάθε περίπτωση αυτό που μας δίδαξε η πανδημία είναι ότι θα πρέπει να είμαστε ευέλικτοι. Κανένα σύστημα υγείας δεν μπορεί να διαθέτει πόρους για μία πανδημία όσο δεν υπάρχει πανδημία. Αλλά θα πρέπει να είναι ευέλικτο να μπορεί να προσαρμόζεται στις πιέσεις και να δίνει έμφαση σε όλες τις βαθμίδες περίθαλψης.

*Ο Δημήτριος Παρασκευής είναι Καθηγητής επιδημιολογίας

27 άρθρα σημαντικών προσωπικοτήτων που μοιράζονται σκέψεις και απόψεις για την Ελλάδα και τη θέση της στο μέλλον. Ανακαλύψτε περισσότερα στο αφιέρωμα “2022: Η Ελλάδα Στο Μέλλον”