Ηλίας Νικολακόπουλος: Κέρδισε το στοίχημα με τη δόξα

Τα αποχαιρετιστήρια μηνύματα για τον Ηλία Νικολακόπουλο που μας άφησε την Πέμπτη, ξέφυγαν από την πεπατημένη. Δεν επρόκειτο δηλαδή για τα τυπικά συλλυπητήρια που δημοσιοποιούνται όταν πεθαίνει ένα δημόσιο πρόσωπο. Έφεραν το αποτύπωμα της ειλικρινούς θλίψης και του ανυπόκριτου σεβασμού.

Μεγαλύτερη σημασία ίσως έχει το εύρος των ανθρώπων που ένιωσαν την ανάγκη να γράψουν μερικές κουβέντες για τον Νικολακόπουλο. Ήταν ο πολιτικός κόσμος, ήταν σύμπασα η κοινότητα της Πολιτικής Επιστήμης, ήταν τα στελέχη και τα μέλη διαφόρων εκδοχών της Αριστεράς, ήταν οι φοιτήτριες και φοιτητές του (ποιος αλήθειας μεγαλύτερος έπαινος για έναν πανεπιστημιακό από αυτόν των φοιτητών/τριών!) αλλά και άλλοι πολίτες, όπως εκείνος ο εργαζόμενος στην ταβέρνα στην Τζια, που μίλησε για τη σεμνότητα και τη γλυκύτητά του. Ο Ηλίας Νικολακόπουλος δεν αποχαιρετίστηκε ως ο «εθνικός εκλογολόγος», αλλά ως ο «πατριάρχης» της ελληνικής εκλογικής κοινωνιολογίας, ο συνεπής σύντροφος, ο σπουδαίος δάσκαλος, ο ευπροσήγορος κι επί της ουσίας ευγενής άνθρωπος.

Η δόξα

Οι άνθρωποι κρίνονται βέβαια από το πώς αντιμετωπίζουν την ήττα. Ακόμα περισσότερο όμως κρίνονται από το πώς συμπεριφέρονται όταν κερδίζουν. Τις στιγμές της δόξας αναδεικνύεται το ήθος και η ακεραιότητα του καθενός και της καθεμιάς μας. Ο Νικολακόπουλος κέρδισε αυτό το στοίχημα με τη δόξα. Επί 30 χρόνια (1989-2019) υπήρξε το τηλεοπτικό πρόσωπο των εκλογών και των δημοσκοπήσεων. Δεν έγινε όμηρος όμως της εικόνας του. Όλα αυτά τα χρόνια κατάφερε να διατηρήσει ακέραιο το ακαδημαϊκό κύρος του και να διαφυλάξει ανέπαφη την αξιοπιστία του ως δημοσκόπος/εκλογολόγος. Δεν είναι μικρό πράγμα να θεωρείσαι ο απολύτως έγκυρος δημοσκόπος σε μια χώρα κάθε τρεις και λίγο κάποιος καλεί «να επέμβει ο εισαγγελέας για τις δημοσκοπήσεις».

Οι μαθητές

Αλλά ο Νικολακόπουλος κέρδισε το στοίχημα με τη δόξα και σε ένα δεύτερο επίπεδο, πιο σημαντικό. Δεν έγινε ένας «τηλεοπτικός διανοούμενος», δηλαδή ένας πανελίστας που «εμπορεύεται» το παλιότερο ακαδημαϊκό έργο του. Παρέμεινε ως το τέλος της ζωής του ένας πολύ δραστήριος ακαδημαϊκός, με βιβλία αναφοράς όπως το «Η καχεκτική δημοκρατία: Κόμματα και εκλογές, 1946-1967», με υψηλής ποιότητας ερευνητική δουλειά στην Πολιτική Επιστήμη και την Ιστορία, με τη συμβολή του στη λειτουργία των Αρχείων Σύγχρονης Κοινωνικής Ιστορίας, καθώς και με τη συνεχή στήριξη στους νέους επιστήμονες. Πέραν τούτου, άπαντες οι ασχολούμενοι με την εκλογική κοινωνιολογία έχουν υπάρξει με τον ένα ή τον άλλο τρόπο μαθητές του Νικολακόπουλου, πλήθος άλλων πολιτικών επιστημόνων και ιστορικών βρήκαν στον πρόσωπο του έναν πρόθυμο σύμβουλο.

Η Αριστερά

Ο Ηλίας Νικολακόπουλος παρέμεινε σταθερά στην Αριστερά, ακόμα και στα χρόνια που αυτό έμοιαζε με «περιθωριακή» επιλογή η οποία δεν ταίριαζε σε ένα τόσο προβεβλημένο πρόσωπο. Προφανώς δεν ήταν πια τοποθετημένος με τον ίδιο ζωηρό τρόπο που εκπλήρωσε τα δημοκρατικά καθήκοντά του επί χούντας. Αλλά δεν υιοθέτησε ποτέ τα φληναφήματα περί τέλους των ιδεολογιών, ακόμα και όταν αυτά συνιστούσαν διαβατήρια επαγγελματικής και πολιτικής ανέλιξης. Από την άλλη, όταν με το Μνημόνιο η Αριστερά ήρθε ξανά στο προσκήνιο, δεν προσέτρεξε «να προσφέρει τις υπηρεσίες του», παρεκκλίνοντας από την πορεία της ζωής του. Ό,τι έπραξε στο αμιγώς πολιτικό πεδίο είχε πάντοτε σχέση με την επιστήμη του.

Ο Νικολακόπουλος κέρδισε το στοίχημα της δόξας, γιατί δεν άλλαξε για χάρη της τον προσανατολισμό που ο ίδιος ήθελε να έχει τη ζωή του. Παρέμεινε ένας προσηνής επιστήμονας, ένα συνεπής αριστερός, ένας γλυκός άνθρωπος. Και γι’ αυτό ο θάνατός του προκάλεσε τόσο μεγάλη θλίψη.

Ακολουθήστε το News247.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις