Ύβρις

Ύβριν συνιστά η υπέρβαση του μέτρου, όπως το όριζαν οι θεοί. Αυτό έλεγαν και πίστευαν εκείνοι οι δικοί μας οι παλιοί, οι αρχαίοι Έλληνες. Κατά τούτο οι αποδοκιμασίες και τα συνθήματα εναντίον του πρωθυπουργού στη Μητρόπολη δεν ήταν απλώς απρέπεια. Ήταν ύβρις.

Ο θάνατος συγκλονίζει γιατί υπενθυμίζει την κοινή μοίρα. Το εφήμερο της ενθαδικής ύπαρξης. Το τέλος… Το αξιοθαύμαστο στην περίπτωση των μικρών θεών, των ανθρώπων, είναι ότι ζούν με όρους αιωνιότητος παρ΄ότι γνωρίζουν την τελική έκβαση.

Όμως ο θάνατος, ιδίως όταν χτυπάει την πόρτα μας με την απώλεια συγγενούς ή προσφιλούς λειτουργεί ως ηλεκτρική εκκένωση που επαναφέρει ψυχρά και τελεσίδικα εκείνο που δεν αγνοούμε αλλά έχουμε απωθήσει. Την τελευτή, το τέλος.

Η εξόδιος ακολουθία σε όλες τις φάσεις της συμπυκνώνει όλα τα ανθρώπινα, καθώς συνιστά το τελετουργικό ακροτελεύτιο της συνύπαρξης με τον νεκρό.

Όλα υπάρχουν στην κορύφωσή τους: η πρόσκαιρη παρώθηση προβλημάτων και δυσκολιών του καθεμέρα, η ένδοθεν παρόρμηση για επίσης πρόσκαιρη ανακωχή με εχθρούς ή αντιπαθείς που συμμετέχουν στην εξόδιο ακολουθία και φυσικά η αίσθηση του φθαρτού και της κοινής μοίρας.

Τέτοιες στιγμές, εκτός από τους ιερείς ακούγεται σαν από αόρατα μεγάφωνα η φωνή-υπόμνηση του Καζαντζίδη ότι «όλα είναι ένα ψέμα, μια ανάσα, μια πνοή/σαν λουλούδι κάποιο χέρι θα μας κόψει μιαν αυγή». Οι στιγμές αυτές γειώνουν. Διότι χούς εσμέν…

Τέτοιες στιγμές οι άνθρωποι σιωπούν, γλυκαίνουν, μονιάζουν, μοιάζουν άλλοι. Η στάση τους -ο τρόπος που διαχειρίζονται το σώμα, το βλέμμα και τις κινήσεις τους- δηλώνει σεβασμό προς τον απελθόντα αλλά και προς τους συμμετέχοντες στο ξόδι. Το ζωνάρι του καυγά, της αντίθεσης και της σύγκρουσης το λύνουν αργότερα…

Δυστυχώς, η ανθρώπινη αυτή συνθήκη παραβιάστηκε στην Μητρόπολη από μια δράκα παρισταμένων. Δεν κατανοούν ότι δεν αναστέλλεται η συγκρουσιακή τους διάθεση ούτε ο αγώνας τους εναντίον του Μητσοτάκη, αν είχαν σιωπήσει.

Διέπραξαν ύβριν όχι μόνο εναντίον ενός πολιτικού αντιπάλου, αλλά και εις βάρος του κεκοιμημένου. Γιατί ο Μίκης Θεοδωράκης διέθετε την αίσθηση του μέτρου ακόμη και στις οριακές του στιγμές. Σεβόταν τους αντιπάλους, συνομιλούσε με το ετερόκλητο πλήθος, συναιρούσε…

Όταν πέθανε ο Χρήστος Λαμπράκης, μια ούλτρα αριστερή δημοσιογράφος ακούστηκε να λέει σε μιά ομήγυρι: «Ξεβρώμισε ο τόπος». Προσωπικά, πάγωσα. Και είπα:

«Αυτό είναι απάνθρωπο, όποια γνώμη κι αν έχεις για τον Λαμπράκη. Όχι επειδή ο νεκρός δεδικαίωται*, αλλά διότι αυτό που είπες συνιστά ύβριν προς την Υπαρξη, ετούτη τη στιγμή της αναγγελίας του θανάτου».

Κάτι παρόμοιο ένιωσα όταν άκουσα τα συνθήματα και τις αποδοκιμασίες στην Μητρόπολη, έστω κι αν η ύβρις δεν αφορούσε ευθέως τον αποθανόντα, αλλά τον πρωθυπουργό, την Μενδώνη και τον Μπακογιάννη…

*Το παράθεμα από την Προς Ρωμαίους Επιστολή του Αποστόλου Παύλου («Ο γαρ αποθανών δεδικαίωται από της αμαρτίας») δεν σημαίνει ότι δικαιώνεται ο εκλιπών για ο,τι έχει πράξει. Σημαίνει ότι δεν δύναται πλέον να αμαρτήσει.

Ακολουθήστε το News247.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις