ΚΚΕ: Ένα μαρμαρωμένο, αλαμπές κάστρο

Το ΚΚΕ βιώνει μια καταθλιπτική αντίφαση: ενώ οι συνθήκες το ευνοούν χρόνια τώρα( σαρωτική παγκοσμιοποίηση, καπιταλιστική κρίση, Μνημόνια κλπ), τα ποσοστά του παραμένουν καχεκτικά και η δυναμική του στην κοινωνία ασήμαντη.

Παλιότερα, σε γκρίζες εποχές, υπήρχαν σοβαροί λόγοι για τις χαμηλές εκλογικές πτήσεις του: ανελέητο κυνηγητό, φυλακίσεις, εξορίες, προκλητικές διακρίσεις και αποκλεισμός από τα ΜΜΕ.

Όμως αυτά σταμάτησαν. Από το ΄74 και μετά απολαύει ίσης μεταχείρισης σε όλα τα πεδία. Βρίσκει άνετα χώρο στα αστικά μίντια και ακούει επαίνους για την συνέπειά του, ενώ σπανίως αντιμετωπίζει κριτικές επιθέσεις και δη σφοδρές.

Εξηγήσιμη αντιμετώπιση: καθηλωμένο εκλογικά, το ΚΚΕ δεν συνιστά απειλή. Οι πάγιες θέσεις του, ντυμένες με το ίδιο κοστούμι, αφόρητα επαναληπτικές, προϊόν άδροσης αγωνιστικής ρητορείας, ούτε συγκινούν την κοινωνία ούτε εμβάλλουν σε ανησυχία το κρατούν, κραταιό σύστημα.

Θα περίμενε κανείς ότι μετά την συντριβή του «Υπαρκτού» κάτι θα άλλαζε στο ΚΚΕ. Ότι θα εμφανιζόταν ένα ωκεάνιο κύμα και θα σάρωνε αυταπάτες και αγκυρωμένες θέσεις. Ότι θα προκαλούσε αυτοκριτικό σεισμό και-παράλληλα με την σοβαρή ανάγνωση των νέων δεδομένων- θα χάραζε μια νέα πορεία, αναγεννητική και ελπιδοφόρα.

Σχεδόν τίποτε από αυτά δεν συνέβη. Χλωμή αυτοκριτική, εμμονική υπεράσπιση του σταλινισμού και ανεπαρκείς εξηγήσεις για την κατάρρευση του «Υπαρκτού».

Ουσιαστικά δεν είδε τίποτε αρνητικό. Ούτε την κραυγαλέα ασυμμετρία μεταξύ των ελευθερωτικών διακηρύξεων και της ζοφερής πραγματικότητος (τυραννική μονοκρατορία, απηνείς διώξεις αλλοδόξων και ομοδόξων κ.α.) ούτε τον εγκλωβισμό μιας ανατατικής ιδέας στο ασφυκτικό πλαίσιο της καθεστωτικής επιβολής και του ολέθριου καταναγκασμού.

Το ΚΚΕ είδε μονάχα τις (υπαρκτές) μηχανορραφίες και την ασίγαστη πολεμική του καπιταλισμού. Και όταν κάποια από τα στελέχη και τα μέλη του αποχώρησαν, συγκλονισμένα από την δεινή ήττα του Σοσιαλισμού αλλά και την εν γένει στάση του κόμματος, η ηγεσία είδε απλώς αποχωρήσεις οπορτουνιστών και κιοτήδων.

Η μεγάλη διαρροή στελεχών και η προϊούσα απίσχνανση δεν λειτούργησε ως σήμα κινδύνου ή στοιχειώδους προβληματισμού. Το ετοιματζίδικο των εξηγήσεων λειτουργούσε άψογα, υπενθυμίζοντας σταθερά ότι «ένα είναι το κόμμα» και ένας ο δρόμος. Ο δρόμος της άδολης ορθοδοξίας.

Καμμία συνεργασία σε οποιοδήποτε επίπεδο με την άλλη Αριστερά-ούτε καν στο πεδίο της συνδικαλιστικής πάλης-, καμμία συμμαχία, κανένας διάλογος.

Η απόλυτη εναντίωση προς όλους, δηλαδή η έμπρακτη απόδειξη ιδεολογικής καθαρότητος, οδήγησε βαθμηδόν στην λεωφόρο της λαμπρής απομόνωσης, η οποία όμως αποδείχτηκε ελάχιστα θελκτική για την πλειονότητα της κοινωνίας.

Κάποιες απόπειρες της Αλέκας Παπαρήγα να φωταγωγήσει κάπως το μουντό οικοδόμημα με φρέσκο λόγο (Κανέλλη) και κάποιες ενδιαφέρουσες προσεγγίσεις στα εθνικά θέματα, δεν απέδωσαν ιδιαίτερα.

Πάντως-μιλώντας για την σημερινή συγκυρία- δεν περνά απαρατήρητο ένα αεράκι πετυχημένου χιούμορ από την ΚΝΕ, γεγονός πρωτοφανές για τα δεδομένα του ΚΚΕ.

Πρωτοφανές και ενθαρρυντικό, όπως και η τεράστια λαϊκή αποδοχή εκείνου του εξαιρετικού δημάρχου Πατρέων, του Κώστα Πελετίδη, με ποσοστό που ξεπερνάει το 70%! Ενθαρρυντικές ενδείξεις, αλλά τόσο λίγες.

Κατά τα λοιπά, αγωνιστικά συνθήματα και μαχητικές διεκδικήσεις, αλλά χωρίς καμμία αίσθηση που οδηγεί η ανελαστική συμπεριφορά (π.χ. με συνεχείς απεργίες, συχνά συντεχνιακού χαρακτήρα),πόσο υπονομεύονται έτσι οι αγώνες των εργαζομένων και πως αδυνατίζει το κοινωνικό μέτωπο.

Ταυτόχρονα, το ΚΚΕ παραμένει αδιάφορο ή εχθρικό απέναντι στα ποικιλώνυμα κοινωνικά κινήματα, καθώς και στα λαϊκά ξεσπάσματα που δεν μπορεί να ελέγξει (π.χ. Αγανακτισμένοι).

Διεκδικώντας izo αυθεντικότητας, επιστρατεύει πυρακτωμένες λέξεις και πυρφόρα συνθήματα, μαζί με χιλιαστικού τύπου προφητείες για επερχόμενες ανατροπές και σοσιαλιστικό μέλλον.

Βρίσκει χίλιες δυό εξηγήσεις για τις συνεχόμενες ήττες και την εκλογική του καθήλωση και προσμένει τις σπίθες εκείνες που θα προκαλέσουν ιαματικές πυρκαγιές.

Εις μάτην. Δυσκίνητο, συντηρητικό κατά μέγα μέρος σε κοινωνικά ζητήματα, και αδιάφορο για τα ιλιγγιώδη του εγγυτάτου μέλλοντος, το ΚΚΕ θυμίζει στατικό ποδήλατο γυμναστικής.

Βρίσκεται συνεχώς σε κίνηση, αλλά παραμένει απελπιστικά στην ίδια εκλογική θέση, αδυνατώντας να συγκινήσει την κοινωνία παρά την αγωνιστική του ετοιμότητα, τον καταγγελτικό λόγο και την έγνοια του για τα λαϊκά συμφέροντα.

Πριν από τις εκλογές του 2009, κατά τις οποίες κατέλαβε την τρίτη θέση με ποσοστό 7,54%, είχα τιτλοφορήσει ένα σημείωμά μου για το ΚΚΕ (στην «Ελευθεροτυπία») με τον τίτλο «Μαρμαρωμένο κάστρο». Επιτρέψτε μου να παραθέσω την κατακλείδα:

«Το ΚΚΕ ενδέχεται να πανηγυρίσει μετρημένα για την τρίτη θέση και να θεωρεί ότι τα δώματα του κάστρου του θα γεμίζουν σιγά σιγά από νέους ενοίκους. Τραγική ψευδαίσθηση: το κάστρο είναι μαρμαρωμένο, κατάλληλο για τις κάρτ ποστάλ του μέλλοντος και όχι για τα μελλοντικά επαναστατική εγχειρίδια»…

Στις επόμενες αναμετρήσεις το ΚΚΕ παρουσίασε κάμψη. Ακόμη κι όταν είχε μια μεγάλη ευκαιρία, το 2019, μιας και ο ΣΥΡΙΖΑ είχε υπογράψει το Μνημόνιο, το ποσοστό του ήταν απογοητευτικό (5,30%). Απ΄ο,τι φαίνεται μέχρι στιγμής, στα ίδια επίπεδα θα κυμανθεί η επίδοσή του και στις επόμενες εκλογές, οψέποτε διενεργηθούν.

Ισως γιατί το ΚΚΕ δεν θέλει και δεν μπορεί να καταλάβει αυτό που εισπράττει ο κόσμος από την παρουσία και τη δράση του. Ότι η Αριστερά που εκπροσωπεί, έχει περάσει ανεπιστρεπτί στα σκονισμένα ερμάρια της ιστορίας…